Openbaar of privé?

• Mediawijsheid
• Burgerschapsonderwijs
• +1
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-3

Introductie

Verstandig delen: Je online reputatie

Verstandig delen

Les 3

Openbaar of privé?

Thema 1

Lespakket over online veiligheid en digitaal burgerschap

Verstandig

Bescherm je online privacy en reputatie (en die van anderen)

delen

Les 3

Openbaar of privé?

Verstandig delen

• Je verkent de grenzen tussen openbaar en privé: wanneer deel je iets en wanneer houd je het voor jezelf? 

• Je ontdekt dat het gaat om persoonlijke grenzen, en dat die voor iedereen anders kunnen zijn;

• Je beseft dat je rekening moet houden met de grenzen van anderen, en denkt na over hoe je dat kunt doen.

Lesdoelen

Verstandig delen

Scenario 1

In de appgroep van je klas heeft iemand een foto geplaatst van een pagina uit een dagboek. Het is niet duidelijk van wie het dagboek is, en nu gaat iedereen raden: wie herkent het handschrift?

Les 3 

Openbaar of privé?

Wat vind je daarvan? Maak het nog uit wat er precies te lezen is op die dagboekpagina? Hoezo?

Zou je er iets over durven te zeggen als dat in de appgroep van jouw klas gebeurt? Wanneer wel/niet en waarom?

Bespreek de onderstaande scenario’s klassikaal, in de aangegeven volgorde. Er zit een opbouw in: van simpel naar ingewikkeld. 

Klik hiervoor op de groene hotspots: van boven naar beneden en vervolgens de tweede rij van boven naar beneden (indien van toepassing)

Bij het eerste scenario zal er veel overeenstemming zijn (“zoiets doe je niet”, “dat mag niet”); in elk volgend scenario wordt het lastiger.

De keuzes worden dus steeds ingewikkelder, waardoor argumenteren gaandeweg belangrijker wordt. In het formuleren en beargumenteren van hun oordelen leren de leerlingen zichzelf te uiten. Voor iedereen moet duidelijk worden dat iemands persoonlijke grens belangrijk is.

Let op: ook als je niet goed uit kunt leggen waarom je iets niet wilt, zal een ander daar rekening mee moeten houden.

Verstandig delen

Scenario 2

Je bent verliefd op iemand, en je speurt het internet af naar informatie over diegene. Je ontdekt best veel: allerlei foto’s, maar ook informatie over familieleden en het werk van zijn of haar ouders. Ook kun je vinden welke sport hij of zij doet, wie zijn of haar vrienden zijn, en in welke buurt hij of zij woont.

Les 3 

Openbaar of privé?

Wat zou je ervan vinden als iemand jóu gaat natrekken, en van alles over je vindt?

Vroeger kon je iemand niet natrekken via internet, en leerde je gewoon iemand kennen door met hem of haar om te gaan en informatie via anderen te horen. Was dat beter of juist niet? Hoezo?

Maakt het nog uit wíe jou gaat natrekken?

Stel, je vindt iets wat je niet had willen weten. Hoe zou je daarmee omgaan? Zou je dan spijt hebben dat je gezocht hebt?

Zijn er dingen van jou online te vinden waarvan je hoopt dat niemand die vindt?

Zoek jij weleens op je eigen naam? Zo, ja wat vind je dan en klopt dit?

Bespreek de onderstaande scenario’s klassikaal, in de aangegeven volgorde. Er zit een opbouw in: van simpel naar ingewikkeld. 

Klik hiervoor op de groene hotspots: van boven naar beneden en vervolgens de tweede rij van boven naar beneden (indien van toepassing)

Bij het eerste scenario zal er veel overeenstemming zijn (“zoiets doe je niet”, “dat mag niet”); in elk volgend scenario wordt het lastiger.

De keuzes worden dus steeds ingewikkelder, waardoor argumenteren gaandeweg belangrijker wordt. In het formuleren en beargumenteren van hun oordelen leren de leerlingen zichzelf te uiten. Voor iedereen moet duidelijk worden dat iemands persoonlijke grens belangrijk is.

Let op: ook als je niet goed uit kunt leggen waarom je iets niet wilt, zal een ander daar rekening mee moeten houden.

Verstandig delen

Scenario 3

Een vriendin van school heeft jou in vertrouwen verteld dat haar vader heel ernstig ziek is. In de klas wordt er over haar geroddeld: er worden dingen gezegd over haar vader die niet waar zijn. Jij weet wel hoe het zit.

Les 3 

Openbaar of privé?

Wat doe je? Ga je vertellen wat er wél aan de hand is?

Of doe je helemaal niets? Waarom?

Of ga je iets anders doen? Zo ja, wat?

Bespreek de onderstaande scenario’s klassikaal, in de aangegeven volgorde. Er zit een opbouw in: van simpel naar ingewikkeld. 

Klik hiervoor op de groene hotspots: van boven naar beneden en vervolgens de tweede rij van boven naar beneden (indien van toepassing)

Bij het eerste scenario zal er veel overeenstemming zijn (“zoiets doe je niet”, “dat mag niet”); in elk volgend scenario wordt het lastiger.

De keuzes worden dus steeds ingewikkelder, waardoor argumenteren gaandeweg belangrijker wordt. In het formuleren en beargumenteren van hun oordelen leren de leerlingen zichzelf te uiten. Voor iedereen moet duidelijk worden dat iemands persoonlijke grens belangrijk is.

Let op: ook als je niet goed uit kunt leggen waarom je iets niet wilt, zal een ander daar rekening mee moeten houden.

Verstandig delen

Scenario 4 - deel 1

Je zit met een groepje vrienden in een voicechat tijdens het gamen. Ineens springt bij een van je vrienden de audio aan met een hard schreeuwende man. Het blijkt zijn vader te zijn, die hem de huid vol scheldt. Op gegeven moment schreeuwt je vriend ook hard en denk je zelfs klappen te horen. Iedereen in de chat is stil. 

Les 3 

Openbaar of privé?

Hoe voel jij je? Wat doe je op het moment zelf?

Ga je later hierover praten met je vriend?

Moet iemand dit melden bij een docent?

Bespreek de onderstaande scenario’s klassikaal, in de aangegeven volgorde. Er zit een opbouw in: van simpel naar ingewikkeld. 

Klik hiervoor op de groene hotspots: van boven naar beneden en vervolgens de tweede rij van boven naar beneden (indien van toepassing)

Bij het eerste scenario zal er veel overeenstemming zijn (“zoiets doe je niet”, “dat mag niet”); in elk volgend scenario wordt het lastiger.

De keuzes worden dus steeds ingewikkelder, waardoor argumenteren gaandeweg belangrijker wordt. In het formuleren en beargumenteren van hun oordelen leren de leerlingen zichzelf te uiten. Voor iedereen moet duidelijk worden dat iemands persoonlijke grens belangrijk is.

Let op: ook als je niet goed uit kunt leggen waarom je iets niet wilt, zal een ander daar rekening mee moeten houden.

Verstandig delen

Scenario 4 - deel 2

Een dag later merk je dat iemand anders uit de chat opnames heeft gemaakt en dat dit geluidsbestand nu door de school verspreid wordt. 

Les 3 

Openbaar of privé?

Heeft je vriend er recht op om dit te weten? Ga je het hem dus vertellen?

Ga je iets anders doen? Wat?

Bespreek de onderstaande scenario’s klassikaal, in de aangegeven volgorde. Er zit een opbouw in: van simpel naar ingewikkeld. 

Klik hiervoor op de groene hotspots: van boven naar beneden en vervolgens de tweede rij van boven naar beneden (indien van toepassing)

Bij het eerste scenario zal er veel overeenstemming zijn (“zoiets doe je niet”, “dat mag niet”); in elk volgend scenario wordt het lastiger.

De keuzes worden dus steeds ingewikkelder, waardoor argumenteren gaandeweg belangrijker wordt. In het formuleren en beargumenteren van hun oordelen leren de leerlingen zichzelf te uiten. Voor iedereen moet duidelijk worden dat iemands persoonlijke grens belangrijk is.

Let op: ook als je niet goed uit kunt leggen waarom je iets niet wilt, zal een ander daar rekening mee moeten houden.

Les 3

Openbaar of privé?

Verstandig delen

• Je hebt de grenzen verkend tussen openbaar en privé: wanneer deel je iets en wanneer houd je het voor jezelf?

• Je hebt ontdekt dat het gaat om persoonlijke grenzen, en dat die voor iedereen anders kunnen zijn. Je kunt er dus niet van uitgaan dat wat jij oké vindt, een ander ook prima vindt.

• Soms gaat het fout; dan ben je over iemands grens gegaan. Of iemand ging over jouw grens. 

• Probeer anderen te behandelen zoals je zelf behandeld wilt worden. Dat is nog altijd een goede richtlijn.

Samengevat

Vat samen wat dit gesprek heeft opgeleverd (zie: lesdoelen) en noem een of meer bijzondere momenten in

het gesprek nog even, waarbij u als docent de kern onder woorden brengt. 

Bijvoorbeeld: “En toen zei iemand:

‘X’ en daar was iedereen het over eens. Dat ging eigenlijk over een belangrijke waarde, die we dus blijkbaar delen, dat je elkaar behandelt zoals je zelf behandeld wil worden.” Of een conclusie: “Op dat moment ontdekten we dat je eigenlijk nooit zeker weet wat een ander wil, als je het niet eerst even vraagt.”

Help ons de lessen verbeteren.

Geef uw feedback op De InternetHelden door een paar korte vragen te beantwoorden.

Help ons de lessen verbeteren!

Geef uw feedback op De InternetHelden door een paar korte vragen te beantwoorden