Helpende Plus - wondzorg, oedeem en trombose

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

welkom

wondzorg

Leerdoelen

Je deelt wonden op verschillende manieren in

Je geeft een voorbeeld van primaire en secundaire wondgenezing

Je benoemt de fasen van wondgenezing

Je onderzoekt positieve en negatieve invloeden op wondgenezing

opbouw huid

Wond indelen op kenmerken

• Oppervlakkig, ondiep of diepe wond?
• Inwendig/uitwendig?
• Droog of nat (exsudaat)?
• Verse wond of oude wond? 
• Schoon, vies (gecontamineerd) of geïnfecteerd?

* Wondkweek

Oppervlakkige, natte, schone wond

Diepe, droge geinfecteerde wond

Oude, vieze (gecontamineerde) natte wond

Wond indelen op hoe het ontstaan is

• Circulatiestoornis (decubitus, diabetische voet, ulcus)
• Oncologisch (door kanker/bestraling) 
• Infectie (door onvoldoende afweer tegen bacteriën, virussen, schimmels)
• Mechanisch (steek-, snij-, schaaf-, scheur-, kneus)
• Chirurgische wond
• Chemische wond (door sterke zuren, chloor, gassen)
• Thermische wond (verbranding/bevriezing)
• Elektriciteitswond (door bliksem, de zon, radioactieve straling of elektriciteitsdoorgang

Mevrouw Timmer liep te dicht langs een deurpost en haalt haar huid open. Wat voor soort wond is dit?

1. Chirurgische wond
2. Mechanische wond
3. Thermische wond
4. Infectie-wond

Dhr. Tos krijgt bestralingen voor slokdarmkanker. Daardoor heeft hij zweren in zijn mond en keel. Dit is een

1. Chirurgische wond
2. Thermische wond
3. Oncologische wond
4. Mechanische wond

Wond indelen op duur

• Acuut, genezen snel. Vaak wonden door stoten/snijden/branden
• Chronisch. Genezen langzaam door onderliggende aandoening

Wondgenezing

Primair: wondranden tegen elkaar aan (hechting), klein litteken

Secundair: Wondranden van elkaar af, groot litteken

Je kunt het WCS-model niet toepassen bij brandwonden en wonden die het gevolg zijn van kanker (oncologische wonden)

Wat heeft positieve invloed op wondgenezing?

Wat heeft negatieve invloed op wondgenezing?

Positief

• Gezond eetpatroon
• Voldoende eiwitten, koolhydraten, vitaminen en mineralen
• Voldoende beweging (doorbloeding)
• Voldoende rust (wondgenezing kost energie

Negatief

• Hoge bloedsuiker
• Nicotine (roken)
• Leeftijd van de cliënt
• Gebruik medicijnen
• Ontsteking
• Plaats van de wond
• tekort voedingsstoffen
• Slechte conditie

Type rode wond
Nat	Absorberend	Schuimverband
Nat	Hydraterend	Alginaat/hydrogel
Nat	Regulerend	Huidvervangende wondbedekkers
Droog	Basisproduct	Vette gazen, wondcontactmaterialen
Droog	Absorberend	Schuimverband
Droog	Hydraterend	Alginaat, hydrogel, hydrocolloid

TIME - model

Indeling naar vier factoren die wondgenezing kunnen belemmeren.

T = Tissue (weefsel); wat is de kleur?

I = Infectie; is er sprake van een infectie?

M = Moisture (vocht); produceert de wond veel vocht?

E = Edge (wondranden); wat is de toestand van de rand?

Met als doel: het creëren van een  gezonde wond, zonder dood weefsel en ziekteverwekkende bacteriën, met weinig wondvocht en een goede doorbloeding.

Rapporteren

Maak een rapportage volgens het TIME-model over de wond op de afbeelding hiernaast. 

T = Tissue (rood/geel/zwart)

I = Infectie

M = Moisture (nat/droog)

E = Edge (wondranden)

Decubitus

 decubitus 

Graad 1: niet weg te drukken roodheid (glastest)

Graad 2: blaarvorming en ontvelling 

Graad 3: oppervlakkige decubituswond

Graad 4:diepe decubituswond (weefselschade)

fases

risico gebieden

Wat kun je doen om decubitus te voorkomen?

niet wegdrukbare roodheid 

blaarvorming en ontvelling 

oppervlakkige decubitus 

diepe decubituswond

Graad 1

Graad 2 

Graad 3 

Graad 4 

aandachtspunten wondzorg

• reinigen van de wond met kraanwater of fysiologisch zout
•  lees het wondbehandelplan, volg deze.
• verzamel alle benodigheden
• werk hygienisch
• rapporteer in het dossier op een juiste manier
• evalueer de behandeling
• maak eventueel foto's

Oedeem, trombose en spataderen

- Steunkousen zijn gemaakt van elastisch materiaal en helpen tegen oedeem, trombose en spataderen.

 

- Steunkousen zorgen ervoor dat het bloed vanuit de benen teruggeduwd wordt naar het hart --> dit zorgt voor een betere doorbloeding.

Wat is oedeem?

Een overmatige ophoping van vocht.

Dit zit in het weefsel tussen de cellen van het lichaam in.

Het ontstaat door een verstoord evenwicht, in aan en afvoer van vocht.

Oorzaken oedeem

1. De aderen in de benen voeren het bloed niet goed af naar het hart

2. Verminderde pompfunctie van het hart (hartfalen)

3. Lever en nieraandoeningen

Wat te doen tegen oedeem?

- Compressietherapie (zwachtelen of steunkousen)

- Beweging

- Omhoog houden van het ‘been’

- Eetgewoonte aanpassen (zoutarm)

Trombose

Bij trombose raakt een bloedvat verstopt door een bloedprop

Oorzaken:

- Te lage stroomsnelheid van het bloed

- Onregelmatigheden in de vaatwand (spataderen)

- Toename stroperigheid van het bloed

Bij wie komt dit voor?

- Mensen met spataderen hebben extra risico om een trombosebeen te krijgen.

- Soms bij kraamvrouwen.

- Bedlegerige zorgvragers

Verschijnselen trombose

- Been voelt warm aan

- Zwelling van het gehele been

- Rode glanzende gladde huid

- Pijn

- Lichte koorts

Complicatie

- Embolie = een losgeschoten stolsel, die ergens anders in een orgaan, een bloedvat (gedeeltelijk) kan afsluiten.

Bijvoorbeeld:

- hersenembolie (herseninfarct) (trombose in slagader)

- longembolie (longinfarct) (trombose in ader)

Einde

Vragen?