oefentoets ordening en evolutie

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Organen met een verschillende functie kunnen veel overeenkomst in bouw vertonen.

1. juist
2. onjuist

Fossielen zijn versteende overblijfselen van organismen.

1. juist
2. onjuist

Bij de productie van welk voedingsmiddel wordt een schimmel gebruikt?

1. Brood.
2. Yoghurt.
3. Zuurkool.

Wat is af te lezen uit een stamboom?

1. De tijd sinds het ontstaan van de aarde.
2. In welke klasse je een organisme kunt plaatsen.
3. Uit welke voorouders bepaalde organismen zich hebben ontwikkeld.

Wondroos is een ontsteking van de huid. De huid wordt hierbij rood en pijnlijk. Wondroos ontstaat wanneer streptokokken door de huid heen komen en onder de huid een infectie veroorzaken. De streptokokkencellen hebben geen celkern, wel een celwand en geen bladgroenkorrels.

Tot welke groep behoren deze organismen?

1. Tot de bacteriën.
2. Tot de dieren.
3. Tot de planten.
4. Tot de schimmels.

Hieronder staan enkele kenmerken die voorkomen bij organismen.
1 Elke cel heeft een celkern.
2 Elke cel is omgeven door een celwand.
3 Voortplanting vindt plaats door sporen.

Welk(e) kenmerk(en) horen bij het organisme van dit plaatje?

1. Alleen de kenmerken 1 en 2.
2. Alleen de kenmerken 1 en 3.
3. De kenmerken 1, 2 en 3.

Bij fossielen zijn meestal alleen de harde delen van een organisme overgebleven, omdat die het minst snel vergaan.

Van welke stam is de kans het grootst dat er een fossiel van wordt teruggevonden?

1. Een naaktslak
2. Een mossel
3. Een worm

Tot welke klasse behoort het organisme dat is gevonden?

1. Vissen
2. Vogels
3. Reptielen
4. Zoogdieren

Een python heeft in zijn skelet resten van pootdelen: een heupbeen en een dijbeen.
Leg uit waardoor dit komt. Gebruik in je antwoord het begrip ‘rudimentaire organen’.

In een bos komen koolmezen en spechten voor.
Kunnen deze 2 soorten vogels één populatie vormen? Leg je antwoord uit.

Spruw in de mond komt door een schimmelinfectie. Je hebt dan witte vlekjes op je tong en op je wangslijmvlies. Een dokter kan onderzoeken of het gaat om spruw. Hij maakt dan een uitstrijkje van het wangslijmvlies van de patiënt en bekijkt dat onder een microscoop.

Aan welk celkenmerk kan de dokter zien dat hij met een schimmelcel te maken heeft en niet met een wangslijmvliescel?

Een zezel is een nakomeling van een zebra en een ezel. Er zijn nog niet veel zezels geboren en er zijn geen nakomelingen van zezels. Dit is voor biologen een reden om zebra’s en ezels tot twee verschillende soorten te rekenen.

Leg uit dat zebra’s en ezels tot twee verschillende soorten behoren.

Lees de tekst

Charles Darwin

Charles Darwin (1809‒1882) ging ervan uit dat organismen die beter aangepast zijn aan hun omgeving, meer kans hebben om te overleven en zich voort te planten dan andere organismen van dezelfde soort. Dit en andere overwegingen brachten hem tot de evolutietheorie.

Tijdens een lange zeereis bezocht hij de Galápagoseilanden bij Zuid-Amerika en ontdekte daar verschillende vinken. Hij zag bij deze vogels veel verschillen in de vorm van de snavel. Volgens Darwin stammen al deze vinken af van een gemeenschappelijke voorouder (zie de afbeelding).

De boszangervink en de cocosvink zijn meer aan elkaar verwant dan de spechtvink en de mangrovevink.

1. Juist
2. Onjuist

Lees de tekst

Evolutie van de katachtigen

Volgens wetenschappers is in een ver verleden het zeeniveau op aarde enkele keren zo ver gedaald, dat verschillende werelddelen met elkaar in verbinding kwamen. Hierdoor konden dieren van het ene naar het andere werelddeel ‘verhuizen’. Dit ‘verhuizen’ wordt ‘migreren’ genoemd.

Toen daarna de werelddelen weer van elkaar gescheiden werden door het stijgen van het zeeniveau, ontwikkelden deze ‘verhuisde’ dieren zich volgens de evolutietheorie in aparte groepen.

Zo zouden uit een ‘oerkat’ acht verschillende groepen katachtigen zijn ontstaan (zie de afbeelding).

In het mioceen vond de meeste migratie plaats.

1. Juist
2. Onjuist

In het plioceen en pleistoceen zijn kattensoorten binnen de oude wereld terugverhuisd naar de plek waar ze oorspronkelijk vandaan kwamen.

1. Juist
2. Onjuist

Wanneer is volgens de afbeelding in de context de ontwikkeling van de groepen huiskatachtigen en luipaardkatachtigen begonnen? 

Sleep het sterretje naar de juiste periode.

Lees de tekst

Een nieuwe soort kan ontstaan als individuen die tot dezelfde populatie behoorden, zich niet meer met elkaar voortplanten. De leefomgeving van de populatie kan hierbij een rol spelen.

 In afbeelding 15 zie je drie manieren waarop een nieuwe soort kan ontstaan. Drie voorbeelden zijn:

1 Een aantal vossen met een witte vacht weet meer prooien te vangen in het poollandschap dan hun soortgenoten met een bruine vacht.

2 Een groep leguanen raakt tijdens een grote storm te water en drijft naar een nabijgelegen eiland en overleeft daar als nieuwe soort.

3 Door het afgraven van een kanaal wordt een deel van een populatie hagedissen gescheiden van het andere deel. Ze leven geïsoleerd van elkaar verder en vormen twee soorten.

Een aantal vossen met een witte vacht weet meer prooien te vangen in het poollandschap dan hun soortgenoten met een bruine vacht.

Een groep leguanen raakt tijdens een grote storm te water en drijft naar een nabijgelegen eiland en overleeft daar als nieuwe soort.

Door het afgraven van een kanaal wordt een deel van een populatie hagedissen gescheiden van het andere deel. Ze leven geïsoleerd van elkaar verder en vormen twee soorten.