Inspirerend, verbindend en nieuwsgierig
Een leven lang leren

VO - Hetzelfde maar dan anders

1 / 16
volgende
Slide 1: Tekstslide
MentorlesMaatschappijkunde+3Middelbare schoolvmbo, mavo, havo, vwoLeerjaar 1-6

In deze les zitten 16 slides, met tekstslides en 2 videos.

time-iconLesduur is: 40 min

Introductie

In het kader van De Week Tegen Pesten 2021 met het thema: Buitensluiten? Uitgesloten! ontwikkelden we de les: Hetzelfde maar dan anders. Een les over groepsnormen en groepsdruk. Erbij horen is belangrijk en buitensluiten is niet oké. Daar is iedereen het in grote lijnen wel mee eens. Jezelf zijn is daarin óók heel erg belangrijk. Maar is dat wel zo eenvoudig? Helemaal jezelf zijn is eigenlijk nog een stapje ingewikkelder dan we denken. In iedere groep gedraagt iedereen zich namelijk net een beetje anders. En hoewel je je echt ‘jezelf’ voelt en dingen doet die bij je passen zijn er toch steeds verschillen. Hoe dat komt gaan we ontdekken in deze les.

Instructies

Doel van de les
In deze les leren de leerlingen over normen en normering in groepsverband. De leerlingen gaan actief aan de slag met het herkennen en benoemen in welke verschillende groepen zij zich bevinden. Zij gaan onderzoeken hoe zij zich persoonlijk verhouden tot de groepsnormen en wat zij hierin wel en niet prettig vinden. Waardoor ze hun plek in de samenleving en hun normen beter leren kennen.

Werkvormen
Klassikaal en individueel.
Klassikale introductie en brainstorm, voorbeelden aan de hand van filmpjes, zelfonderzoek aan de hand van een invulformulier afgesloten met een klassikale reflectie.


Kennis/competenties/vaardigheden
Bewustwording, zelfbewustzijn, empathie, betrokkenheid, samenwerken, aanpassingsvermogen, zelfkennis, groepsnormen, groepsverhoudingen, sociologische ontwikkeling


Onderdelen in deze les

Slide 1 - Tekstslide

Introductie

Erbij horen is belangrijk en buiten de groep vallen is niet fijn. Daar is iedereen het in grote lijnen wel over eens.
Jezelf zijn is óók heel erg belangrijk.
Maar is dat wel altijd zo eenvoudig?

In iedere groep gedraag je je net een beetje anders. Hoewel je toch ‘jezelf’  bent, doe je in de ene groep anders dan in de andere. Hoe dat komt, gaan we ontdekken in deze les 'Hetzelfde, maar dan anders'.
Welkom! 

  • Lesbezoek van Danielle
  • Groepsdruk
  • Lesdoelen
  • Warming up
  • Met elkaar in gesprek over groepsdruk (ervaringen wisselen)
  • Opdrachten maken
  • Afsluiting met spel 

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

 

Terugblik vorige les

Slide 3 - Tekstslide

Doe eens even normaal!

Dat hebben jullie vast allemaal wel eens gehoord. Maar het rare is, dat ‘normaal’ gedrag niet overal hetzelfde is.

Binnen elke groep en op elke plek zijn er ongeschreven gedragsafspraken.
In een tram sta je niet te dansen maar in een disco wel. En bij je oma zit je niet op tafel een tosti te eten, maar in de sportkantine misschien wel.

De norm zijn de regels en afspraken die je eigenlijk een beetje aanvoelt en overneemt van de rest van een groep. Dit gebeurt in elke groep en in elke  situatie.

Tip: Vraag vóór de uitleg een reactie over deze foto. Wat vinden jullie van deze dame? Waarom? Zou ze zo tijdens het kerstdiner aan tafel zitten? Waarom wel/niet?
       ?

Slide 4 - Tekstslide

Hoe weet je hoe het hoort?

Oké, er zijn dus overal normen. Maar hoe weet je hoe je je gedragen moet? Hoe weet je hoe het 'hoort’?

Het probleem met al die onzichtbare afspraken is dat ze niet voor iedereen automatisch hetzelfde zijn en ook niet altijd voor iedereen duidelijk.
Dit kan soms botsen.

OPTIONEEL: Wil je wat meer ingaan op normen en buitensluiten? Dan kun je nog benoemen dat het in een groep (zoals een klas) zomaar kan gebeuren dat wat voor de een ‘normaal’ is door anderen als raar of zelfs irritant wordt gezien.

In het ergste geval kunnen groepen mensen gaan buitensluiten omdat ze er ‘niet bij passen’. Er is dus blijkbaar een norm waar iemand buiten valt. Het is voor de buitenstaander vaak lastig om er achter te komen wat die norm dan precies is.  Een situatie kan dan steeds erger worden. De weg terug is vaak moeilijk, want... tja... Iedereen mag zijn wie hij is… maar blijkbaar toch ook weer niet helemaal.

Wie er dan schuldig is?
Daar kom je moeilijk uit.

Wat je wel kunt doen, is op tijd samen de norm bepalen. Afspraken maken over omgang én elkaar goed (leren) kennen dragen hierin bij aan de oplossing.
Waarom praten over groepsdruk?
Aan het einde van de les ga je begrijpen dat er soms behoorlijk spanning kan zijn tussen je eigen weg volgen en bij een groep horen. 

Slide 5 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Je leert..........

  • dat bij een groep horen fijn is, maar ook heel ingewikkeld kan zijn
  • dat buitensluiten en afgewezen worden pijn kan doen
  • hoe je om kunt gaan met negatieve groepsdruk 
  • hoe je de samenwerking met anderen kan versterken

Slide 6 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Waar hoor jij bij? 

Slide 7 - Tekstslide

Tot welke groepen behoor jij?

Tot welke groepen behoor jij allemaal?
Ben je onderdeel van een hechte vriendinnengroep? Heb je een online game-groep? Hoor je bij een sportteam? En wat dacht je van je familie? Dat is eigenlijk ook een groep!

Het zijn allemaal plekken waar je 'erbij hoort' en weet welke onzichtbare regels en afspraken er zijn. Je weet dus hoe je je daar gedraagt.

TIP: voeg hier een klassikale brainstorm toe om alvast wat mogelijkheden te verkennen. Schrijf mee op het bord. Zo kunnen de leerlingen straks beter met de opdracht uit de voeten.
1

Slide 8 - Video

Deze slide heeft geen instructies

03:56
Wat heb je gezien en gehoord...?

Slide 9 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Maar waarom dan die groepsdruk?
  • Angst om buiten gesloten te worden 
  • Angst om raar of anders gevonden te worden 
  • Conflicten vermijden
  • Zoekende in je eigen standpunt / normen en waarden
  • Status die je krijgt door bij de groep te horen
  • Verbondenheid van de groep

Slide 10 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 11 - Tekstslide

Snel schakelen? Geen probleem!

Gelukkig kunnen we goed schakelen tussen verschillende groepen en dus ook tussen gedrag dat past bij normen.

Dat is niet gek: omdat we allemaal bij verschillende groepen horen, zijn we het gewend.
Vul de werkbladen in
Opdracht 1                                                                        Opdracht 2 
En nu mag jij.....
timer
10:00
timer
10:00

Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

SPEL
Bedenk zoveel mogelijk overeenkomsten die jullie hebben met elkaar en de andere groepjes niet. Elke overeenkomst die uniek is krijgt een punt. Groep met meeste punten heeft gewonnen. 
Afsluiting

Slide 13 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Je weet..........

  • dat bij een groep horen fijn is, maar ook heel ingewikkeld kan zijn
  • dat buitensluiten en afgewezen worden pijn kan doen
  • hoe je om kunt gaan met negatieve groepsdruk 
  • hoe je de samenwerking met anderen kan versterken

Slide 14 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Vragen?

Slide 15 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 16 - Video

Deze slide heeft geen instructies