Thema 6 - Ecologie

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Ecologie

Thema 6

Basisstof 1

Biotische en abiotische factoren

Populatie, levensgemeenschap, biotoop, ecosysteem

Biotisch en abiotisch

• Biotisch: levende natuur
• Abiotisch: niet levende natuur
• Beide hebben invloed op organisme

Niveaus van ecologie

Basisstof 2 (L: en 9)

Voedselketen

Voedselweb

Producenten, consumenten, reducenten

Autotroof, heterotroof

Voedselketen

Voedselweb

• Producenten, consumenten, reducenten
• Herbivoor, omnivoor, carnivoor
• Autotroof en heterotroof
• Trofische niveaus

Basisstof 3

Kringloop van water

Kringloop van koolstof

Kringloop van stikstof
(alleen V)

Waterkringloop

• Verdamping
• Condensatie
• Neerslag

Koolstofkringloop

• Fotosynthese
  
• Verbranding
• Consumptie

Stikstofkringloop (V)

• Stikstofzouten
• Eiwitten

Basisstof 4

Piramide van aantallen

Piramide van biomassa

Piramide van aantallen

Piramide van aantallen

Piramide van biomassa

Basisstof 5 (L: 10)

Energiestroom

Energiestroom

Basisstof 6 (L: 5)

Optimale omstandigheden

Populatiegrootte

Biologisch evenwicht

Optimum

• Optimale omstandigheden
• Optimumkromme
• Optimumwaarde

Populatiegrootte

• Predator-prooi cyclus
• Biologisch evenwicht

Basisstof 7 (L: 6)

Successie

Pionierecosysteem
en climaxecosysteem 

Successie

• Pionierecosysteem
• Humus
• Climaxecosysteem

Basisstof 8 (L: 7)

Stroomlijn

Zoolgangers, teengangers, topgangers

Poten en snavels van vogels

Aanpassingen

Stroomlijn

Poten landzoogdieren

Poten en snavels vogels

Basisstof 9 (L: 8)

Zonplanten en schaduwplanten

Aanpassing aan droogte en water

Licht

• Zonplant: kleine, dikke bladeren
• Schaduwplant: grote, dunne, donkergroene bladeren

Water

• Veel of weinig water heeft invloed op bladeren en wortels
• Waterplanten drijven en hebben luchtkanalen van oppervlakte naar wortels

Basisstof 10 (alleen VWO)

Concurrentie en samenwerking

Symbiose

Relaties binnen populatie

• Concurrentie
• Samenwerking
• Rangorde
• Territorium
• Paarvorming

Relaties tussen soorten

• Niche
• Symbiose
  - mutualisme +/+
  - commensalisme +/0
  - parasitisme +/-

Basisstof 11 (alleen VWO)

Bodemdeeltjes

Humus

Bodem

• Zand grotere bodemdeeltjes dan klei
• Klei houdt beter water en voedingsstoffen vast, maar wortels kunnen minder goed doordringen
• Humus verbetert vasthouden water en doordringen wortels

• Biotische en abiotische factoren, levensgemeenschap, biotoop, ecosysteem
  
• Planteneters (herbivoren), alleseters (omnivoren), vleeseters (carnivoren)
  
• Voedselketen en voedselweb, trofische niveaus, energiestroom
  
• Producenten, consumenten, reducenten, autotroof en heterotroof
  
• Kringloop van water, stikstof (V) en koolstof
  
• Piramide van aantallen en biomassa
  
• Populatiegrootte, biologisch evenwicht, optimale omstandigheden, optimumkromme
  
• Successie: pionierecosysteem tot climaxecosysteem
  
• Aanpassingen dieren: gestroomlijnd, poten landzoogdieren en vogels, snavels vogels
  
• Aanpassingen planten: zonplanten en schaduwplanten, waterplanten
  
• Symbiose (V)
  
• Bodem (V)
  

https: