VSO - Confettiweken! - Afronding schooljaar

• Burgerschap
• Maatschappijkunde
• +2
• Voortgezet speciaal onderwijs

Introductie

Nu het einde van het schooljaar is in zicht is lijken die laatste loodjes altijd wat zwaarder dan normaal. Nadat vakken en opdrachten zijn afgerond, gaan we maar snel de zon in..? Maar de laatste weken van een jaar zijn net zo belangrijk voor het groepsproces als de eerste weken! Afronden betekent meestal ook: afscheid nemen. Afscheid van (sommige) klasgenoten, misschien van je mentor, sommige vakken of zelfs van de hele school. En dan… naar het volgende schooljaar of misschien zelfs de wijde wereld in?! Door al deze veranderingen kan dit best een spannende periode zijn. Maar het jaar is nog niet om. Maak van deze laatste weken samen iets bijzonders en sluit het jaar positief en goed af! In de groepsdynamica zijn de ‘gouden weken’, de start van de groepsvorming en de zilveren weken (het herijken na de kerstvakantie) wel bekend. Maar deze laatste fase is minstens net zo belangrijk en hebben wij omgedoopt tot de Confetti weken. Ga aan de slag met een vrolijke (groeps)dynamische afronding van het jaar!

Instructies

Deze les bestaat uit een introductie, twee opdrachten en een nabespreking, om je te helpen tijdens de ‘confettiweken’. Je kan één van de twee opdrachten doen (bijvoorbeeld als aanvulling op de opdrachten rondom het afsluiten van het jaar die jullie al doen) of doe ze alle twee! Bijvoorbeeld verspreid over twee dagen of twee weken.

Opdracht 1: Schrijf aan…
(slide 6 t/m 9)
Deze opdracht gaat over stilstaan bij het afgelopen jaar. Schrijf een brief aan de leerling die volgend jaar in dit leerjaar komt. Iedereen schrijft een brief aan een leerling die volgend jaar in dit leerjaar komt. In je brief vertel je hoe jij het schooljaar hebt beleefd. Wat heb je allemaal geleerd en wil je aan de ander meegeven/ vertellen?

Opdracht 2: Interview! In duo’s
(slide 10 t/m 14).
Deze opdracht gaat over vooruitblikken naar volgend jaar. Wat wil jij volgend jaar leren? De leerlingen interviewen elkaar in duo’s over deze vraag. Wat heeft je medeleerling verteld?

Sluit de les af met een gezamenlijke nabespreking op slide 15.

Doel van de les
Door middel van twee verschillende opdrachten geef je met deze les invulling aan de laatste weken van het schooljaar. Dit doe je met het oog op het groepsproces. We bieden in de les ruimte voor afscheid nemen, omgaan met veranderingen en terugblikken op het jaar. Maar er is ook ruimte om je mentaal vast voor te bereiden op het volgende jaar. Aan de slag met een spetterend en (groeps)dynamische afronding van het jaar!

Werkvormen
Klassikaal gesprek, individueel, groepsverband en in duo’s.
Schrijf een brief | Interview in duo's

Kennis/competenties/vaardigheden
Bewustwording, zelfbewustzijn, empathie, betrokkenheid, samenwerken, terugblikken, evalueren, aanpassingsvermogen, zelfkennis.


Leerdoelen
De leerlingen worden zich bewust van…
…het belang van stilstaan bij belangrijke momenten.
…het belang van delen met een ander wat jij belangrijk vindt.
…het belang van luisteren naar wat voor een ander belangrijk is.
…hoe je met veranderingen om kan gaan.
…stilstaan bij wat ze zelf nog willen leren.
…de waarde van het verwoorden of verbeelden van wat je wil.

Burgerschap
Met deze lessenserie groepsdynamica werk je aan de volgende actuele burgerschapskerndoelen:

• Kerndoel 1. Veilige schoolcultuur:
• Zorgen voor een veilige schoolomgeving met aandacht voor diversiteit en inclusie.
• Stimuleren van kritische denkvaardigheden, morele en ethische oordeelsvorming en het offline en online respectvol communiceren daarover.
• Samen met leerlingen vormgeven van een democratische cultuur

• Kerndoel 2. Diversiteit:
• Verkennen van en reflecteren op de eigen offline en online identiteit in relatie tot anderen.
• In gedrag rekening houden met ervaringen en perspectieven van anderen.

• Kerndoel 3. Democratische waarden:
• Reflecteren op de effecten van het eigen handelen op de omgeving en het welzijn van anderen, nu en in de toekomst.

• Kerndoel 4. Maatschappelijke betrokkenheid:
• Benoemen en waarderen van de eigen bijdrage aan de samenleving in dagelijkse situaties.
• Afwegingen maken van de eigen mogelijkheden om maatschappelijke betrokkenheid vorm te geven.

• Kerndoel 5. Democratische betrokkenheid
• Communiceren op een respectvolle wijze

• Kerndoel 6. Maatschappelijke vraagstukken:
• Uitdrukken van persoonlijke idealen en opvattingen.
• Reflecteren hoe de eigen identiteit en waarden het handelen kunnen beïnvloeden.
• Verkennen welke individuele en collectieve bijdragen aan oplossingen mogelijk zijn.

Introtekst

Nu het einde van het schooljaar is in zicht is lijken die laatste loodjes altijd wat zwaarder dan normaal. Nadat vakken en opdrachten zijn afgerond, gaan we maar snel de zon in..? Maar de laatste weken van een jaar zijn net zo belangrijk voor het groepsproces als de eerste weken!

Afronden betekent meestal ook: afscheid nemen. Afscheid van (sommige) klasgenoten, misschien van je mentor, sommige vakken of zelfs van de hele school. En dan… naar het volgende schooljaar of misschien zelfs de wijde wereld in?!

Door al deze veranderingen kan dit best een spannende periode zijn. Maar het jaar is nog niet om. Maak van deze laatste weken samen iets bijzonders en sluit het jaar positief en goed af!

In de groepsdynamica zijn de ‘gouden weken’, de start van de groepsvorming en de 'zilveren weken' (het herijken na de kerstvakantie) wel bekend. Maar deze laatste fase is minstens net zo belangrijk en wij hebben die omgedoopt tot de Confettiweken.

Ga aan de slag met een vrolijke (groeps)dynamische afronding van het jaar!

De laatste weken…

Het einde van het jaar is in zicht.
De meeste toetsen zijn voorbij, rapporten misschien al geschreven, het zonnetje schijnt en iedereen leeft naar de vakantie toe. Maar het einde van het jaar betekent ook: afscheid nemen.

Dit is niet altijd makkelijk, maar het jaar is nog niet om. Tijd om hier actief mee aan de slag te gaan en iedereen ook vast voor te bereiden op het volgende jaar. Maak van deze laatste weken samen mooie confettiweken en sluit het jaar goed en positief af!

Wat ga jij missen?

Afscheid nemen, tja… dat hoort er ook bij. Iedereen neemt wel afscheid van iets: een klasgenootje, het lokaal, de leerkracht, je vertrouwde plek en misschien wel de school zelf… 

Maar afscheid kan ook heel leuk zijn, want je kijkt naar het verleden en ook een beetje naar de toekomst. Blik eens terug op de geschiedenis van de groep.

Welke bijzondere dingen kunnen we noemen? Denk bijvoorbeeld aan jullie superleuke 1 april-grap! Of de grote ruzie om de verdwenen gelpennen... en de nieuwe baby van juf Anne-Lou…!

Al die spannende, mooie, gekke of moeilijke dingen hoorden bij dit jaar en jullie groep.
Wat weten jullie nog? Welke momenten waren echt bijzonder? En van welke momenten hebben we iets geleerd? Wat zouden we nu echt anders doen?

Tip 1: Het is leuk om dit bijvoorbeeld te doen a.d.h.v. foto’s die het afgelopen schooljaar zijn gemaakt. Laat ze op het digibord zien. Maar… vergeet niet dat de leerlingen zelf ook momenten kunnen benoemen.
Tip 2 Verlaat deze klas de school? Dan kun je dit onderdeel ook wat groter maken en verder terugblikken in de tijd! ;)

Kijken naar volgend jaar

Een nieuw jaar brengt allemaal veranderingen met zich mee.
Bespreek met elkaar wat er volgend jaar anders zal zijn voor jezelf en wat je gaat missen. Maar ook waar jullie naar uitkijken!

LET OP!
Het is belangrijk dat leerlingen vanuit en over zichzelf spreken. Zo blijft het persoonlijk en gaan ze niet voor anderen dingen invullen en benoemen. “Ik ga het missen om grappen met Joris te maken.”  klinkt een stuk fijner dan “Joris gaat naar een andere school.”

Let’s go!

We gaan niet alleen maar praten over herinneringen, afscheid en volgend jaar.  We gaan ook iets doen!

Kies een van de twee onderstaande opdrachten om met je klas mee aan de slag te gaan (bijvoorbeeld als aanvulling op de opdrachten rondom het afsluiten van het jaar die jullie al doen) of doe ze alle twee! Bijvoorbeeld verspreid over twee dagen of twee weken. Kies wat past bij jouw groep.

Opdracht 1: Schrijf een brief!
(slide 6 t/m 9)
Deze opdracht gaat over stilstaan bij het afgelopen jaar. Schrijf een brief aan de leerling die volgend jaar in dit leerjaar komt. Iedereen schrijft een brief aan een leerling die volgend jaar in dit leerjaar komt. In je brief vertel je hoe jij het schooljaar hebt beleefd. Wat heb je allemaal geleerd en wil je aan de ander meegeven/ vertellen?

Opdracht 2: Interview! In duo’s
(slide 10 t/m 14)
Deze opdracht gaat over vooruitblikken naar volgend jaar. Wat wil jij volgend jaar leren? De leerlingen interviewen elkaar in duo’s over deze vraag. Wat heeft je medeleerling verteld?

Sluit de les af met een gezamenlijke nabespreking op slide 15.

Opdracht 1: Schrijf een brief!

(slide 6 t/m 9)

Intro
Schrijf een brief aan de leerling die volgend jaar in dit leerjaar komt. Zit je bijvoorbeeld nu zelf in het derde jaar? Schrijf dan een brief aan iemand die volgend jaar in het derde jaar zit.

Vertel in je brief hoe jij het schooljaar hebt beleefd. Wat heb je allemaal geleerd en wil je aan de ander meegeven/ vertellen?

We beginnen zo met een individuele brainstorm (klassikaal begeleid), vervolgens schrijven de leerlingen de brief en we sluiten af met een klassikale nabespreking.

Stap 1 - Eerst even nadenken

Denk goed na wat je wilt schrijven.

Gebruik eventueel deze vragen om de leerlingen op gang te helpen:

•    Hoe gedraag je je in deze groep?
•    Wat zijn belangrijke afspraken?
•    Wat ga je allemaal leren?
•    Wat moet je echt weten van het lokaal?
•    Wat moet je echt weten van de docent?
•    Wat is de beste plek in de klas? Waarom?
•    Wat was je beste actie dit schooljaar?
•    Welke tip geef je de ander graag mee voor hij/zij start aan dit leerjaar?
•    Etc…

Stap 2 - Schrijf je brief!
Deel lijntjespapier en pennen uit.

Schrijf op wat je allemaal wilt vertellen. En vergeet niet om ook het leukste moment van het jaar te delen! Waar heb je echt om moeten lachen? Wat was te gek? Of wat was er echt succesvol en mag niet vergeten worden?!

OPTIONEEL
Creatieve variaties:

Tekenopdracht
Je kunt ook kiezen voor een beeldende variant. Laat de leerlingen bijvoorbeeld een tekening of strip maken van het afgelopen jaar. Wat moet een leerling allemaal weten van dit jaar? Hoe ziet dat eruit?

Videoboodschap
Laat de leerlingen een videoboodschap opnemen over afgelopen jaar. Dit kun je eenvoudig doen of er een wat langere media-les van maken. Het kan in groepjes, duo’s of individueel.

Het doel van deze opdracht is dat je de toekomstige leerlingen van deze groep tips geeft.

Geef drie concrete tips. Zeg dus letterlijk: Tip 1 … Tip 2 … Tip 3 … Gebruik ter inspiratie eventueel de vragenlijst uit de vorige slide.

Stap 3 - Afsluiten en bewaren die brief!

Bespreek hoe de leerlingen de opdrachten vonden. Wie wil er wat uit zijn brief voorlezen? Hoe zou het zijn om zo'n brief te krijgen aan het begin van het jaar?
Etc.

Vraag de leerlingen aan het eind van de les om hun brief in te leveren. Bewaar ze goed en gebruik ze bij de start van volgend schooljaar. Deze zijn straks ECHT voor de leerlingen die in deze groep komen!

Tip: Wil je het helemaal echt maken? Vouw dan ook enveloppen om de brieven in te doen!
https://www.youtube.com/watch?v=tGOB5oC2drI

Opdracht 2: Interview! In duo’s

(slide 10 t/m 14)

Deze opdracht gaat over vooruitblikken naar volgend jaar. Wat wil jij volgend jaar leren? Wil je misschien beter leren voetballen, die ene rekensom onder de knie krijgen of juist meer zelfstandig aan de slag kunnen?

De leerlingen interviewen elkaar in duo’s over deze vraag. Wat heeft je medeleerling verteld?

We beginnen met een klassikale brainstorm, vervolgens wordt de opdracht uitgelegd, worden er duo’s gevormd en kan het interviewen beginnen! We sluiten af met een klassikale nabespreking.

Stap 1 - Nadenken over volgend jaar...

We beginnen met een klassikale brainstorm. Wat gaat er allemaal veranderen volgend jaar? Misschien zit de klas wel in een ander lokaal of hebben ze een andere juf of meester… En wat blijft er hetzelfde?

En wat voor nieuwe dingen gaan ze allemaal leren volgend jaar? Sommige vakken worden misschien wat moeilijker, staan er misschien bepaalde vaardigheden centraal? En blijven alle vakken hetzelfde of komt er misschien zelfs een vak bij?

Wat weten de leerlingen zelf al?

Stap 2 - Wat wil je leren?

Vorm duo’s en leg de opdracht uit.

De leerlingen gaan elkaar interviewen over de vraag: “Wat wil jij volgend jaar leren?”

Kies 1 (haalbare) vaardigheid.

Hoe interview je elkaar?
Stel de volgende vragen aan de ander:
-    Wat wil jij volgend jaar leren?
-    Waarom wil je dat leren?
-    Vertel eens wat meer hierover!

-    Wat kan je hiervan al een beetje en wat vindt je nog moeilijk?

Tip 1: Het kan zijn dat een leerling wel iets noemt wat niet echt met school te maken heeft, zoals “ik wil beter leren voetballen” of “ik wil leren zingen”.  Dat is helemaal oké! Alle vaardigheden en dromen zijn welkom. Je kunt natuurlijk wel doorvragen of er daarnaast ook nog iets is wat hij/zij op school wil leren.

Tip 2: Let er op dat de toon en insteek positief blijft! Sommige leerlingen kunnen misschien negatief naar leren kijken: “ik kan helemaal niks …” of “dit ga ik nooit leren…”. Stimuleer de leerlingen om na te denken over een haalbaar doel. Iets wat ze echt kunnen leren volgend jaar.

Stap 3 - En nu de ander!

Oftewel; wissel de rollen om. De geïnterviewde wordt de interviewer.

Stap 4 - Vertel!

Bespreek deze opdracht klassikaal na door de duo’s te laten vertellen wat de ANDER graag wil leren volgend jaar.

Misschien durft niet iedere leerling te vertellen wat hun duomaatje graag wil leren, of vinden ze het wat spannend. Dan kun je als leerkracht best even helpen.

Je kunt de onderstaande vragen gebruiken om door te vragen:

- En waarom is dat specifieke moment zo bijzonder of leuk?

- Waarom heb je dit moment gekozen?

Tip: Maak deze momenten zichtbaar! Hoe leuk is het om deze momenten in steekwoorden op te hangen in de klas. Of misschien willen de leerlingen het wel zelf verbeelden!
 

Nabespreken: afsluiting

Het is belangrijk om de les goed klassikaal af te sluiten.

Bespreek met de klas hoe ze deze les en de opdracht(en) vonden.
Ga vooral in gesprek over hun eigen keuzes en ervaringen. Bespreek hoe ze nu denken over het afgelopen jaar en het aankomende jaar.

Maak eventueel gebruik van onderstaande reflectievragen:

Over opdracht 1:

• Kwamen er herinneringen boven die je zelf misschien al was vergeten?
• Hoe vond je het om over bijzondere momenten na te denken?
• Hoe was het om hier een brief over te schrijven?
• Hoe denk je dat de nieuwe leerling gaat reageren op jouw brief?

Over opdracht 2:

• Hoe vond je het om na te denken over het komende jaar?
• Vond je het lastig om de ander te interviewen?
• Heb je iets van een klasgenoot gezien of gehoord wat je bijzonder vond?

Over-all:

• Welke opdracht vond je het leukst en waarom?
• Hoe was het om een les te doen over het eind van het jaar?

Confettiweken!

Op naar het volgende jaar!

LINK

Evaluatie invullen? Ja, graag!

Vul de vragenlijst (9 vragen) zelf in of met je klas!
Wij zijn heel blij met alle reacties, tips en feedback.

klik op de link:

https://docs.google.com/forms/d/12RLk0HdILK6OQfuqAhP96yt8EUeWs7uTqY6jdVclOUM/edit

Alvast bedankt!

Team educatie / Respect Foundation

LEGE SLIDE