Gebruik je stem!

• Burgerschap
• Maatschappijleer
• +1
• MBO
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5,6
• Studiejaar 1-4

Introductie

Waarom zou ik gaan stemmen? Leerlingen en studenten houden zich bezig met deze vraag. De les 'Gebruik je stem!' gaat precies hierover: Amjad (22 jaar) vertelt in een video hoe hij anderen probeert te motiveren om te gaan stemmen in Nederland. Amjad is één van de jongeren die is geïnterviewd voor Stories that Move. Deze les kan gebruikt worden in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van aanstaande woensdag 22 november 2023. Kan Amjad jouw leerlingen en studenten overtuigen om te gaan stemmen? Of om iemand mee te nemen die normaal niet zou gaan stemmen?

Instructies

VO kerndoelen: 36, 37, 43

MBO: politiek-juridische dimensie, sociaal-maatschappelijke dimensie

Tips: Bekijk van tevoren zelf eerst de video.

Amjad is één van de jongeren die is geïnterviewd voor Stories that Move. Dit is een gratis online toolbox die je helpt om diversiteit en discriminatie te bespreken in de klas. In video's vertellen Europese jongeren over hun ervaringen. De interactieve opdrachten dagen leerlingen of studenten uit te reflecteren op hun eigen standpunten en keuzes en zorgen voor verbinding.

Ben je enthousiast geworden neem dan een kijkje op: www.storiesthatmove.org en maak een gratis account aan. Met een account heb je toegang tot alle video’s en werkvormen van Stories that Move.

Verkiezingen 2023

Waar denk je aan bij democratie?

Studenten geven aan waar zij aan denken bij 'democratie'. 

Toon de antwoorden en bespreek er een aantal, zodat er een inhoudelijk gesprek ontstaat over wat democratie eigenlijk is. 

Nederland is sinds 1848 een parlementaire democratie.

Dit betekent dat het volk vertegenwoordigers kiest voor in het parlement. De landelijke overheid van Nederland zit in Den Haag. Maar ook iedere Provincie en iedere gemeente heeft zijn eigen bestuur.

Democratie in Nederland

22 november zijn er in Nederland verkiezingen voor de Tweede Kamer in Den Haag.

Korte instructie

Bespreek met de groep dat Nederland een parlementaire democratie is en dat er op 22 november Tweede Kamerverkiezingen zijn. De Nederlandse bevolking kiest dan haar volksvertegenwoordiging.

Welke verkiezingen worden gehouden op 22 november 2023?

1. Provinciale staten
2. Gemeenteraad
3. Eerste kamer
4. Tweede kamer

Heb je al eens gestemd?

Ja

Ja, maar niet altijd

Nee, ik wist niet op welke partij

Nee, ik was geen 18+

Nee, ik heb geen stemrecht

Bespreek de resultaten

Studenten vullen in of ze al eens hebben gestemd. Er kunnen diverse redenen zijn waarom studenten wel of niet hebben gestemd.

Benadruk dat er geen goede of foute antwoorden zijn. Bespreek na het invullen van de poll de antwoorden. 

Interactieve video

Start de interactieve video van Amjad. De video wordt op drie momenten onderbroken voor een interactieve vraag. Vergeet niet het geluid aan te zetten.

00:40

Nederland

Tweede Kamerverkiezingen 2023 

• In de grondwet staat de vrijheid van meningsuiting, mensenrechten en democratie centraal.
• Iedereen met met een Nederlandse nationaliteit van 18+ mag stemmen.
• Iedereen mag in aanloop naar de verkiezingen een politieke partij oprichten en zich verkiesbaar stellen.

Syrië

Verkiezingen van 2021

• In de grondwet staat de vrijheid van meningsuiting, mensenrechten en democratie centraal. Máár volgens mensenrechtenorganisaties is dat in de praktijk anders.
• Alleen mensen die in gebieden wonen die onder controle staan van president Assad mogen stemmen.
• Alleen Syriërs die de afgelopen tien jaar aaneengesloten in Syrië hebben gewoond, kunnen zich verkiesbaar stellen.
• De twee tegenkandidaten die het tegen Assad opnemen, zijn zorgvuldig gekozen door het regime .

Kaart uit: 2020

volledige democratie

autoritair regime

Democratie is niet vanzelfsprekend

Bekijk en bespreek de kaart

Het merendeel van wereldbevolking leeft niet in een (volwaardige) democratie. Het is dus best bijzonder dat Nederland een democratie is.

Op deze kaart hebben we Nederland en Syrië uitgelicht. Door op de hotspots te klikken krijgen de studenten inzicht in de verschillen tussen deze twee landen.

Optioneel:

Je kunt aan de studenten vragen wat de kenmerken van democratische en niet-democratische landen zijn. Of bespreek wat hen opvalt aan deze kaart.

Deze kaart is opgesteld in 2020 door The Economist Intelligence Unit.

01:00

Voel jij je in de politiek gerepresenteerd?

Leg uit waarom wel/niet.

uitleg gerepresenteerd

Leg eventueel uit wat gerepresenteerd betekent. 

Bespreek de antwoorden en start een groepsgesprek, waarin diverse meningen worden gedeeld. 

01:51

Jouw stem heeft geen invloed

eens

oneens

Stelling

Studenten bepalen of hun stem tijdens verkiezingen invloed heeft of niet. De stelling is ongenuanceerd om reacties uit te lokken.

Nadat de studenten een keuze hebben gemaakt, kan er een kort groepsgesprek beginnen.

Tip: Creeër een fysieke stellingslijn in de klas om de nuances nog beter zichtbaar en bespreekbaar te maken.

Wat is een politiek partij?

Een groep mensen die op de zelfde manier denken over de inrichting en de oplossing van problemen in Nederland en daar buiten. 
Niet iedereen denkt het zelfde daarom zijn er verschillende politieke partijen 

Welke (nieuwe) partijen ken je?

Volgens de peilingen maken deze partijen kans op een zetel

Maar er valt nog veel meer te kiezen!

Zie ook het register

Wat vind jij belangrijke onderwerpen bij de tweede kamerverkiezingen?

https://www.rug.nl/research/dnpp/themas/actueel/tk-verkiezingen/tk2023/verkiezingsprogrammas-tk2023

Rechts

Rechtse partijen vinden dat de overheid zo min mogelijk moet regelen. De mensen moeten zo veel mogelijk zelf beslissen. Veiligheid is wel belangrijk. 

Midden

Sommige partijen zitten met hun ideeën tussen links en rechts in. Ze vinden dat mensen vooral voor elkaar moeten zorgen. 

Links

Linkse partijen vinden dat de overheid veel moet doen voor de mensen. Het verschil tussen arm en rijk moet zo klein mogelijk zijn. Kwetsbare mensen moeten geholpen worden.

Welke partij past denk je bij jou en waarom?

Voer aan de hand van deze input een klassikaal gesprek. 

Moedig studenten aan hun vragen en gedachten te delen. 

Opdracht

Er zijn diverse stemwijzers die je kunnen helpen bij het bepalen aan welke partij jij je stem wil geven. 

Kieskompas, stemwijzer en Young Voice. 

Vul je antwoorden in bij tenminste 1 stemwijzer. 

Noteer/maak een foto van je uitkomst. 

Komt de uitkomst op stemwijzer overeen met wat je wil stemmen/jouw favoriete partij?

-2100

Wat gaan jullie doen?

1. In tweetallen kies je een partij uit. Ieder groepje een andere partij.
   
2. Je gaat onderzoeken waar deze partij voor staat. 
   
3. Je onderzoekt en verwerkt in een korte presentatie de volgende vragen: 
   - Wat zijn de standpunten van deze partij op het gebied van:
   * zorg * onderwijs *Minimum jeugdloon en minimumloon *klimaat * Volkshuisvesting * één onderwerp naar keuze*
   - is deze partij links, rechts of midden georiënteerd. 
4. Welke waarden staan centraal in deze partij?
   
5. Je hebt hiervoor 12 minuten de tijd, daarna lever je de uitkomsten in.

Presenteren!

Voor het publiek:

- Noteer wat je interessant vond

- Noteer waar je vragen over hebt 

Laat de studenten met de presentatie voor de klas staan en kort presenteren

Meer van Amjad?

Hoe zit het ook alweer met democratie?

Neem een kijkje op www.storiesthatmove.org en maak kennis met meer jongeren uit Europa en hun verhaal. Met een gratis account heb je toegang tot alle video’s en werkvormen van Stories that Move.

De korte animatie 'Democracy is yours' is geïnspireerd op het boek 'Over tirannie' van hoogleraar geschiedenis Timothy Snyder. De animatie is gemaakt door: Job, Joris & Marieke © Anne Frank Stichting. 

Wil je verder praten over de democratie? 

Maak gebruik van onze LessonUp les 'Democratie is van jou' rondom deze animatie.