Movies that Matter - Watani my Homeland - MBO

• Geschiedenis
• Maatschappijleer
• +3
• Middelbare school
• MBO
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 3,4
• Studiejaar 1,2

Introductie

Welkom bij deze les bij de documentaire Watani My Homeland. Tijdens deze les maakt jouw klas kennis met filmeducatie en mensenrechten in de breedste zin. Film is een uitstekend middel om het besef van jongeren over maatschappelijke thema's te vergroten. Met deze les open je de ogen van leerlingen en studenten voor mensenrechtenthema's. Aan het einde van deze les bekijken leerlingen en/of studenten de korte versie van de documentaire Watani My Homeland (2017, Marcel Mettelsiefen). Ondanks de oorlog in Syrië besluit een vader in Aleppo om niet te vluchten, maar met zijn vrouw en vier jonge kinderen in hun thuisland te blijven en te vechten voor een beter bestaan. Voor de kinderen is de oorlog de norm: ze helpen hun vader om zelfgemaakte bommen in elkaar te zetten en spelen zelfs ‘oorlogje’. Alles verandert wanneer papa op een dag wordt meegenomen door IS en moeder besluit dat het tijd is om te vertrekken. De kinderen vluchten samen met hun moeder via Istanboel naar Duitsland, waar ze uiteindelijk terechtkomen in het plaatsje Goslar. De kinderen passen zich gauw aan en lijken het naar hun zin te hebben in hun nieuwe woonplaats, maar moeder heeft het er zwaar mee. Ze mist haar man en kan maar moeilijk wennen aan de nieuwe cultuur. Ondertussen wacht het gezin met smart op nieuws over hun vader, maar het verlossende woord blijft steeds uit. In deze les leren leerlingen/studenten hoe oorlogssituaties mensen beïnvloeden en voor welke keuzes mensen dan komen te staan. Ook leren zij hoe grenzen aan oorlog worden gesteld en hoe mensen in oorlog beschermd worden door het humanitair oorlogsrecht.

Instructies

Thema's

• 75 jaar Vrijheid
• Oorlog & gewapende conflicten
• Humanitair oorlogsrecht
• Vluchtelingen
• Asielbeleid

Leerdoelen

Na deze les kunnen leerlingen:

• voorbeelden geven van het humanitair oorlogsrecht;
• een humanitaire grondhouding aannemen;
• benoemen hoe leven in een oorlogsgebied en -tijd eruit kan zien;
• benoemen wat de gevolgen van oorlog voor mensen kunnen zijn;
• reflecteren op je eigen vrijheid en op de vraag in welke mate mensen in vrijheid leven.

Werkwijze

• In deze les bekijk je de film. De film kun je online kijken via de website van Movies that Matter (klik hier). Bekijk je de film liever op dvd? Deze kun je via dezelfde pagina kosteloos van ons lenen.
• Per slide wordt beschreven wat de bedoeling is.
• De les kan geprint worden, inclusief de notities per slide, door op de printknop te drukken rechtsboven in het scherm.
• Het is bij deze les niet nodig om met 'devices in de klas' te werken. Je kunt dit uitzetten door het vinkje onderin het scherm van de lespresentatie te deactiveren.
• Op de slides zijn hotspotbuttons te vinden. Door deze aan te klikken verschijnt er (extra) informatie, een vraag of een instructie. Als docent kun je ervoor kiezen om de informatie onder de hotspotbutton met hoed samen met de leerlingen/studenten te lezen of zelf aan leerlingen/studenten te vertellen. De informatie is daarom ook opgenomen in de instructies bij de losse slides.
• In de bijlage vind je nog een algemene, uitgebreide docenthandleiding, die je helpt door deze les te navigeren. Heb je al meer ervaring met het geven van onze lessen? Dan heb je de docenthandleiding waarschijnlijk niet meer nodig.

Watani 

My Homeland

Welkom  bij deze les bij de documentaire Watani My Homeland.

Stel je voor: je leeft in een oorlogsgebied. Wat zou je doen: vechten voor de toekomst van je land of vluchten om een beter bestaan op te bouwen?

Het gezin in de documentaire moet beslissen of zij vechten of vluchten.

Deel 1: Voorbereiding

Deel 1: Voorbereiding

In dit eerste deel halen leerlingen voorkennis op over de situatie in Syrië.

Wat weet je al over de Syrische burgeroorlog?

Je hebt vast weleens beelden gezien van het leven van mensen in een oorlogsgebied, bijvoorbeeld op het nieuws. Kun je beschrijven hoe deze mensen leven?

In Syrië vindt al meer dan acht jaar een burgeroorlog plaats. Bij een burgeroorlog maken de strijdende partijen deel uit van hetzelfde land. 

Bij de Syrische burgeroorlog zijn veel verschillende partijen betrokken. Het is daardoor een ingewikkeld conflict.

Onderwerp: Syrië en de Syrische burgeroorlog.

Bespreek met de leerlingen dat in Syrië al meer dan acht jaar een burgeroorlog plaatsvindt en bespreek vervolgens met hen de volgende vragen:

• Wat weet je al over de Syrische burgeroorlog?
• Je hebt vast weleens beelden gezien van het leven van mensen in een oorlogsgebied, bijvoorbeeld op het nieuws. Kun je beschrijven hoe deze mensen leven?

Extra informatie door de docent:

In Syrië vindt al meer dan acht jaar een burgeroorlog plaats. Bij een burgeroorlog maken de strijdende partijen deel uit van hetzelfde land. Bij de Syrische burgeroorlog zijn veel verschillende partijen betrokken. Het is daardoor een ingewikkeld conflict.

Pro-Assad graffiti met de tekst: "Assad aan de macht in Syrië of anders niemand."

Graffiti met de tekst: "Het is nu jouw beurt, dokter." Een waarschuwing gericht aan president (en oogarts) Bashar al-Assad.

Graffiti kan een manier zijn om je mening te uiten. In Syrië heeft dit uiteindelijk geleid tot bloederige opstanden en de burgeroorlog. Niet zo vreedzaam dus. Wat vind jij van het protesteren en uiten van je mening met graffiti?

In 2011 spoten 15 kinderen graffiti met kritische boodschappen over de regering (van Bashar Al-Assad) op de muren van een school in de stad Daraa. 

De kinderen werden gearresteerd. De mensen in de stad waren geschokt door het harde optreden tegen de kinderen en kwamen in opstand. Bij deze opstand werden ten minste drie mensen gedood. Deze gebeurtenis staat aan het begin van de opstanden en burgeroorlog in Syrië.

Niet alleen de rebellen (de tegenstanders van de regering van Assad) gaven hun mening met graffiti. Ook voorstanders van Assad verspreiden boodschappen met graffiti. 

Graffiti was in Syrië een manier geworden om je mening te uiten en je vrijheid van meningsuiting te gebruiken. 

Onderwerp: Syrië en de Syrische burgeroorlog.

Bespreek met de leerlingen/studenten het begin van de opstand in Syrië en de rol die graffiti daarin speelde. Bespreek vervolgens met de leerlingen/studenten de volgende vraag:

• Graffiti kan een manier zijn om je mening te uiten. In Syrië heeft dit uiteindelijk geleid tot bloederige opstanden en de burgeroorlog. Niet zo vreedzaam dus. Wat vind jij van het protesteren en uiten van je mening met graffiti?

Extra informatie voor de docent, ook te vinden onder de hotspotbuttons:

In 2011 spoten 15 kinderen graffiti met kritische boodschappen over de regering (van Bashar Al-Assad) op de muren van een school in de stad Daraa. De kinderen werden gearresteerd. De mensen in de stad waren geschokt door het harde optreden tegen de kinderen en kwamen in opstand. Bij deze opstand werden ten minste drie mensen gedood. Deze gebeurtenis staat aan het begin van de opstanden en burgeroorlog in Syrië.

Niet alleen de rebellen (de tegenstanders van de regering van Assad) gaven hun mening met graffiti. Ook voorstanders van Assad verspreiden boodschappen met graffiti. Graffiti was in Syrië een manier geworden om je mening te uiten en je vrijheid van meningsuiting te gebruiken. 

Deze video is niet meer beschikbaar

Welke video was dit?

Welke belangrijkste groepen strijden er in Syrië?

Doordat de regering hard optreedt tegen de kinderen die graffiti spuiten, komt de stad in opstad. Veel groeperingen besluiten dat vreedzame protesten niet meer gaan helpen om de onderdrukking door de regering aan te pakken. Zij besluiten de wapens op te pakken en zo ontstaat een heftig conflict.

In het fragment leer je wie er tegen wie vecht in Syrië.

Onderwerp: Syrië en de Syrische burgeroorlog.

Bekijk met de leerlingen/studenten het fragment van NOS over de belangrijkste partijen in de oorlog in Syrië uit 2015. Het fragment duurt 1:24 minuten en vertelt duidelijk hoe de Syrische burgeroorlog zich tot 2015 heeft ontwikkeld.

Bespreek vervolgens met de leerlingen/studenten de volgende vraag:

• Welke belangrijkste groepen strijden er in Syrië?
  Antwoord: De troepen van president Assad, het Vrije Syrische Leger, Islamitische Staat (IS) en de Koerdische PKK. Deze partijen krijgen vaak ook steun van andere landen, zoals de VS, Rusland, Iran en Saoedi-Arabië.

Extra informatie voor de docent, ook te vinden onder de hotspotbutton:

Doordat de regering hard optreedt tegen de kinderen die de graffiti spuiten, komt de stad in opstand. Veel groeperingen besluiten dat vreedzame protesten niet meer gaan helpen om de onderdrukking van de regering aan te pakken. Zij besluiten de wapens op te pakken en zo ontstaat een heftig conflict.

In de documentaire zie je straks Abu Ali Slaibeh, de vader van het gezin. Hij heeft zich aangesloten bij het Vrije Syrische Leger. Zij komen in opstand tegen de regering van Assad.

Het Vrije Syrische Leger gelooft niet meer in het oplossen van het conflict op een vreedzame manier en besluit daarom zelf de wapens op te pakken. 

Stel: in Nederland vindt een burgeroorlog plaats. Wat zou jij doen: je land verdedigen en meevechten in een groepering tegen de regering of een veilige plek opzoeken en het land uitvluchten? Leg uit waarom.

Graffiti met het logo van het Vrije Syrische Leger met de woorden "we komen eraan" eronder. Erboven staat: "het moment nadert", gericht aan president Assad.

Onderwerp: Syrië en de Syrische burgeroorlog.

Bespreek met de leerlingen/studenten de rol van het Vrije Syrische Leger en kondig aan dat de vader uit het gezin in de documentaire bij het Vrije Syrische Leger zit. Bespreek vervolgens met de leerlingen/studenten de volgende vraag:

• Stel: in Nederland vindt een burgeroorlog plaats. Wat zou jij doen: je land verdedigen en meevechten in een groepering tegen de regering of een veilige plek opzoeken en het land uitvluchten? Leg uit waarom.

Extra informatie voor de docent, ook te vinden onder de hotspotbutton:

In de documentaire zie je straks Abu Ali Slaibeh, de vader van het gezin. Hij heeft zich aangesloten bij het Vrije Syrische Leger. Zij komen in opstand tegen de regering van Assad. Het Vrije Syrische Leger gelooft niet meer in het oplossen van het conflict op een vreedzame manier en besluit daarom zelf de wapens op te pakken. 

Deel 2: Verdieping

Deel 2: Verdieping

In het tweede deel van deze les leren leerlingen/studenten over het humanitair oorlogsrecht. 

Stel je voor: jij bent Henry Dunant. Welke regels voor oorlogsvoering zou jij verzinnen om mensen te beschermen?

Oorlog voeren gebeurt al eeuwen. Eeuwen geleden kwamen mensen al samen om geweld te gebruiken tegen andere groepen. Net zolang al proberen mensen wereldwijd ook om de wreedheden van oorlog te beperken.

In 1984 is Henry Dunant, een rijke Zwitserse bankier en oprichter van het Rode Kruis, ooggetuige van een gruwelijke veldslag. Hij besluit dat er internationale regels over oorlogsvoering moeten worden vastgesteld om mensen in oorlog te beschermen.

Onderwerp: Het humanitair oorlogsrecht.

Bespreek met de leerlingen/studenten dat ook aan oorlog regels zijn verbonden en introduceer Henry Dunant, initiatiefnemer van regels in oorlog. Bespreek met de leerlingen de volgende vraag:

• Stel je voor: jij bent Henry Dunant. Welke regels voor oorlogsvoering zou jij verzinnen om mensen te beschermen?

Extra informatie voor de docent, ook te vinden onder de hotspotbutton:

Oorlog voeren gebeurt al eeuwen. Eeuwen geleden kwamen mensen al samen om geweld te gebruiken tegen andere groepen. Net zolang al proberen mensen wereldwijd ook om de wreedheden van oorlog te beperken.

In 1984 is Henry Dunant, een rijke Zwitserse bankier en oprichter van het Rode Kruis, ooggetuige van een gruwelijke veldslag. Hij besluit dat er internationale regels over oorlogsvoering moeten worden vastgesteld om mensen in oorlog te beschermen.

Welke regels heb je in het filmpje gehoord?

De regels over oorlogsvoering zijn verzameld in de Verdragen van Genève, het humanitair oorlogsrecht. 

Bekijk in het filmpje de belangrijkste regels uit het humanitair oorlogsrecht.

Onderwerp: Het humanitair oorlogsrecht.
Bekijk met de leerlingen/studenten het filmpje van het Rode Kruis met de belangrijkste regel van het humanitair oorlogsrecht. Bespreek met hen de volgende vraag:

• Welke regels heb je in het filmpje gehoord?
  

Extra informatie voor de docent:

De regels over oorlogsvoering zijn verzameld in de Verdragen van Genève, het humanitair oorlogsrecht.

Hoe worden mensen beschermd door het oorlogsrecht? 

De zeven hoofdregels uit het humanitair oorlogsrecht vertellen je dat:

1. Strijdende partijen moeten onderscheid maken tussen strijders en burgers.

2. Alleen militaire doelen mogen worden aangevallen. Burgers en door hen gebruikte gebouwen moeten worden gespaard.

3. Bij een aanval moet de nevenschade voor burgers zoveel mogelijk beperkt worden.

4. Strijders die gewond zijn geraakt of zich overgeven mogen niet worden aangevallen. Gewonde strijders moeten worden verzorgd.

5. Niet alle wapens en methoden zijn toegestaan. Gebruik van wapens die ernstig lijden veroorzaken is niet toegestaan.

6. Medisch personeel en hulpverleners moeten worden beschermd. Het Rode Kruis embleem betekent 'niet schieten'.

7. Alle gevangenen moeten menswaardig worden behandeld. Martelen is verboden.

Komen de zeven hoofdregels uit het humanitair oorlogsrecht overeen met de regels die je zelf had bedacht? Welke wel en welke niet?

Onderwerp: Het humanitair oorlogsrecht.

Bekijk met de leerlingen/studenten de zeven hoofdregels uit het humanitair oorlogsrecht. Denk met hen terug aan de regels die zij zelf hadden bedacht aan het begin van deze les en bespreek met hen de volgende vraag:

• Komen de zeven hoofdregels uit het humanitair oorlogsrecht overeen met de regels die je zelf had bedacht? Welke wel en welke niet?

Extra informatie voor de docent, ook te vinden onder de hotspotbutton:

Hoe worden mensen beschermd door het oorlogsrecht? De zeven hoofdregels vertellen je dat:

1. Strijdende partijen moeten onderscheid maken tussen strijders en burgers.
2. Alleen militaire doelen mogen worden aangevallen. Burgers en door hen gebruikte gebouwen moeten worden gespaard.
3. Bij een aanval moet de nevenschade voor burgers zoveel mogelijk beperkt worden.
4. Strijders die gewond zijn geraakt of zich overgeven mogen niet worden aangevallen. Gewonde strijders moeten worden verzorgd.
5. Niet alle wapens en methoden zijn toegestaan. Gebruik van wapens die ernstig lijden veroorzaken is niet toegestaan.
6. Medisch personeel en hulpverleners moeten worden beschermd. Het Rode Kruis embleem betekent 'niet schieten'.
7. Alle gevangenen moeten menswaardig worden behandeld. Martelen is verboden.

Welke situatie uit het nieuws ken je, waarin een regel uit het humanitair oorlogsrecht wordt geschonden? 

Conferentie over het aannemen van de Verdragen van Genève.

Alle landen in de wereld (196 in totaal) hebben het humanitair oorlogsrecht ondertekend. Deze landen geven daarmee aan dat zij izch aan deze regels zullen houden. Toch worden de regels nog vaak geschonden.

Onderwerp: Het humanitair oorlogsrecht.

Onderzoek met de leerlingen/studenten in hoeverre gehouden wordt aan het humanitair oorlogsrecht. Bespreek met hen de volgende vraag:

• Welke situaties uit het nieuws ken je, waarin een regel uit het humanitair oorlogsrecht wordt geschonden?

Extra informatie voor de docent, ook te vinden onder de hotspotbutton:

Alle landen in de wereld (196) hebben het humanitair oorlogsrecht ondertekend. Deze landen geven daarmee aan dat zij zich aan de regels zullen houden. Toch worden de regels vaak geschonden.

Humanitair komt van het woord 'humaan'. Je kunt ook denken aan de betekenis van het Engels woord 'human'. Wat betekent 'humanitair' denk je?

Het humanitair oorlogsrecht beschrijft de regels voor het voeren van oorlog. Waarom denk je dat het woord 'humanitair' is gebruikt voor de regels over oorlogsvoering?

Onderwerp: Het humanitair oorlogsrecht.

Bespreek met de leerlingen/studenten de term 'humanitair' in humanitair oorlogsrecht aan de hand van de volgende vragen:

• Humanitair komt van het woord 'humaan'. Je kunt ook denken aan de betekenis van het Engels woord 'human'. Wat betekent 'humanitair' denk je?
• Het humanitair oorlogsrecht beschrijft de regels voor het voeren van oorlog. Waarom denk je dat het woord 'humanitair' is gebruikt voor de regels over oorlogsvoering?

Deel 3: Filmanalyse

Deel 3: Filmanalyse

In dit derde deel worden leerlingen/studenten voorbereid op het kijken van de film door filmische aspecten te bespreken. Aan het einde van dit deel kijken leerlingen/studenten de film.

Als je een nieuwsitem op tv ziet, in een krant leest, of bijvoorbeeld een documentaire bekijkt, dan vorm je daar zelf een beeld van. Dit heet beeldvorming.

Journalisten, documentairemakers en redacteuren dragen bij aan de manier waarop het nieuws wordt gebracht. Dit beïnvloedt ook jouw beeldvorming van bijvoorbeeld vluchtelingen.

Wat is jouw beeld van vluchtelingen?

Welke nieuwsitems over vluchtelingen kan jij je nog goed herinneren?

Onderwerp: Beeldvorming over vluchtelingen.

Bekijk met de leerlingen/studenten de foto's en bespreek met hen de term 'beeldvorming' in relatie tot de media. Gebruik hiervoor de 'extra informatie voor de docent' of lees met de leerlingen/studenten de tekst onder de hotspotbutton. Bespreek vervolgens met hen de volgende vragen:

• Wat is jouw beeld van vluchtelingen?
• Welke nieuwsitems over vluchtelingen kan jij je nog goed herinneren?

Extra informatie voor de docent:

Vluchtelingen komen vaak in het nieuws. Als je een nieuwsitem op tv ziet, in een krant leest, of bijvoorbeeld een documentaire bekijkt, dan vorm je daar zelf een beeld van. Dit heet beeldvorming.
Journalisten, documentairemakers en redacteuren dragen bij aan de manier waarop het nieuws wordt gebracht. Dit beïnvloedt ook jouw beeldvorming van bijvoorbeeld vluchtelingen.

Denk je dat de uitspraken een algemeen beeld vormen van hoe vluchtelingen in de media worden bekeken?

Wat vind je van deze uitspraken nu de vluchtelingen deze zelf zeggen?

Wat vind je ervan dat het Rode Kruis dit filmpje heeft gemaakt?

Onderwerp: Beeldvorming over vluchtelingen.

Bekijk met de leerlingen/studenten het filmpje van het Rode Kruis. In het filmpje lezen gevluchte kinderen nare uitspraken over vluchtelingen op. Bespreek met de leerlingen/studenten de volgende vragen:

• Denk je dat de uitspraken een algemeen beeld vormen van hoe vluchtelingen in de media worden bekeken?
• Wat vind je van de uitspraken nu de vluchtelingen deze zelf zeggen?
• Wat vind je ervan dat het Rode Kruis dit filmpje heeft gemaakt?

Extra informatie voor de docent:

Het Rode Kruis heeft dit filmpje gemaakt om op te roepen tot online respect voor vluchtelingen. Met de video wil de hulporganisatie laten zien dat ook woorden pijn kunnen doen. Het filmpje draagt daarmee ook bij aan jouw beeldvorming over vluchtelingen en maakt je waarschijnlijk bewust van welke beelden er bestaan van vluchtelingen.

Wat vind je ervan dat de documentairemaker oorlog door de ogen van kinderen laat zien?

Stel dat jij een documentaire over de oorlogssituatie in Syrië gaat maken. Welk perspectief zou jij interessant vinden om te laten zien?

Onderwerp: een bepaald beeld.
Bespreek met de leerlingen/studenten dat een documentaire altijd een bepaald beeld van een situatie geeft. Bespreek met hen de volgende vragen:

• Wat vind je ervan dat de documentairemaker oorlog door de ogen van kinderen laat zien?
• Stel dat jij een documentaire over de oorlogssituatie in Syrië gaat maken. Welk perspectief zou jij interessant vinden om te laten zien?

Extra informatie voor de docent:

Regisseur Marcel Mettelsiefen heeft ervoor gekozen om in zijn documentaire Watani My Homeland de oorlogssituatie door de ogen van kinderen te laten zien. Hij vertelt het verhaal vanuit het perspectief van de kinderen.

Wat is volgens jou een thuisland? Wanneer kan je je thuis voelen in een land?

Wat zou jij het meest missen als je je thuisland zou moeten verlaten?

Syrië

Duitsland

De titel van de documentaire is Watani My Homeland. Watani is Arabisch voor 'thuisland'. 

De kinderen in de documentaire laten uiteindelijk hun thuisland achter en vluchten naar Duitsland.

Onderwerp: Thuisland.

Bespreek met de leerlingen/studenten de titel van de documentaire Watani My Homeland: Watani is Arabisch voor 'thuisland'. Bespreek vervolgens met hen de volgende vragen:

• Wat is volgens jou een thuisland? Wanneer kan je je thuis voelen in een land?
• Wat zou jij het meest missen als je je thuisland zou moeten verlaten?

Hammoudi (de broer uit het gezin) zegt in de documentaire: 'Niemand kan zijn land compleet verlaten.' Ben jij het met hem eens? Waarom wel of niet?

Denk jij dat Duitsland voor de kinderen ook een thuisland kan worden, zoals Syrië dat is?

Het gezin in het Duitse plaatsje Goslar

Broer Hammoudi in Syrië.

Onderwerp: Thuisland.

Bespreek met de leerlingen/studenten dat de kinderen in de documentaire uiteindelijk Syrië verlaten en in het Duitse plaatsje Goslar komen te wonen. Bespreek met hen de volgende vragen:

• Denk jij dat Duitsland voor de kinderen ook een thuisland kan worden, zoals Syrië dat is?
• Hammoudi (de broer uit het gezin) zegt in de documentaire: 'Niemand kan zijn land compleet verlaten.' Ben jij het met hem eens? Waarom wel of niet?

Deel 4: De film

Deel 4: De film

In dit vierde en laatste deel van deze les bekijken leerlingen de film.

Je gaat nu kijken naar de documentaire Watani My Homeland.

De documentaire Watani My Homeland is te bekijken via de website van Movies that Matter. Ga naar deze pagina en klik in de rechterkolom op 'Deze film online kijken'. 

Wil je de film liever op dvd bekijken? Deze kun je kosteloos lenen bij Movies that Matter door te mailen naar [e-mail]. Graag persoonlijk advies? Bel dan naar 020-2807612.

Watani 

My Homeland

Bedankt voor het volgen van deze les.

Wil je jouw klas nog eens trakteren op zo’n inspirerende les, maar dan met een andere film en/of ander thema? Movies that Matter Educatie heeft een groot filmaanbod met lesmateriaal. Bekijk het aanbod hier.