Geintje natuurlijk! - Week tegen pesten 2022
1 / 14
Lesduur is: 40 minIntroductie
Humor is heel divers. Niet iedereen vindt hetzelfde leuk. De één kan keihard lachen als iemand uitglijdt over een bananenschil hoewel de ander juist de slappe lach krijgt van een goede, slimme woordgrap. En verschillende (sub)culturen hebben ook een verschillende vormen van humor.
In deze les gaan we onderzoeken wat humor is, waar het vandaan komt en wat jullie zelf echt grappig vinden. Wanneer is iets een ‘goede’ of juist ‘slechte’ grap? Mag alles onder het mom van ‘grapje’ zomaar en wat doe je als je iets echt niet vindt kunnen? Zijn er eigenlijk ‘regels’ voor een grap? En zo ja… wie bepaalt die dan? We bekijken samen verschillende kanten van ‘humor’ en vertellen elkaar ook wat jij zelf écht grappig vindt, want (heel belangrijk!) lachen is hartstikke gezond!
Deze les is ontwikkeld voor de Week tegen Pesten 2022, met het thema; ‘Grapje? Moet toch kunnen?!’
Instructies
Bijlage:
Werkblad; Geintje natuurlijk! - Per duo 1 werkblad
Doel van de Les:
Met elkaar het begrip en concept ‘humor’ verkennen. In dialoog gaan over verschillen en meningen en de positieve kanten en krachten van humor ontdekken. Tegelijk richt de les zich op de gevaren van grappen met een verkeerde intentie en de negatieve gevolgen die dat kan hebben. De les gaat over (zelf)kennis, empathie en handelingsperspectief bieden je uit te spreken in situaties waar grappen een verkeerde intentie hebben en kwetsen.
Respect Methodiek
In deze les verkennen we actief de positieve vormen en kenmerken van humor. We leggen de nadruk op wat ons verbindt in humor. Daarnaast wordt aangestipt dat er ook wel grenzen liggen binnen humor en hoe het komt dat grappen soms kwetsend kunnen zijn. We bespreken humor ook in het kader van ‘pesten’ en bekijken de mechanisme van pesten in deze context.
Persoonlijke ervaringen
In een veilige klas kun je er wellicht ruimte worden gegeven aan leerlingen die een ervaring willen delen over hoe zij zich voelden bij specifieke grappen. Of als docent zelf een persoonlijk voorbeeld geven. Houdt bovenstaande dan wel in het achterhoofd.
Kennis
De leerling leert…
…wat humor is en hoe deze gevormd wordt
…zichzelf en de eigen voorkeur van humor beter kennen
…hoe divers humor is
…wanneer iets als ‘pesten’ kan worden bestempeld
…wat het verschil is tussen positieve en negatieve humor
Vaardigheden
De leerling leert…
…te verwoorden welke humor zijn of haar voorkeur heeft
…in tweetallen verschillende vormen van humor te benoemen
…te handelen als humor een grens over gaat, cq kwetsend is
Houding
Open, geïnteresseerd, positief, actief, sensitief
Burgerschap
Deze les vindt aansluiting bij de burgerschapdomeinen & doelen van:
- Vrijheid en gelijkheid
- Diversiteit
- Solidariteit
- Denken- en handelswijze.
Werkblad; Geintje natuurlijk! - Per duo 1 werkblad
Doel van de Les:
Met elkaar het begrip en concept ‘humor’ verkennen. In dialoog gaan over verschillen en meningen en de positieve kanten en krachten van humor ontdekken. Tegelijk richt de les zich op de gevaren van grappen met een verkeerde intentie en de negatieve gevolgen die dat kan hebben. De les gaat over (zelf)kennis, empathie en handelingsperspectief bieden je uit te spreken in situaties waar grappen een verkeerde intentie hebben en kwetsen.
Respect Methodiek
In deze les verkennen we actief de positieve vormen en kenmerken van humor. We leggen de nadruk op wat ons verbindt in humor. Daarnaast wordt aangestipt dat er ook wel grenzen liggen binnen humor en hoe het komt dat grappen soms kwetsend kunnen zijn. We bespreken humor ook in het kader van ‘pesten’ en bekijken de mechanisme van pesten in deze context.
BELANGRIJK:
In deze les is er gekozen om negatieve vormen van humor en grappen niet expliciet te benoemen. Onderzoek (Movisie 2019) heeft aangetoond dat het benoemen van negatieve voorbeelden juist vooroordelen, discriminatie en uitsluiting in de hand werkt. Negatieve grappen worden dan genormaliseerd, dat wil deze les juist voorkomen.
Door voornamelijk positieve voorbeelden te noemen (en geen stroom aan voorbeelden van ‘lelijke’ grappen) benadruk je de diversiteit van grappen en de verschillende smaken in humor op een neutrale manier. Alle vormen hebben bestaansrecht, zonder oordeel. Persoonlijke ervaringen
In een veilige klas kun je er wellicht ruimte worden gegeven aan leerlingen die een ervaring willen delen over hoe zij zich voelden bij specifieke grappen. Of als docent zelf een persoonlijk voorbeeld geven. Houdt bovenstaande dan wel in het achterhoofd.
Kennis
De leerling leert…
…wat humor is en hoe deze gevormd wordt
…zichzelf en de eigen voorkeur van humor beter kennen
…hoe divers humor is
…wanneer iets als ‘pesten’ kan worden bestempeld
…wat het verschil is tussen positieve en negatieve humor
Vaardigheden
De leerling leert…
…te verwoorden welke humor zijn of haar voorkeur heeft
…in tweetallen verschillende vormen van humor te benoemen
…te handelen als humor een grens over gaat, cq kwetsend is
Houding
Open, geïnteresseerd, positief, actief, sensitief
Burgerschap
Deze les vindt aansluiting bij de burgerschapdomeinen & doelen van:
- Vrijheid en gelijkheid
- Diversiteit
- Solidariteit
- Denken- en handelswijze.
Onderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 2 - Tekstslide
Wat is humor?
Wat zegt het woordenboek over humor?
“Humor is het vermogen om iets wat als grappig, amusant of geestig wordt ervaren aan te voelen, te waarderen of tot uitdrukking te brengen. Humor kan ook een aanduiding zijn van de expressie van iets komisch of grappigs in woord, daad of geschrift.”*
*Webster's New World Dictionary of the American Language. Second College Edition, Simon and Schuster, 1982
Wat zegt het woordenboek over humor?
“Humor is het vermogen om iets wat als grappig, amusant of geestig wordt ervaren aan te voelen, te waarderen of tot uitdrukking te brengen. Humor kan ook een aanduiding zijn van de expressie van iets komisch of grappigs in woord, daad of geschrift.”*
*Webster's New World Dictionary of the American Language. Second College Edition, Simon and Schuster, 1982
Slide 3 - Tekstslide
Nou nou, het was maar een grapje hoor!
Een grap mag nooit als excuus gebruikt worden om gewoon iets lelijks te zeggen.
De intentie van een grap is ontzettend belangrijk. Je kan heus wel kritisch zijn met een grap en dat kan soms best tegen het randje zitten. De beste grappen ‘schuren’ ook altijd wel een beetje.
Maar sommige mensen maken een grap met een lelijke intentie. Ze komen er dan soms mee weg door te zeggen: ‘Oh…het was maar een grapje’. Het kan dan lastig zijn hier goed op te reageren.
Een grap mag nooit als excuus gebruikt worden om gewoon iets lelijks te zeggen.
De intentie van een grap is ontzettend belangrijk. Je kan heus wel kritisch zijn met een grap en dat kan soms best tegen het randje zitten. De beste grappen ‘schuren’ ook altijd wel een beetje.
Maar sommige mensen maken een grap met een lelijke intentie. Ze komen er dan soms mee weg door te zeggen: ‘Oh…het was maar een grapje’. Het kan dan lastig zijn hier goed op te reageren.
Pesten
Slide 4 - Woordweb
Deze slide heeft geen instructies
Slide 5 - Tekstslide
Uitlachen en pesten
Wanneer is een grap dan pesten, of begint het daarop te lijken?
Wanneer is een grap dan pesten, of begint het daarop te lijken?
- Als er sprake is van een machtsverschil (grap ‘omlaag’, uitleg volgt bij slide 16 en 17)
- Als de intentie van de grap is om opzettelijk te kwetsen
- Als de grappen steeds over een zelfde persoon gaan
- Als het (te) vaak of heel regelmatig gebeurt
Slide 6 - Tekstslide
Wat is pesten II
“‘Iemand wordt gepest wanneer hij of zij herhaaldelijk en langdurig wordt blootgesteld aan negatieve handelingen door één of meer personen’
Dan Olweus
Dit is een vaak gebruikte definitie van pesten en komt van Dan Olweus (1993, o.a. in Veenstra, 2005).
Pesten kan ontstaan wanneer er geen of onduidelijke grenzen worden aangegeven bij onacceptabel gedrag:
- Er is sprake van een negatieve bedoeling.
- De negatieve handelingen zijn structureel en tegen dezelfde persoon gericht.
- Er is sprake van machtsongelijkheid.
- Pesters staan hoger in de sociale groepshiërarchie en/of hebben meer medestanders dan de gepeste.
Ik ben wel eens gepest
ja
nee
Slide 7 - Poll
Deze slide heeft geen instructies
Ik heb wel eens iemand gepest
ja
nee
Slide 8 - Poll
Deze slide heeft geen instructies
Slide 9 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 10 - Link
Deze slide heeft geen instructies
Slide 11 - Video
Deze slide heeft geen instructies
Slide 12 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 13 - Link
Toen de 15-jarige Fleur Bloemen in december 2012 onder het oog van haar klasgenoten een einde aan haar leven maakte was het landelijk nieuws. Pesten bleek de aanleiding voor de wanhoopsdaad van het meisje uit Staphorst.
Slide 14 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies