Inspirerend, verbindend en nieuwsgierig
Een leven lang leren

Woordvolgorde in het Nederlands

Zinsbouw
Wat leren we vandaag?
  1. voegwoorden tussen 2 hoofdzinnen: en, maar, want, of
  2. voegwoorden tussen een hoofdzin en een bijzin
  3. zinnen met 'omdat' en 'als'
1 / 41
volgende
Slide 1: Tekstslide
NT2Beroepsopleiding

In deze les zitten 41 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 3 videos.

Onderdelen in deze les

Zinsbouw
Wat leren we vandaag?
  1. voegwoorden tussen 2 hoofdzinnen: en, maar, want, of
  2. voegwoorden tussen een hoofdzin en een bijzin
  3. zinnen met 'omdat' en 'als'

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat weten we al over de volgorde in een hoofdzin?
  • Een zin kan beginnen met wie/wat, met de tijd of met een plaats
  • Het werkwoord staat op de 2e plaats
  • Het hele werkwoord of het voltooid deelwoord kan aan het einde van een zin

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Dat gaan we even oefenen

Slide 3 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat is de goede woordvolgorde in een normale zin?
tweede werkwoord
1
2
3
4
de rest
Wie/wat
Werkwoord

Slide 4 - Sleepvraag

Deze slide heeft geen instructies

Wat is de goede woordvolgorde in een normale zin?
leren
1
2
3
4
Nederlands
Zij
wil

Slide 5 - Sleepvraag

Deze slide heeft geen instructies

De woordvolgorde van de rest van de zin.

De woordvolgorde in de rest van de zin.

Het meeste gebruik je:
Tijd - manier - Plaats.


Ik ben gisteren met de auto naar huis gereden.

Slide 6 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Woordvolgorde
Schrijf de woorden in de juiste volgorde.
Denk eraan: het woord met de hoofdletter is het eerste woord van de zin.

Slide 7 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

begint-De les-negen-uur-om

Slide 8 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

geslapen-Ik-tien-uur-heb-tot

Slide 9 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Hij-gekocht-fiets-nieuwe-heeft-een

Slide 10 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Gisteren - ik - gekocht - heb - een Nederlands woordenboek

Slide 11 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

een paar dagen - Ik - met vrienden - ga - naar Parijs

Slide 12 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Zullen - gaan - we - volgende week vrijdag - naar het zwembad?

Slide 13 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

je - Ben - geweest - in Amsterdam - wel eens?

Slide 14 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

ben-jij-op-school-niet-Waarom?

Slide 15 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Staan de woorden in deze zin op de goede plaats?

Bijna elke dag ze gaan naar het buurthuis.
A
ja
B
nee

Slide 16 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Staan de woorden in deze zin op de goede plaats?

In de bibliotheek lezen ze een boek.
A
ja
B
nee

Slide 17 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Staan de woorden in deze zin op de goede plaats?

Dichtbij hun huis is een bioscoop.
A
ja
B
nee

Slide 18 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Staan de woorden in deze zin op de goede plaats?

Dan ze gezellig praten met anderen.
A
ja
B
nee

Slide 19 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Waar staan de woorden op de goede plaats?
A
Ik ga morgen toe naar school.
B
Ik morgen ga naar school toe.
C
Ik ga morgen naar school toe.
D
Ik ga naar school morgen toe.

Slide 20 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Waar staan de woorden op de goede plaats?
A
Wij hebben een auto nieuwe gekocht.
B
Wij hebben gekocht een auto nieuwe.
C
Gekocht hebben wij een nieuwe auto.
D
Wij hebben een nieuwe auto gekocht.

Slide 21 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Waar staan de woorden op de goede plaats?
A
Hebben jullie morgen geen huiswerk?
B
Morgen hebben jullie geen huiswerk.
C
Jullie hebben morgen geen huiswerk.
D
Jullie hebben geen huiswerk morgen.

Slide 22 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Slide 23 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Slide 24 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Samengestelde zinnen.
Dat zijn 2 zinnen die door een voegwoord aan elkaar worden gemaakt.
Ik loop naar school en ik luister naar muziek.
Ik drink koffie want ik ben slaperig.
Ik drink koffie omdat ik slaperig ben.

Slide 25 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Samengestelde zinnen

  • Hebben meerdere pv's (werkwoord)
  • Hoofdzin + Bijzin
  • Hoofdzin + Hoofdzin



Slide 26 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hoofdzin (HZ)

- onderwerp en persoonsvorm staan naast elkaar

- de persoonsvorm staat op de eerste of tweede plaats


Voorbeeld:

De films van James Bond zijn beroemd.

Slide 27 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Bijzin (BZ)

  • Tussen de persoonsvorm en het onderwerp kunnen wel andere zinsdelen staan, maar dit hoeft niet
  • De persoonsvorm staat vaak achter in de bijzin


Voorbeeld:

Weet je al of we vanavond uit eten gaan?

Slide 28 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 29 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 30 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Is dit een samengestelde zin?

'Ik ben moe en ik heb geen zin om te gaan trainen.'
A
nee
B
ja

Slide 31 - Quizvraag

Verander tijd: 'Ik was moe en had geen zin om te gaan trainen'.

'Ben' en 'heb' veranderen, dus 2 persoonsvormen, dus samengestelde zin. 

Merk op dat in allebei de zinnen het onderwerp naast de persoonsvorm staat. Het zijn dus allebei hoofdzinnen. 
Is dit een samengestelde zin?

'Petra wil graag met haar moeder tennissen'
A
ja
B
nee

Slide 32 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Hoofdzin of bijzin?

'Ik ga morgen naar de kapper.'
A
Hoofdzin
B
Bijzin

Slide 33 - Quizvraag

Het onderwerp (ik) staat naast de persoonsvorm (ga).
Hoofdzin of bijzin?

'... als ik mijn fiets heb gemaakt.'
A
Hoofdzin
B
Bijzin

Slide 34 - Quizvraag

Het onderwerp (ik) staat niet naast de persoonsvorm (kan).
Voegwoorden (NS)

Nevenschikkende voegwoorden: hoofdzinnen kunnen met elkaar verbonden worden door de voegwoorden en, maar, want of of. Het onderwerp en de PV staan naast elkaar.


Voorbeeld:

Het is al laat en daarom kom ik vanavond.
Het is al laat, maar ik kom toch vanmiddag.
Ik kom vanavond, want het is al laat.
Kom je vanmiddag of kom je vanavond?

Slide 35 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Voegwoorden (OS)

Onderschikkende voegwoorden: terwijl,  voordat, toen, nadat, doordat, zodat, waardoor, omdat,  hoewel, dat (en nog veel meer). Het onderwerp en de persoonsvorm staan niet naast elkaar.


Voorbeeld:

Piet eet geen tonijn, omdat hij niet van vis houdt.

Slide 36 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Maak een aantekening
De voegwoorden en, maar, want kunnen 2 hoofdzinnen aan elkaar maken.
De voegwoorden als, omdat, zodat, doordat maken een hoofdzin en een bijzin aan elkaar.
In de bijzin staat het werkwoord aan het einde.

Slide 37 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Zet op volgorde.
thuis want zitten We zijn we
voorzichtig

Slide 38 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

ben ik omdat ik ziek thuis blijf

Slide 39 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

als Sinterklaas ik geeft lief ben een cadeautje

Slide 40 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Voegwoorden van tijd
Een voorbeeld van een verband in een tekst is tijd. Door een voegwoord van tijd weet jij wanneer iets is gebeurd. Dat kan precies, maar dat kan ook niet precies.
Dit zijn voorbeelden van voegwoorden van tijd:
Toen, sinds, wanneer, als.

Slide 41 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies