Les 1 beroepshouding

• Communicatie
• MBO
• Studiejaar 2

Onderwerpen module:

In deze module kom je de volgende onderwerpen tegen:

- Wie ben ik als professional?

- Wat doe ik als professional?

- Wat helpt mij om goede keuzes te maken als professional?

- Hoe verantwoord ik keuzes welke ik maak als professional?

Beroepshouding:

De manier waarop je jezelf gedraagt op de werkvloer. Je beroepshouding wordt bepaald door:

- je eigen persoonlijkheid

- je eigen normen en waarden

- de beroepscode

- de visie en richtlijnen van de instelling.

 

pulseweb.digitaal.noordhoff.nl

Wie ben ik als beroepsprofessional?

Je beroepshouding is je houding ten opzichte van de zorgvragers, wat zich uit in je gedrag naar de zorgvragers.

Daarbij accepteer je de zorgvrager zoals hij/zij is.

Uitgangspunten:

respect/empathie/echtheid/openstaan/betrokkenheid

reactief handelen/proactief handelen

Respect:

Respect heeft te maken met je eigen normen en waarden.

Hoe beoordeel jij andere mensen?

vb: Je beste vriend zegt als hij op de fiets een wat oudere man inhaalt: ‘Hé opa, ga eens aan de kant.’ Wat doe je?

Respect in de zorg:

vb: Als een zorgvrager gewend is om voor het eten te bidden, geef jij hem hier dan de ruimte voor? 

Empathie:

Empathie betekent dat je je in iemand inleeft.

vb: Je vriendin heeft verdriet omdat haar vriend de relatie heeft beëindigd. Je mocht die vriend helemaal niet, maar daar gaat het nu niet om. Dus je zegt niet: ‘Oh, gelukkig’, maar ‘Wat vervelend voor je, gaat het een beetje?’ Je leeft je in in het gevoel van verdriet van je vriendin.

Echtheid

Echtheid betekent dat je gevoel en gedrag met elkaar in overeenstemming zijn.

Laat dit zien met je lichaamshouding en non-verbale uitingen.

De zorgvrager gelooft dan dat je echt in hem/haar bet geïnteresseerd.

Openstaan:

Als je voor iemand openstaat, heb je aandacht voor hem of haar. 

Als je voor iemand openstaat, betekent het ook dat je onbevooroordeeld moet zijn. Je moet niet al van tevoren een mening over iemand hebben.

Heb jij wel eens vooroordelen t.a.v. een zorgvrager?

Betrokkenheid

Betrokkenheid wil zeggen dat je om een ander geeft, dat die ander ertoe doet. Je voelt je bij die ander betrokken en wilt iets voor hem betekenen.

In je werk moet je een professionele werkverhouding tot stand te brengen. Dit betekent dat er een goed evenwicht moet zijn tussen betrokkenheid en afstand.

Hoe doe je dat? Wat is volgens jullie een goed evenwicht?

reactief en proactief handelen:

Een reactief iemand denkt lang na en neemt veel tijd om de zaken te analyseren. Deze persoon stelt vragen, wil begrijpen en reflecteert.

Een proactief persoon denkt en handelt in een bepaalde situatie proactief en neemt zelf initiatief.

wat is het verschil tussen
bekwaam en bevoegd zijn?

Als je bekwaam bent, ben je ook bevoegd

1. waar
2. niet waar

verschil bekwaam en bevoegd

Stelling: het op peil houden van bekwaamheid is een verantwoordelijkheid van de professional zelf en van de organisatie.

Stelling: je bent bekwaam als je de juiste kennis, vaardigheden en professionele houding hebt. 

bevoegd als VZIG/VPK?

Bevoegd ben je door opleiding en organisatie. 

Je hebt MBO verpleegkunde gedaan. Daardoor ben je bevoegd om bijvoorbeeld te injecteren.

Of je bent VZIG-er. In sommige organisaties mag je dan bijvoorbeeld medicatie aanreiken

Bevoegd is dus een combinatie van opleiding en organisatieregels.

bekwaam als VZIG-er/VPK

Bekwaam gaat over de zorgprofessional als individu. 

Ben ik vaardig? Weet ik voldoende? Kan ik dit? 

Bekwaam bestaat uit een kenniscomponent en een vaardigheidscomponent. Bij injecteren bijvoorbeeld moet je op de hoogte zijn van de actuele kennis over injecteren en alles wat daarmee samenhangt. En je moet de handeling zelf goed kunnen uitvoeren.

Opdracht 2: wie ben jij als beroepsprofessional?

1. Noem 3 punten waarin je jezelf bekwaam vindt

2. Welke 5 eigenschappen zijn kenmerkend voor je? Wat laat je van jezelf zien?

3. Als verpleegkundige kan je niet altijd alleen je eigenheid inzetten en vrij je houding en gedrag kiezen. Geef 3 voorbeelden van situaties waaruit dit blijkt.

vervolg opdracht

4. Wat versta jij onder een goede beroepshouding in de zorg?

Noem 3 punten.

5. Waaruit blijkt dat jij een goede beroepshouding laat zien?
Geef een voorbeeld uit je beroepspraktijk.

6. Waaruit blijkt dat jij de zorgvrager als gelijkwaardig medemens beschouwd en zijn waardigheid en verantwoordelijkheid als uitgangspunt neemt? 

8 Eigenschappen die je geschikt maken voor de zorg

1.  Interesse in mensen en empathie

2. Sociale vaardigheden

3. Teamplayer

4. Emotionele stabiliteit

5. Flexibiliteit

6. Kunnen plannen en organiseren

7. Realisme

8. Jezelf zijn

Overleg in groepjes van 4:

-Zet de eigenschappen uit de vorige dia die jullie het belangrijkste vinden bovenaan en maak zo een top 7.

-Zet er ook bij waarom je bepaalde eigenschappen belangrijker vindt dan andere.

Alleen:

-welke eigenschap beheers jij het beste en waarom?

-met welke eigenschap heb jij het meeste moeite en waarom?

Wat doe ik als professional?

Opdracht 3: de beroepscode 

Lees de punten uit de beroepscode. 

1. Schrijf op welke van deze punten met communicatie te maken hebben

2. Vergelijk de antwoorden met je buurman/vrouw. Welke verschillen en welke overeenkomsten hebben jullie?

3. Wat is het verschil tussen de beroepscode en beroepsprofiel?

verschil beroepscode en beroepsprofiel:

Beroepscode; gedragingen binnen het beroep, waarden en normen binnen het beroep

Beroepsprofiel; de startkwalificatie wordt beschreven. Dus waar moet je minimaal aan voldoen om te kunnen functioneren vanuit het beroep?

En relevante wet- en regelgeving binnen het beroep, opleidingen

Casus kraamzorg

Lees de casus uit Canvas door

1. Hoe reageer jij als persoon in deze casus?

2. Hoe reageer jij als professional in deze casus?

De beroepscode voor vz-ig en vpk

De waarden en normen van de beroepsgroep:

Wat is een beroepsgeheim?

Je zwijgt over wat je over en van de zorgvrager en zijn omgeving te weten bent gekomen tijdens de zorgverlening (tijdens de uitoefening van je beroep). 

Waarom? -bescherming van de vertrouwensrelatie, -bescherming van de toegankelijkheid van de zorg, -vastgelegd in wetten

Opdracht 4 Casussen

Casus 1: geheimhouding

Als wijkverpleegkundige kom je voor wondverzorging bij een mevr van 36 jaar, Ze is getrouwd en heeft 2 jonge kinderen.

Tijdens de zorg vertelt mevrouw je opeens dat haar man sinds kort werkeloos is en daarom de laatste tijd agressief kan zijn. Ze laat je een paar blauwe plekken op haar arm zien.

Wat doe je? Houd je je aan de geheimhoudingsplicht? Waarom wel of niet?

Casus 2: geheimhouding

Men. Koops is gisteren met spoed opgenomen in het ziekenhuis. Vandaag belt zijn buurvrouw. Zij heeft gezien dat hij met een ambulance is opgehaald en is geschrokken. Ze vraagt aan jou waarom hij in het ziekenhuis ligt en hoe het met hem gaat.

Wat doe je? 

Opdracht 5: Het beroepsgeheim en contact met politie/justitie

1. Geldt het beroepsgeheim ook als politie/justitie je om gegevens vraagt van de zorgvrager?

2. Wat betekent het verschoningsrecht?

3. Heb je als zorgverlener een aangifteplicht als je hebt gehoord dat de zorgvrager een misdrijf gaat plegen?

www.venvn.nl

www.venvn.nl

Opdracht 6: Ethische dilemma's:

1. Wat is ethiek in de zorg?

2. Wat is moraal?

3. Wat zijn morele basisprincipes in de zorg? Noem bij elk principe een eigen voorbeeld waaruit blijkt dat je dit kan toepassen in je handelen.

4. Wat wordt er bedoelt met dat recht een “gestolde” ethiek is?

Bron: https://www.zorgvoorbeter.nl/levensvragen-ouderen/wat-is-ethiek-zorg

Antwoorden:

1. Als je moet balanceren tussen de waarden van de cliënt, de mantelzorgers en het beleid van je organisatie. Er is dan geen juiste oplossing.

2. Morele waarden in de gezondheidszorg zijn bijvoorbeeld eerlijkheid, vertrouwen, privacy, respect voor autonomie, niet-schaden en rechtvaardigheid.  Als morele waarden met elkaar botsen, ontstaat een moreel dilemma.

vervolg antwoorden:

3. Het fundament van de theorie van Beauchamp en Childress bestaat uit vier principes: weldoen, niet-schaden, rechtvaardigheid en respect voor autonomie. Deze principes staan in morele dilemma's vaak op gespannen voet met elkaar.

4. Door discussies over een ethisch onderwerp, zoals euthanasie of abortus, kan uiteindelijk recht ontstaan. Bv; de euthanasiewet en de abortuswet. 

Opdracht 6: Uitwerken van een ethisch dilemma

1. Beschrijf een ethisch dilemma die je op je stage of werk in de zorg hebt meegemaakt.

2.Moreel beraad (groepjes van 4)

Verkennen: Wat is er aan de hand? Wat is de situatie? Wie zijn er betrokken? Welke mogelijkheden zijn er om te handelen?

Onderzoeken: Wat is de ethische vraag of het dilemma? Welke argumenten (waarden, belangen en principes) zijn hier in het spel?

Afwegen: Weeg zorgvuldig af waarom je een bepaalde keuze maakt en wat mogelijke gevolgen zijn voor wie. Wat is het gevolg voor de cliënt van jouw handeling of het nalaten daarvan?

Besluiten: zoek naar de balans tussen alle (morele) betrokkenen met het oog op goede zorg

welke keuzes maak jij als zorgprofessional?

1. Wat vind je van de inzet van de zorgrobot? 

Is dit een ethisch dilemma?

2. Wat vind je van de privacy tijdens het clientenoverleg?

Stellingen:

Groepje 1:

• Binnen de zorgrelatie is er geen plaats voor het gebruik van sociale media, hiervoor is de relatie te kwetsbaar.

• Mag je vriendjes worden op facebook met zorgvrager?

• Ik vraag mij altijd af of wat ik op sociale media wil plaatsen een goed beeld van mij geeft als professional.

• Ik ben op de hoogte van het beleid van mijn stage/leerwerkplek over het gebruik sociale media en houd mij daaraan.

Stellingen:

Groepje 2:

• Ik gebruik tijdens mijn zorgverlening aan de zorgvrager(s) niet mijn mobiele telefoon of tablet om sociale media te checken of een spelletje te spelen.

• Ik deel online geen vertrouwelijke informatie over de zorgvrager.

• Ik zoek geen contact met (voormalige) zorgvragers via sociale media.

• Ik ben op de hoogte van het beleid van mijn stage/leerwerkplek over het gebruik sociale media en houd mij daaraan.

Eindopdracht:

1. Maak tweetallen

2. Kies een gezamenlijk ethisch dilemma in de zorg

3. Werk dit uit volgens de stappen van een moreel beraad

4. Maak hier een presentatie van

5. Presenteer jullie uitwerking van het moreel beraad aan de klas.