Wat betekent aardig eigenlijk?
1 / 11
Lesduur is: 50 minOnderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Introduceer het onderwerp: we gaan nadenken over wat aardig (zijn/doen) eigenlijk betekent. Wat verstaan we eronder? En we gaan onderzoeken of en hoe aardig zijn/doen online anders is dan in het gewone leven.
Voor de docent: dit is een les waarbij het niet alleen belangrijk is dat leerlingen reflecteren op hun eigen ervaringen, maar ook luisteren naar de verhalen van anderen. Ze leren over zichzelf door hun eigen ervaringen te relateren aan die van hun leeftijdgenoten. Uit zichzelf delen ze dit soort online ervaringen, hun gevoelens en gevolgen voor welzijn, vrijwel niet met elkaar. Geef dus alle ruimte voor persoonlijke verhalen. Maar als het gesprek te veel over ‘onaardig’ zijn gaat, buig het dan om naar nieuwe voorbeelden van ‘aardig’ gedrag. We hebben het al zo vaak over wat er niet goed gaat.
Slide 2 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 3 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Met aardig doen kom je verder
Waar denk je aan bij het woord aardig?
Slide 4 - Woordweb
Maak een (digitale) woordweb rondom het woord aardig. Waar denken leerlingen aan? Noteer alles.
Als je niet weet wat aardig zijn/doen betekent, en je zoekt 'aardig' op in een woordenboek, wat moet daar dan staan?
Slide 5 - Open vraag
Geef de leerlingen een paar minuten de tijd om een woordenboekdefinitie op te schrijven van het woord aardig.
Instructie: als je niet weet wat aardig zijn/doen betekent, en je zoekt aardig op in een woordenboek, wat moet daar dan staan?
Bespreek wat leerlingen genoteerd hebben.
Aanvulling hogere niveaus: laat ze het woord aardig opzoeken in het woordenboek, de verschillende betekenissen daar bestuderen en uitvinden dat de oorsprong van het woord aardig in de huidige betekenis ‘vriendelijk’ komt van ‘een goede aard hebben’ (betekenis van aard = ‘inborst, karakter’, ‘aan iemand eigen’, vergelijk het Engelse woord kind, dat ook ‘soort’ of ‘aard’ betekent – zie het Engels woordenboek bij kind.
Slide 6 - Tekstslide
Laat leerlingen nadenken over voorwaarden voor, omstandigheden en effecten van ‘aardig zijn/doen’ in het algemeen (straks gaan we verder met wat het verschil is met online).
Je kunt hiervoor de spinner gebruiken. De volgende vragen worden getoond in de spinner:
- Kun je altijd aardig zijn/doen? Wat is er nodig om aardig te zijn?
- Wanneer wil je graag aardig zijn/doen?
- Wat doet het met jou als iemand aardig tegen je is?
- Vind je het belangrijk om aardig gevonden te worden?
- Waarom vinden mensen het belangrijk om aardig gevonden te worden?
- Wat zou er gebeuren als mensen het niet meer belangrijk vinden om aardig gevonden te worden?
- Ben je alleen aardig tegen mensen die je kent of ook tegen vreemden? In welke gevallen ben je aardig? Wat is het effect van aardig zijn/doen?
- Op wat voor manieren kun je aardig zijn/doen tegen een vreemde?
Geef ruimte voor verhalen.
Les 4
Wat betekent aardig eigenlijk?
Is het online net zo makkelijk of
moeilijk om aardig te zijn/doen?
Makkelijker
Moeilijker
Geen verschil
Slide 7 - Poll
Verschuif dan de aandacht naar online/sociale media.
De vraag in de poll:
Is het online net zo makkelijk of moeilijk om aardig te zijn/doen?
Ga vervolgens in op de volgende vraag:
Wat zijn de verschillen?
Verschillen: lastiger online, want het contact is vluchtiger, anoniemer, sneller voorbij, je ziet minder goed wat iemand nodig heeft, je voelt je minder verantwoordelijk, je kent die persoon toch niet, enz.
Ook: als je online iets doet, zien vaak meer mensen dat, dan wanneer je offline aardig doet. Het blijft ook langer staan dan alleen op het moment zelf. Dat kan aanstekelijk werken, een voorbeeld zijn, maar het kan je juist ook weerhouden, omdat je misschien de enige bent die iets aardigs doet en je niet voor schut wilt staan (groepsdruk).]
Slide 8 - Tekstslide
In deze vragen wordt gevraagd naar ervaringen met online, en het verschil met offline. De volgende vragen worden getoond in de spinner:
Vraag naar voorbeelden van situaties op verschillende sociale-mediaplatforms, zoals comments onder video’s, maar ook tijdens het gamen.
- Wat vind jij ervan als je iemand aardig ziet doen online?
- Als iemand online aardig doet, is het dan gemakkelijker om ook iets aardigs te doen?
- Als iemand online onaardig doet, is het dan gemakkelijker om ook iets onaardigs te doen?
- Ga je gemakkelijker schelden als je dat anderen ook ziet of hoort doen?
- Vind je het online ook belangrijk om aardig gevonden te worden?
- Hoe kun je online aardig zijn/doen?
- Is er weleens iets gebeurd waar je nu spijt van hebt?
- Heb je online wel eens iets gedaan waar je nu spijt van hebt, maar omdat je toen jonger was, je niet zo goed wist hoe het moest?
Slide 9 - Tekstslide
Vat samen wat het anders (moeilijker/makkelijker) maakt om aardig te zijn online. Bijv:
- Online zie je de ander niet en gaat daardoor makkelijker over een grens (omdat je niet meteen de gevolgen van je eigen gedrag merkt).
- Als je iets aardigs doet online, word je daar niet meteen voor bedankt. Daardoor lijkt het minder belangrijk.
- Je bent zelf ook anoniemer, waardoor het niet lijkt uit te maken wat je doet.
- Als je voor iemand opkomt of op andere manieren aardig bent, is dat meteen voor veel mensen te zien. Misschien maakt dat uit voor je beslissing.
- ... [vat samen waar de groep mee kwam]
- Online mis je allerlei gezichtsuitdrukkingen en toon van woorden, waardoor je beter begrijpt hoe iemand iets bedoelt. Daardoor is het fijn als anderen heel duidelijk zijn, en ook vaker iets aardigs zeggen. Dat stelt gerust.
Concludeer dat het de moeite waard is juist ook online aardig te zijn, nu je weer even hebt stilgestaan hoe fijn het is als iemand dat bij jou doet. (Bedank de groep voor de openhartige verhalen).
Slide 10 - Tekstslide
Help ons de lessen verbeteren.
Geef uw feedback op De InternetHelden door een paar korte vragen te beantwoorden.
Slide 11 - Tekstslide
Laat leerlingen nadenken over voorwaarden voor, omstandigheden en effecten van ‘aardig zijn/doen’ in het algemeen (straks gaan we verder met wat het verschil is met online).
Je kunt hiervoor de spinner gebruiken. De volgende vragen worden getoond in de spinner:
- Kun je altijd aardig zijn/doen? Wat is er nodig om aardig te zijn?
- Wanneer wil je graag aardig zijn/doen?
- Wat doet het met jou als iemand aardig tegen je is?
- Vind je het belangrijk om aardig gevonden te worden?
- Waarom vinden mensen het belangrijk om aardig gevonden te worden?
- Wat zou er gebeuren als mensen het niet meer belangrijk vinden om aardig gevonden te worden?
- Ben je alleen aardig tegen mensen die je kent of ook tegen vreemden? In welke gevallen ben je aardig? Wat is het effect van aardig zijn/doen?
- Op wat voor manieren kun je aardig zijn/doen tegen een vreemde?
Geef ruimte voor verhalen.