Zorg en technologie Ethiek GB sem 6

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Zorgtechnologie en ethiek

Zorgtechnologie en ethiek: wat denk jij?

welke soorten zorgtechnologie zijn er?

Ethiek en zorg(technologie). 

Wegen waarden 

Argumenten voor/tegen 

Dillemma's doornemen 

Lesdoelen: Aan het eind van de les: 

• krijg je zicht op verschillende soorten zorgtechnologie
• weet je wat een ethisch dilemma is.
• kun je voorbeelden opnoemen van ethische dilemma's 
• kun je uitleggen waarom ethiek belangrijk is bij zorgtechnologie
• heb je zelf nagedacht over ethische dillemma's

bij zorgtechnologie denken we ook aan privacy.

Maar doen we dat zelf ook? 

privacywet

De privacywet beschermt persoonsgegevens en waarborgt uw privacy. Veel bedrijven en organisaties verzamelen persoonlijke gegevens van burgers, waaronder ook die van u. Vaak deelt u (onbewust) online persoonsgegevens over uzelf. Om misbruik te voorkomen, zijn er wetten en regels die uw privacy beschermen. De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) is de nieuwe Europese privacywet die beter aansluit op het digitale tijdperk waarin we leven. Deze wet geeft u meer rechten en organisaties meer verantwoordelijkheid om zorgvuldig met uw (digitale) persoonsgegevens om te gaan en u daarover goed te informeren.

welke voorbeelden van zorgtechnologie ken je?

Soorten zorgtechnologie

Sensortechnologie:

Een hulpmiddel om de vrijheid van bewoners te verruimen en hun veiligheid te vergroten.

Beeldzorg/zorg op afstand:

Een hulpmiddel om op afstand met elkaar te communiceren

Robotica:

Wordt ingezet als hulp bij revalidatie- en bewegingsoefeningen en als aangenaam gezelschap.

Wearables:

Zijn apparaten die iemand op het lichaam draagt en gegevens verzamelt over iemands gezondheid.

Technische hulpmiddelen  zoals rollator, hulp bij opstaan

soorten zorgtechnologie

Slimme pleisters met sensoren: Daarmee wordt de gezondheid van bv cliënten met COPD, hartfalen of diabetes in de gaten gehouden.

Apps - EHealth :  Een app is een klein programmaatje dat je kunt installeren op smartphone, tablet of computer.  Ehealth - digitaal contact, behandeling, preventie, elearning etc. 

Online platforms: Hier kunnen zorgverleners informatie of ervaringen uitwisselen met elkaar of met zorgvragers.

Serious gaming en exergaming: Een spel is niet alleen leuk maar kan ook informatie, inzichten en vaardigheden overbrengen. 

Domotica

Het woord “domotica” is een samenvoeging van het latijnse woord ”domus” en dat betekent huis. En “tica” betekent toegepaste wetenschap (techniek).

In een woord gezegd: “huisautomatisering”.

De top 10 van de meest gebruikte apps 

- Farmacotherapeutisch kompas

- Medicijn

- Risicoscan van zorg en beter

- Apotheek app van de KNMP

- Verpleegkundig rekenen

- NHG-standaarden

- Verpleegkundig zakboek

- Alzheimer-assistent

- Reanimatie app

- Meldcode

- Thuisarts

Wat is ethiek?

Ethische dilemma's

Dilemma- twee keuzes.

Allebei de keuzes hebben positieve dingen en allebei hebben negatieve dingen.

Wat is de beste keuze in deze situatie?

Ethische dilemma's 

Een ethisch dilemma is een situatie waarin verschillende waarden met elkaar botsen. 

Bij een ethisch dilemma is er nooit één goede oplossing omdat je altijd één van de twee waarden tekort doet. 

Vier belangrijkste waarden: 

1. Autonomie (eigen regie/zelfstandigheid zorgvrager)
2. Niet schaden (zorgvrager geen schade toedoen) 

3. Weldoen (bijdragen aan welzijn zorgvrager)

4. Rechtvaardigheid (gelijke behandeling) 

Weging van inzet dwang en drang

Criteria van de Multidisciplinaire Richtlijn Dwang en Drang: 

proportionaliteit, subsidiariteit en doeltreffendheid

Proportionaliteit:  Oftewel: staat de interventie in verhouding tot het doel dat we willen bereiken? 

Subsidiariteit:  Is dit de beste manier om het doel te bereiken of zijn er nog andere manieren? 

Doeltreffendheid : En bereiken we met deze interventie wat we willen bereiken? “ 

Welke waarden liggen eronder en welke waarde vindt de persoon, diens familie en of netwerk belangrijker? Wiens stem heeft het meeste waarde in de weging?

We gaan nu oefenen met wat ethische dillemma's. Reageer met je mening of op de vraag of stelling. 

Eens of oneens? 

Twee vrouwen willen bij de persoonlijke verzorging absoluut niet door mannen geholpen worden. Jij staat dit toe, omdat je van mening bent dat de vrouwen recht hebben om dit aan te geven.

Eens of oneens? 

Een zorgvrager wil Facebookvrienden met je worden. Jij accepteert het vriendschapsverzoek.

Als je in de robot een camera zet, is het dan ethisch verantwoord om de “patiënt” zonder dat deze het weet te bespieden?

Ja

Nee

Welke zorgactiviteit mag volgens jou echt niet gerobotiseerd worden?

Stelling:
Door social media heb je meer contacten, maar is het contact oppervlakkiger.

Mag je ouderen opvrolijken met een robot? Of word je dan voor de gek gehouden?

Per 1 juli 2020 is ingegaan dat iedereen vanaf 18 jaar en ouder automatisch orgaandonor is als je via de computer geen actieve keuze maakt. Ben je het hier mee eens?

Ja

Nee

ik twijfel

geef je mening over deze stelling:
als je een routeplanner zoals google maps volgt, denk je niet meer zelf na en verlies je daarom vrijheid

Cameratoezicht bij valgevaarlijke oudere:
welke waarde is het meest belangrijk?

(meerdere keuzes mogelijk)

1. Door camerabewaking is de bewoner veel veiliger
2. Door camerabewaking verliest de bewoner zijn of haar privacy
3. Camerabewaking is vrijheidsbeperkend
4. Camerabewaking stelt de familie geruststelt

Citaat: Dit is een manier om naar de toepassing van technologie te kijken:

 Ga niet overmoedig en roekeloos alles proberen, maar blijf ook niet te conservatief waarbij je de vooruitgang niet kan gebruiken voor hele mooie dingen. Zoals het genezen van ziektes (met neurotechnologie), het oplossen van het voedselprobleem (door genetische modificatie) of het verder ontwikkelen van de mensheid (door kunstmatige intelligentie). 

Bron: Peter Joosten,futurist, toekomst en ethiek 

Vragen?

Lesdoelen behaald?

• Aan het eind van de les weet je wat een ethisch dilemma is.
• Aan het einde van de les kun je voorbeelden opnoemen van ethische dilemma's 
• Kun je uitleggen waarom ethiek belangrijk is bij zorgtechnologie

Neem zorg en technologie door , de theorie van Thieme Meulenhoff