Inspirerend, verbindend en nieuwsgierig
Een leven lang leren

MBO - Vrijheid!

1 / 27
volgende
Slide 1: Tekstslide
Mens & MaatschappijMentorles+2MBOStudiejaar 1-4

In deze les zitten 27 slides, met interactieve quiz en tekstslides.

time-iconLesduur is: 40 min

Introductie

Deze les staat in het teken van vrijheid. In Nederland zijn we vrij om te zeggen wat we denken, vrij om eigen keuzes te maken en vrij om te zijn wie je bent. Maar is dat wel helemaal zo? En is dit voor iedereen hetzelfde? ‘Vrijheid’ behoort samen met ‘Solidariteit’ en ‘Gelijkheid’ tot de drie kernwaarden in de Nederlandse Samenleving. Maar met de huidige spanningen in de samenleving en de oorlog in oost Europa voelt vrijheid niet altijd meer zo vanzelfsprekend. In deze les verkennen we het thema ‘vrijheid’ aan de hand van verschillende stellingen. Wat betekend vrijheid voor ons en nog belangrijker, hoe waarborgen we deze?

Instructies

In groepjes en klassikaal

In deze les gaan de studenten eerst in groepjes in gesprek en geven vervolgens bij elke stelling een mening. Na elke stelling volgt een korte dialoog over de stelling.

Na sommige stellingen/uitspraken is er een extra INFO/UITLEG tekstje toegevoegd het gesprek evt. mee afronden. Deze informatie is een richtlijn en geeft inzicht hoe sommige dingen met betrekking tot vrijheid in Nederland zijn geregeld. Maar misschien gaat jullie gesprek wel ergens anders over of wil je zelf kennis en informatie toevoegen, dat kan natuurlijk.

Bijlagen
Werkbladen

MeningKaartjesVOMBO.pdf  Set kaartjes per groepje. Op het werkblad staan twee sets

Nodig: scharen


Onderdelen in deze les

Slide 1 - Tekstslide

Introductie
Deze les staat in het teken van vrijheid. In Nederland zijn we vrij om te zeggen wat we denken, vrij om eigen keuzes te maken en vrij om te zijn wie je bent. Maar is dat wel helemaal zo? En is dit voor iedereen hetzelfde?

‘Vrijheid’ behoort samen met ‘Solidariteit’ en ‘Gelijkheid’ tot de drie kernwaarden in de Nederlandse Samenleving. Maar met de huidige spanningen in de samenleving en de oorlog in Oost-Europa voelt vrijheid niet altijd meer zo vanzelfsprekend. In deze les verkennen we het thema ‘vrijheid’ aan de hand van verschillende stellingen.
Wat betekent vrijheid voor ons en nog belangrijker, hoe waarborgen we dit?

In deze les ga je in gesprek over uitspreken/stellingen. Geef je mening en luister naar de mening van medestudenten.  

Voor de docent:
Na sommige stellingen/uitspraken is er een extra INFO/UITLEG tekstje toegevoegd het gesprek evt. mee afronden. Deze informatie is een richtlijn voor de dialoog.



Slide 2 - Tekstslide

Wat is vrijheid?
Deze vraag is meteen al heel moeilijk te beantwoorden. Want je kunt vrijheid op verschillende vlakken en verschillende manieren beleven.

Is het bijvoorbeeld niet mogelijk om je vrij (in je gedachten) te voelen als je opgesloten zit? En wat als je in een dictatuur leeft maar dat zelf niet weet, voel je je dan vrij? Ben je het dan ook?

Vrijheid is een recht, maar ook een gevoel. In onze samenleving zijn er voor verschillende vrijheden afspraken en regels. Deze zijn nodig om vrijheid te waarborgen.
Maar, zijn regels niet eigenlijk het tegenovergestelde van vrijheid?  
Tja… zo eenvoudig is het dus blijkbaar niet.


Wat is vrijheid

Slide 3 - Woordweb

Deze slide heeft geen instructies

Slide 4 - Tekstslide

Mening spel

Dit gaan we onderzoeken en bespreken in het mening-spel.
Verdeel de klas in groepjes. Elk groepje krijgt 4  kaarten.

1. EENS                                     (GROEN)
2.ONEENS                               (ROOD)
3. We komen er niet uit      (ORANJE)
4. Geen mening                    (GRIJS)

Op het digi-bord verschijnen stellingen/uitspraken over vrijheid. Na elke stelling heb je met je groepje kort de tijd (1 a 2 minuten) om deze samen te bespreken en een keus te maken tussen de kaarten.
  • Zijn jullie het meteen samen eens of oneens? Dat is makkelijk kiezen.
  • Zitten jullie nog niet op een lijn? Overtuig elkaar dan.  
  • Komen jullie niet op tijd tot overeenstemming? Kies dan de ORANJE kaart
  • Hebben jullie over deze stelling echt geen mening? Kies dan de grijze kaart.
  • Belangrijk: Jullie moeten samen één kaart kiezen! Leg deze kaart goed zichtbaar voor jullie op tafel.

Slide 5 - Tekstslide

Vrijheid om te zijn wie je bent..

Je mag zijn wie je bent in Nederland. Deze vrijheid is zelfs opgenomen in de wet. Zo mag je geloven wat je wil, heb je het recht om je eigen levensstijl te bepalen, mag je houden van wie je wil en ben je de baas over je eigen lichaam. Niemand kan je over bovengenoemde punten opleggen wat je moet doen. In Nederland is dit een belangrijke vorm van vrijheid.

Dat klinkt allemaal heel mooi op papier, maar in de echte wereld zijn er toch wel wat situaties te bedenken waar het misschien een beetje schuurt…

Er volgen drie uitspraken over ‘zijn wie je bent’ waar je je mening op kan geven. 



Slide 6 - Tekstslide

Je bent altijd vrij om te dragen wat je wil

INFO / UITLEG VOOR DE DOCENT:

Er zullen studenten zijn die vertellen dat bijvoorbeeld hun ouders geen enkel probleem hebben met hun kledingkeuze, maar er zullen waarschijnlijk ook studenten zijn die aangeven dat zij niet geheel vrij zijn in hun kledingkeuze. Is het niet ook te taak van goede vrienden om te zeggen als je er gek bij loopt, of te bloot? Of heeft echt niemand hier iets over te zeggen? 

[GEBRUIK DIT EVENTUEEL OM DE DIALOOGVOERING TE BEGELEIDEN]

Slide 7 - Tekstslide

Bespreken & kiezen! (in groepjes)

Bespreek de stelling en maak een samen keuze in ca. 2 minuten! Leg de kaart die jullie kiezen zichtbaar op tafel.

TIP: Loop als docent tijdens rond - zo zie je welke groepjes er snel een keus maken en welke leerlingen er wat langer over doen en in gesprek zijn. Ook kun je de interactie tijdens het gesprek goed observeren. Dit is handig als je de studenten straks aan het woord wil laten.


Slide 8 - Tekstslide

Bedrijven mogen mensen met tatoeages NIET weigeren

INFO/ UITLEG VOOR DE DOCENT

Werkgevers hebben in Nederland de vrijheid om in specifieke gevallen bepaalde vormen van levensstijl niet zichtbaar te willen laten zien binnen hun organisatie. Dit is echter een regel van het bedrijf en moet goed onderbouwd zijn. Werknemers hebben op hun beurt weer de keus om wel of niet bij het bedrijf te werken.
Het is dus aan de werkgever, en GEEN regel in Nederland. Daarnaast is het zomaar uitsluiten van werknemers op basis van uiterlijke kenmerken NIET toegestaan in Nederland.

[GEBRUIK DIT EVENTUEEL OM DE DIALOOGVOERING TE BEGELEIDEN]

TIP:
Kies elke ronde andere studenten om mee te praten in de dialoog. Natuurlijk is het prettig als er een fanatiek groepje is maar probeer ook echt iedereen te betrekken elke mening doet ertoe… ook geen mening ;)

Slide 9 - Tekstslide

Bespreken & kiezen ! (in groepjes)

Bespreek de stelling en maak een samen keuze in ca. 2 minuten! Leg de kaart die jullie kiezen zichtbaar op tafel.



Slide 10 - Tekstslide

Als je je raar gedraagt is het niet gek dat je gepest wordt.

INFO/ UITLEG VOOR DE DOCENT

Deze vraag is spannend! Je kunt als docent het beste inschatten of dit in jouw klas gepast is. Soms kan deze vraag (als er daadwerkelijk gepest wordt) het gedrag zowel positief als negatief beïnvloeden. Belangrijk is om bij deze vraag juist de minder heftige meningen aan het woord te laten. Hoe meer verschillende kanten er worden belicht bij deze stelling, hoe beter.

Pesten is een sociale norm die vaak niet door de hele groep wordt ondersteund/gedragen. Het is ook een goed moment om samen de norm te bepalen en zo de klas te resetten.

[GEBRUIK DIT EVENTUEEL OM DE DIALOOGVOERING TE BEGELEIDEN]

Slide 11 - Tekstslide

Bespreken & kiezen ! (in groepjes)

Bespreek de stelling en maak een samen keuze in ca. 2 minuten! Leg de kaart die jullie kiezen zichtbaar op tafel.



Slide 12 - Tekstslide

DEEL 2
Vrijheid om te zeggen wat je wil!


Er wonen in Nederland veel verschillende mensen. Iedereen heeft in Nederland recht op zijn eigen mening en mag deze ook uiten. Dit mag je vinden, uitspreken of schrijven. Ook heb je het recht om te protesteren. Maar hoe zit dat dan met rekening houden met anderen? Kun je altijd zeggen wat je vindt, of beter: moet je altijd zeggen wat je denkt en vindt?

Slide 13 - Tekstslide

Je kunt niet altijd alles zeggen wat je wil

INFO/ UITLEG:

Deze vraag gaat over het recht om te zeggen wat je wil. Je hebt in Nederland de vrijheid om je te uiten. Vrijheid van meningsuiting zal hier zeker genoemd worden. Een goed moment on uit te leggen wat dat precies is ;) 

De vrijheid om te zeggen wat je vindt of denkt is iets anders dan je houden aan gedragsafspraken die belangrijk zijn om goed en fijn met elkaar te kunnen omgaan. Denk bijvoorbeeld aan de afspraken op de opleiding, de buurt of thuis. Je zal niet overal zomaar altijd zeggen wat je vindt.

[GEBRUIK DIT EVENTUEEL OM DE DIALOOGVOERING TE BEGELEIDEN]


Slide 14 - Tekstslide

Bespreken & kiezen ! (in groepjes)

Bespreek de stelling en maak een samen keuze in ca. 2 minuten! Leg de kaart die jullie kiezen zichtbaar op tafel.



Slide 15 - Tekstslide

Online ben je veel vrijer om te zeggen wat je denkt

INFO/ UITLEG:

Dit dialoog zou moeten gaan over of je online alles zomaar kan plaatsen. Ben je juist vrijer of voorzichtiger? Hoe denken de studenten over het geven van commentaar op klasgenoten? Wat zien ze bij anderen?

En, wat er eenmaal op het internet is geplaatst, dat blijft op het internet. Natuurlijk kun je anoniem heel veel doen, maar is alles online altijd terug te vinden? Hoe verstandig is het om online alles te zeggen wat je denkt?

[GEBRUIK DIT EVENTUEEL OM DE DIALOOGVOERING TE BEGELEIDEN]



Slide 16 - Tekstslide

Bespreken & kiezen ! (in groepjes)

Bespreek de stelling en maak een samen keuze in ca. 2 minuten! Leg de kaart die jullie kiezen zichtbaar op tafel.



Slide 17 - Tekstslide

Kranten en nieuwssites mogen publiceren wat ze willen

INFO/ UITLEG:  

De media heeft de vrijheid om altijd onafhankelijk te schrijven. Maar de ‘waarheid’ wordt de laatste tijd vaak in twijfel getrokken. Er is veel discussie over de media en welke bronnen je nog wel kunt vertrouwen.

Hoe denken de studenten hier over? Hoe weet je welke nieuws-sites je moet volgen? Waar halen zij hun informatie vandaan? Hebben sommige media zoals het journaal of de krant een verantwoordelijkheid om waarheid te schrijven? Meningen zijn toch nooit waarheden? En mogen kranten dan minder dingen schrijven dan roddelbladen?

[GEBRUIK DIT EVENTUEEL OM DE DIALOOGVOERING TE BEGELEIDEN]

Slide 18 - Tekstslide

Bespreken & kiezen ! (in groepjes)

Bespreek de stelling en maak een samen keuze in ca. 2 minuten! Leg de kaart die jullie kiezen zichtbaar op tafel.




Slide 19 - Tekstslide

DEEL 3
Vrijheid om te doen wat je wil

Vrijheid: "Dan kun je gewoon doen waar je zin in hebt, toch?"
Je kunt tot op zekere hoogte doen wat je wil in Nederland maar voor sommige dingen zijn er afspraken en regels. Deze zijn belangrijk om vrijheid van iedereen te waarborgen. Je kunt bijvoorbeeld niet in je bikinibroekje naar de supermarkt. Niet alleen omdat mensen dat misschien een beetje raar vinden maar de ‘veiligheid’ van iedereen in Nederland moet in de wet worden beschermd. Iedereen moet zich veilig kunnen voelen op (de openbare) straat. 

Zo zijn er een aantal dingen die misschien toch niet zomaar kunnen. Dat heeft met de afspraken en regels te maken die gelden op openbare plekken. Daar moet iedereen zich aan houden.



Slide 20 - Tekstslide

Als je je aan alle regels houdt, gaat het goed.

INFO/ UITLEG:

Deze vraag gaat eigenlijk over zelfstandig (kritisch) nadenken. Moet je altijd doen wat er wordt opgedragen of is het belangrijk om zelf te blijven nadenken?

Bespreek na deze dialoog dat het belangrijk is om je informatie altijd te checken en goed te weten waarom regels er zijn. Zo ben je op de hoogte en kun je ook de vrijheid voelen om zelf keuzes te maken met betrekking tot die regels.

[GEBRUIK DIT EVENTUEEL OM DE DIALOOGVOERING TE BEGELEIDEN]

Slide 21 - Tekstslide

Bespreken & kiezen ! (in groepjes)

Bespreek de stelling en maak een samen keuze in ca. 2 minuten! Leg de kaart die jullie kiezen zichtbaar op tafel.


Slide 22 - Tekstslide

Als ik me vrij wil voelen, hoef ik geen rekening te houden met anderen

INFO / UITLEG:

Deze stelling verkent de verschillen tussen iets doen voor jezelf of iets doen omdat je rekening houdt met een ander. Hoe denken de studenten hier over en waar verschillen ze van mening? 

Voor de ene persoon kan het veel vrijer voelen om juist rekening te houden met anderen hoewel een ander dit moeilijk vindt. Deze verschillen hebben te maken met je persoonlijke voorkeur. Het één is niet slechter dan het ander.

Benoem in deze dialoog juist de verschillen in vrijheid ervaren. Iedereen is immers ook vrij om anders te zijn.

[GEBRUIK DIT EVENTUEEL OM DE DIALOOGVOERING TE BEGELEIDEN]



Slide 23 - Tekstslide

Bespreken & kiezen ! (in groepjes)

Bespreek de stelling en maak een samen keuze in ca. 2 minuten! Leg de kaart die jullie kiezen zichtbaar op tafel.



Slide 24 - Tekstslide

Op een stage moetje altijd doen wat er van je gevraagd wordt

INFO/ UITLEG:

Deze stelling kan heel spannend zijn, bepaal zelf of deze stelling passend is in jouw klas. Deze dialoog zou moeten gaan over het verschil tussen het opvolgen van gezag of zelfstandig (kritisch) nadenken.

We kunnen er in Nederland vanuit gaan dat werkgevers en stageplekken het ‘juiste’ doen en dat opvolgen van een instructie dus goed is. Maar dat is iets anders dan ‘de werkgever heeft altijd gelijk’. Je bent altijd vrij om je grenzen aan te geven!

En hoe zit dat eigenlijk in andere landen? Moet je daar ook doen wat werkgevers zeggen? Kun je dat ook zo vertrouwen?
Is daar een verschil?

[GEBRUIK DIT EVENTUEEL OM DE DIALOOGVOERING TE BEGELEIDEN]


Slide 25 - Tekstslide

Bespreken & kiezen ! (in groepjes)

Bespreek de stelling en maak een samen keuze in ca. 2 minuten! Leg de kaart die jullie kiezen zichtbaar op tafel.


Slide 26 - Tekstslide

Afsluiting

Vrijheid - eenvoudig is het niet. Maar wel heel erg mooi en belangrijk!
In Nederland is vrijheid gelukkig al heel lang een belangrijke kernwaarde waar iedereen hard voor werkt! De overheid doet zijn best om vrijheid zo goed mogelijk te waarborgen. Op school heb je in ieder geval de mogelijkheid om over vrijheid en dit soort onderwerpen te praten en je mening te geven. Dat is niet in alle landen in de wereld vanzelfsprekend… 

Beantwoord de vragen in je OneNote

Opdracht

Slide 27 - Tekstslide

LEGE SLIDE