Planten en Dieren in hun Omgeving

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Planten en Dieren in hun Omgeving

Wat je moet kennen / kunnen

• via determineren de naam opzoeken van organismen en verwoorden dat aan het onderling verschillen van soorten erfelijke factoren ten grondslag liggen
• verbanden aangeven tussen vorm, bouw en leefwijze van organismen en de omgeving waarin deze organismen leven, en aangeven/uitleggen hoe planten en dieren zijn aangepast aan hun leefomgeving
• delen waaruit zaadplanten zijn opgebouwd benoemen, hun functie(s) beschrijven en aangeven welke delen van planten voedingsmiddelen en/of grondstoffen leveren voor de mens

Wat je moet kennen / kunnen

• enkele typen weefsel(s) van planten met functie(s) en bouw beschrijven
  
• uitleggen wat een ecosysteem is en uitleggen/noemen welke relaties er zijn tussen organismen bij de energiestromen in een ecosysteem
• in een beschreven ecosysteem biotische en abiotische milieufactoren noemen en toelichten dat individuen en populaties in een ecosysteem afhankelijk zijn van en beïnvloed worden
• door biotische en abiotische factoren

Determineren

Gebruik deze determinatietabel voor de volgende twee vragen.

Determineer het dier in de afbeelding met behulp van de determineertabel. Noteer de stappen die je in de determineertabel maakt en noteer de naam van het rijk, de stam en de groep.

Determineer de plant in de afbeelding met behulp van de determineertabel. Noteer de stappen die je in de determineertabel maakt en noteer de naam van het rijk, de stam en de groep.

Wat is bestuiving?

Dit is een bloem van een:

1. Windbestuiver
2. Insectenbestuiver

insectenbloemen

Windbloemen

Kroonblad is gekleurd

Kroonblad is klein en groen

De bloemen zijn geurig en hebben nectar

De bloemen hebben geen nectar

Meeldraden hangen uit de bloem

Meeldraden hangen in de bloem

Stempels zitten meestal in de bloem

Stempel hangt meestal buiten de bloem

Stempels zijn veervormig

Stuifmeelkorrels zijn groot en kleverig

Stuifmeelkorrels zijn glad en licht

Van welke pollen zullen mensen met hooikoorts vooral last hebben?

1. windbestuivers, want er worden er heel veel van gemaakt
2. windbestuivers, want ze zijn plakkerig
3. insectenbestuivers, want ze zijn plakkerig
4. insectenbestuivers, want zijn gemaakt om aan dieren te kleven

Wie heeft er kieuwen?

1. een kikkervisje
2. een walvis
3. een amoebe
4. een kikker

Welke dieren gebruiken tracheeën om te ademen?

1. zoogdieren
2. landdieren
3. vissen
4. insecten

hoefganger

zoolganger

teenganger

Plaats het voedsel bij de juiste snavel.

haak snavel

pincetsnavel

priemsnavel

kegelsnavel

zeefsnavel

wormen uit de bodem

insecten en kleine zaden

zaden
en bessen

waterplanten en -dieren

vlees

Sleepvraag

Vraag: Hebben jullie goed op de video gelet? Welk voedsel hoort bij welke snavel?

Doe: Sleep het voedsel naar de juiste snavel. 

Vraag: Waarom heeft iedere vogel een andere snavel?

Antwoord: Iedere soort vogel eet andere dingen. De snavels zijn zo gebouwd dat ze het voedsel dat de vogel eet makkelijk kunnen vastpakken, vangen, plukken of oprapen

Poten die een tak stevig vast kunnen pakken

Poten met scherpe klauwen

Poten met zwemvliezen

Poten voor ondiep water

Zangvogel

Watervogel

Steltloper

Roofvogel

In juni plantte ik zaadjes van een stokroos. In oktober was er een rozet van bladeren ontstaan. In de lente van het jaar daarna bloeiden er prachtige rozen. Hierna stierf de plant, maar het had wel genoeg zaadjes achter gelaten voor het jaar daarna. Nu heb ik elk jaar stokrozen in de tuin. De stokroos is dus een .............................

1. eenjarige plant
2. tweejarige plant
3. overblijvende plant

Oeverkruid is een vrij zeldzaam plantje dat onder andere in de duinen voorkomt. Het groeit langs de rand van waterplassen en tot twee meter diep in het water. De lange, smalle bladeren staan in dichte rozetten. Aan planten boven water ontwikkelen zich in de bloeitijd meestal mannelijke bloemen en vrouwelijke bloemen. In de afbeelding is een vruchtje van de plant te zien.
Enkele delen van de bloemen zijn met letters aangegeven. Welke letter geeft het deel aan waaruit een vruchtje groeit?

1. letter Q
2. letter R
3. letter S

Welke aanpassingen hebben planten in een droog milieu?

wat eten deze organismen?

alleseters

vleeseters

vleeseters

vleeseters

vleeseters

vleeseters

vleeseters

planteneters

planteneters

planteneters

planteneters

planteneters

producent

Vleeseter

Alleseter

Planteneter

Alleseter

Planteneter

Vleeseter

Knobbelkies

Plooikies

Knipkies

Alleseter

Planteneter

Vleeseter

Knobbelkies

Plooikies

Knipkies

Welk nummer zijn
de bastvaten?

Wat vervoeren bastvaten?

1. 2, suiker
2. 2, water en mineralen
3. 3, suiker
4. 3, water en mineralen

De huidmondjes van de meeste planten bevinden zich aan de onderkant van het blad. Bij de waterlelie zitten de huidmondjes aan de bovenkant van het blad, leg uit waarom.

Stempel

Stijl

Kroonblad

Meeldraad

Kelk
blad

Stamper

zaadbeginsel

Stempel

Eicel

Vruchtbeginsel

Bloemkelk

Stijl

Planten kunnen zich geslachtelijk en ongeslachtelijk voortplanten. Leg uit wat ongeslachtelijke voortplanting is.

Hoe worden deze
zaden verspreid?

Hoe worden deze
zaden verspreid?

Hoe worden deze
zaden verspreid?

Noem drie functies van wortels

Schimmels en bacteriën zijn reducenten. Wat is een reducent?

Welke functie hebben producenten in de koolstofkringloop?

Hoe verstoren wij als mens de koolstofkringloop?

Wat neemt de plant op van de stikstofkringloop?

1. Nitriet
2. Water
3. Glucose
4. Nitraat

In de stikstofkringloop vindt in de grond een omzetting plaats van afval (dode resten van organismen) in (stikstof)mineralen. Welke organismen zorgen voor deze omzetting?

1. Planten
2. Dieren
3. Bacteriën en schimmels
4. Zowel planten, dieren, schimmels als bacteriën

Hoe wordt in de voedselketens stikstof doorgegeven in de stikstofkringloop?

1. alleen als nitraat
2. alleen als ammoniak
3. als energierijke stof
4. alleen als eiwitten

Wat zijn biotische en wat zijn abiotische factoren?

Biotische factoren

Abiotische factoren

Nestgelegenheid

Concurrentie

Ziekteverwekkers

Voedsel

Roofdieren

Licht

Zuurtegraad

Windsnelheid

Temperatuur