Vochtbalans

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

ZZO.3SA

5	Spijsverteringsstelsel	A4	Ziekte Spijsvertering	P8
6	TM		-
7	Voedingsleer		Urinewegstelsel	A5
8	Ziekte urinewegen	P9	Vochtbalans
9	Uitloop/herhaling/TM		Uitloop/herhaling/TM

Wk
1	Kennismaken orientatie anatomie		Cellen en weefsels	A2
2	Huid	A3	Huidziekten	P11
3	Infecties en tumoren	P3	TM
4	Bewegingsstelsel	A8	Gewrichts- ziekten	P10

Leerdoelen

Je kunt: 

1. Uitleggen welke functies water heeft in ons lichaam.
2. Beschrijven hoe water in het lichaam is verdeeld en wordt verplaatst.
3. Uitleggen hoe het lichaam de vochtbalans reguleert.
   
4. Verklaren welke zorg zinvol is bij (dreigende) afwijkingen in de vochtbalans.
   
5. Je kunt uitleggen hoe de vochtbalans van een zorgvrager gecontroleerd kan worden.

Het menselijk lichaam bestaat uit ...% water.

1. 30
2. 40
3. 60
4. 90

Water in het lichaam

Het lichaam bestaat voor ongeveer 60% uit water

• het meeste zit in de cellen (intracellulair)
• daarna volgen de weefsels (extracellulair)
• en dan het bloed

We kunnen maar max 3 dagen zonder water!

Functies van vocht

• Onderhoud van de gezondheid van lichaamscellen
• Transportsysteem
• Verwijderen van bijproducten van de stofwisseling
• Regeling van lichaamstemperatuur door zweten
• Schokdemping in ogen, ruggenmerg en in vruchtzak rondom de foetus tijdens zwangerschap. 

H13, bladzijde 144

Osmose

Veel waterverplaatsing:

1. Nieren: 180 liter voorurine => 1,5 liter urine
   
2. Darmen: 8 liter spijsverteringssap => 200 ml vocht in feces
   

Vochtverplaatsing door osmose

Semipermeabel = halfdoorlatend

Verlies van vocht

• Via de luchtwegen ( 300 - 400ml)
• Via urine (wisselend)
• Via ontlasting (100ml per keer - bij diarree kan het oplopen tot enkele liters)
• Via de huid (500ml per dag) 

Vochtbalans

Het lichaam houdt het waterpeil in evenwicht

• een vochtbalans bestaat uit een hoeveelheid ingenomen vocht en een hoeveelheid uitgescheiden vocht

Dus heel simpel; wat komt erin en wat gaat eruit.

Nieren regelen hoeveelheid vocht

Negatieve vochtbalans?

=> nieren produceren minder urine

Urine sterk geconcentreerd = donkergeel

Veel vocht in het lichaam?

=> nieren produceren meer urine

Urine waterig / kleurloos

Belangrijke hormonen regulatie vochtbalans:

Aldosteron = meer natrium vasthouden

ADH (antidiuretisch hormoon) = meer water vasthouden

Oorzaak overhydratie

1. Circulatiestoornissen (hartfalen)
   
2. Chronisch tekort aan eiwit in het bloed (ondervoeding, leverstoornis, nierziekten)
   
3. Nieren houden teveel vocht vast (slechte doorbloeding)
   
4. Plaatselijk: trombose
   

Behandeling overhydratie

Afhankelijk van oorzaak

1. Hartfalen: vochtafdrijvende middelen / plastabletten (diuretica)
2. Nierstoornissen: zoutbeperking
   
3. Oedeem in benen? Zwachtels / elastische kousen
   

Behandeling dehydratie

Vocht toedienen evt met glucose en zout

Gevaar = hypovolemische shock

Tekort aan volume

Sterke bloeddrukdaling

Vitale organen krijgen te weinig bloed

Levensbedreigend!

Onmiddellijk vocht toedienen

Hypovolemische shock wordt veroorzaakt door een tekort aan volume in de bloedvaten. Dit kan gebeuren door ernstige inwendige of uitwendige bloedingen

vochtlijst bijhouden of wegen

Opdracht

Maak de verwerkingsopdrachten van pathologie HST 9, afwijkende vochtbalans 1 t/m 6