Groepsdynamica Les 3 (van 6)

• Mentorles
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Introductie

Groepsdynamiek les 3: NORMEREN. In week drie is het tijd om afspraken te maken. Als klas ga je een heel schooljaar samen aan de slag. Maar hoe krijg je na die stormweek alle neuzen dezelfde kant op? Hoe kunnen we het met z’n allen werkbaar maken en waarin kunnen we op elkaar rekenen? Je hebt afspraken nodig, anders wordt het niks. Met groepsafspraken die je samen maakt, kom je een stap dichter bij een hechte groep. Valkuil 1 voor de docent deze week: een lange lijst met normen, waarden en omgangsvormen. Valkuil 2 voor de docent deze week: je zelf niet aan afspraken houden!

Instructies

In de bijlage vind je de uitgebreide instructie en achtergrond van de 6 lessen Groepsdynamiek.

Benodigdheden:

Post'it's.

Burgerschap
Met deze lessenserie groepsdynamica werk je aan de volgende actuele burgerschapskerndoelen:

• Kerndoel 1. Veilige schoolcultuur:
• Zorgen voor een veilige schoolomgeving met aandacht voor diversiteit en inclusie.
• Stimuleren van kritische denkvaardigheden, morele en ethische oordeelsvorming en het offline en online respectvol communiceren daarover.
• Samen met leerlingen vormgeven van een democratische cultuur

• Kerndoel 2. Diversiteit:
• Verkennen van en reflecteren op de eigen offline en online identiteit in relatie tot anderen.
• In gedrag rekening houden met ervaringen en
  

• Kerndoel 3. Democratische waarden:
• Bevragen van morele en ethische perspectieven op rechtvaardigheid en verantwoordelijkheid
• Reflecteren op de effecten van het eigen handelen op de omgeving en het welzijn van anderen, nu en in de toekomst.

• Kerndoel 4. Maatschappelijke betrokkenheid:
• Benoemen en waarderen van de eigen bijdrage aan de samenleving in dagelijkse situaties.
• Afwegingen maken van de eigen mogelijkheden om maatschappelijke betrokkenheid vorm te geven.

• Kerndoel 5. Democratische betrokkenheid:
• Communiceren op een respectvolle wijze

• Kerndoel 6. Maatschappelijke vraagstukken:
• Uitdrukken van persoonlijke idealen en opvattingen.
• Reflecteren hoe de eigen identiteit en waarden het handelen kunnen beïnvloeden.
• Verkennen welke individuele en collectieve bijdragen aan oplossingen mogelijk zijn.

Instructies

Groepsdynamiek - Algemene Introductie.pdf

Samen afspraken maken staat deze week centraal.

Belangrijk: Dit zijn niet ‘de regels van de docent’, maar van de leerlingen!  Als de groep zelf nadenkt over afspraken zullen ze gemotiveerder zijn ze na te leven. Natuurlijk stuur je als docent wel aan op de juiste afspraken-set.

Het is belangrijk om van je groep een positieve, veilige groep te maken zonder dat het een tuttige bedoening wordt. Blijf altijd kritisch: zijn alle bedachte afspraken wel zo belangrijk en is het realistisch om elkaar er aan te houden?

Afspraken zijn een must. Maar hoe zorg je nou dat iedereen achter de afspraken staat? Doe deze opdracht en je hebt voor de groep zó een set afspraken, op maat, waar je op terug kunt vallen.

Doorzettingsvermogen * Plezier * Vertrouwen * Vrijheid * Eerlijkheid * Autonomie * 

Je best doen * Behulpzaamheid * Communicatie * Duidelijkheid * Gelijkheid * Ontwikkeling * Rechtvaardigheid * Samenwerken * Talent 

Authenticiteit * Veiligheid * Verantwoordelijkheid *

Kies uit de lijst op de slide drie kernwaarden die voor jou als persoon belangrijk zijn. Haal de rest van de woorden weg. 

Vertel bij elk van jouw drie woorden een persoonlijk verhaal, dat illustreert waaróm het belangrijk voor je is. Voeg eventueel een nieuwe slide toe met een foto om je verhaal te ondersteunen.

 Vertel de groep ook wat jij zelf belangrijk vindt qua omgangsvormen. Zorg dat er tijdens je verhaal ruimte is voor vragen en interactie. Laat in het gesprek duidelijk merken dat jouw regels en ideeën niet heilig zijn, het is slechts jouw mening. Hoe denken de leerlingen daarover?

Vertel de leerlingen dat we met onze eigen groep, onze eigen afspraken gaan maken. Natuurlijk zijn er regels op school waar iedereen zich aan moet houden, maar binnen jouw groep is er ruimte om zelf te bespreken wat belangrijk is.

Hou een korte klassikale brainstorm over de ‘klassenregels’: welke regels zijn er eigenlijk allemaal en waarom?

Leg uit dat iedereen andere dingen belangrijk vindt om in een groep te kunnen werken. De één houdt van muziek aan, de ander kan zich dan niet concentreren. Wat de één prettig vindt, gaat niet op voor de ander.

Het gaat in deze les om omgangsvormen, hoe wil je met elkaar omgaan?
Het gaat ook over het maken van afspraken en níet het opstellen van regels. Afspraken maak je samen.

Elke leerling begint met het noteren van enkele ‘afspraken’. Deze afspraken moeten bijdragen aan een hechte groep.

Er zijn vier onderwerpen (zie slide).Verzin voor elk onderwerp een realistische afspraak.

Benadruk dat het gaat om persoonlijke meningen!

Na zeven minuten deelt de leerling zijn zelfbedachte afspraken met een partner in de klas. Discussieer, vergelijk en pas aan. Samen maken ze een nieuwe set van vier afspraken (welke zij na dit overleg de vier belangrijkste vinden).

Vervolgens gaan de duo’s samenwerken met een ander duo.

Ook nu is de opdracht binnen zeven minuten met z’n vieren te komen tot vier afspraken. Deze worden genoteerd.

 Bespreek de afspraken klassikaal als volgt: laat ieder groepje één afspraak opnoemen en uitleggen waarom de groep deze afspraak belangrijk vindt. Eén afspraak per viertal. Is de afspraak al eerder genoemd? Dan noem je een andere.

Alle leerlingen leveren hun ideeën in.

Als docent bekijk je deze op een rustig moment.

Leg uit dat je er de volgende bijeenkomst op terug komt en dat de afspraken klassikaal worden vast gezet.

De volgende bijeenkomst bespreek je de resultaten (gebruik eventueel deze slide!). Het uitgangspunt van het gesprek is acceptatie, uitzoeken welke ideeën bruikbaar zijn en welke er nog missen. Vul dingen aan en maak het concreet. Vergeet je eigen mening als docent niet!

Vraag of je alles goed hebt begrepen. Eénmaal andermaal... verkocht..!

 Met deze set afspraken gaan jullie het jaar beginnen. Maak duidelijk dat je altijd open staat voor veranderingen of discussies, maar geef ook aan dat jij de gemaakte afspraken serieus neemt. Wie zich er niet aan houdt, wordt op het matje geroepen!

 Tip: Je kunt er voor kiezen om elke leerling deze afspraken voor zichzelf te laten noteren. Of verstuur de afspraken naar de leerlingen via een mail.