Spijsverteringsstelsel 6T BZO KSD

• Zorg en Welzijn
• MBO
• Studiejaar 3

Het spijsverteringsstelsel 

6T BZO

Het spijsverteringsstelsel

LPD3:De leerlingen observeren, signaleren en rapporteren veranderingen bij cliënten en                              onregelmatigheden in de woon-, leef- en speelomgeving in functie van de continuïteit de  

            zorg en ondersteuning.  

LPD16: De leerlingen lichten de werking van lichaamsstelsels toe rekening houdend met de 

               samenhang tussen de verschillende stelsels.

LPD17: De leerlingen passen algemene principes voor gezondheidsbevordering toe met 

               inbegrip van gezonde en aangepaste voeding, valpreventie en zorg voor voldoende 

               slaap.

LPD18: De leerlingen voeren afgebakende zorgtaken uit bij kinderen onder toezicht van de zorgverlener. 

• ondersteunen bij het maaltijdgebeuren          

Het spijsverteringsstelsel

LPD19: De leerlingen voeren afgebakende zorgtaken uit bij volwassenen onder toezicht van de 

               zorgverlener conform het zorgplan:

•  ondersteunen bij mondzorg
  
•  ondersteunen bij vocht- en voedseltoediening langs orale weg uitgezonderd bij       slikstoornissen en sondevoeding.           

lesdoelen

de student kan na deze les:

1. uitleggen hoe het spijsverteringsstelsel werkt.

2. aanwijzen welke weg voedsel in het lichaam aflegt.

3. benoemen uit welke functies het spijsverteringsstelsel bestaat.

4. vertellen welke organen betrokken zijn in het spijsverteringsstelsel.

Spijsvertering 

= de vertering van voedsel (spijs)

video

https://www.youtube.com/watch?v=C37hic9Woag&pp=ygUWc3BpanN2ZXJ0ZXJpbmdzc3RlbHNlbA%3D%3D 

en nu .... oefenen

oefenening

Maak de oefening op de volgende link: https://biodesk.eu/1301

 

Zet de onderdelen van de spijsvertering in de goede volgorde.

mond

slokdarm

maag

dunne darm

dikke darm

anus

Doel spijsvertering

Voeding wordt in het spijsverteringsstelsel verteerd --> voeding wordt opgenomen in het bloed --> het bloed vervoert de voedingsstoffen naar alle delen van het lichaam.

kanaal/stelsel

Het spijsverteringskanaal bestaat uit de volgende onderdelen:​

​Mond en keelholte, slokdarm, maag, darmen​

​ 

Het spijsverteringsstelsel bestaat uit: ​

​Spijsverteringskanaal, lever, galblaas en alvleesklier​

Functie spijsverteringsstelsel

• Opnemen van voedsel (via de mond)
• Voedsel fijnmaken (kauwen)
• Voedsel vervoeren (door spierbewegingen)
• Voedsel afbreken en verteren (door verteringssappen)
• Voedingsstoffen voor de lichaamscellen afgeven aan het     bloed (via de dunne darmwand)
• Onverteerbare voedselbestanddelen afvoeren (via de anus)

Mond

• Tanden en kiezen vermalen het voedsel
• Goed kauwen = speeksel toevoegen
  in speeksel zit amylase
• amylase splits koolhydraten

De tong

Functies van de tong:

• Kauwen
• Slikken

Achterin de mondholte begint de keelholte. 

Aan de achterkant van de tong ligt het strottenklepje dat bij het slikken naar beneden wordt geduwd zodat de luchtweg is afgesloten voor voedsel. ​

De neusholte wordt afgesloten door de huig.​

Waar en waarmee begint de vertering van koolhydraten?

1. In de mond met speeksel
2. In de maag met maagsap
3. In de dunne darm met alvleeskliersap
4. In de twaalfvingerige darm met gal

Nadat Jessica haar thee doorgeslikt heeft, voelt ze een warm gevoel in haar borstkas. Welk onderdeel van het spijsverteringsstelsel passeert de thee? Wat is de functie van dit onderdeel en hoe werkt dit?​

Slokdarm

Functie slokdarm: voedsel naar de maag brengen. 

Peristaltiek zorgt voor het voedseltransport. 

slokdarm --> geen verterende functie

zetmeel wordt wel verteerd doordat de voedselbrokken vermengd zijn met speeksel uit de mond.

De slokdarm mondt uit in de maag

1. Boven het middenrif
2. Naast het middenrif
3. Onder het middenrif
4. Ter hoogte van het middenrif

De maag

In de maag wordt het voedsel gemengd met maagsap en gekneed tot een voedselbrij.

De maag is een gespierde, elastische zak. De vorm kan van grootte veranderen.

Voedsel blijft ruim twee uur in de maag. 

Functie de maag

• Verder kneden en fijnmaken van voedsel dat via de slokdarm uit de mond komt;
  
  
• afbreken van vetten en eiwitten (lipase en pepsine);
  
  
• doden van bacteriën.

Maagsap

Uit de maagwand komen sappen vrij, zij breken het voedsel verder af. 

Maagsap bestaat uit:

• water en slijm
• zoutzuur (bacteriedodend)
• pepsine (= enzym, begint met splitsing van eiwitten)
• proteïne  
• lebferment (= enzym, alleen in de maag van zuigelingen) 

Waar en waarmee begint de vertering van eiwitten?

1. In de mond met speeksel
2. In de maag met maagsap
3. In de dunne darm met alvleeskliersap
4. In de twaalfvingerige darm met gal

Hoe heet het eerste deel van de dunne darm?

1. Rectum
2. Twaalfvingerige darm
3. Blinde darm
4. Alle antwoorden zijn goed

Waar komt het voedsel na de maag terecht?

1. in de dunne darm
2. in de dikke darm
3. in de twaalfvingerige darm
4. in de slokdarm

Twaalfvingerige darm

De dunne darm bestaat uit drie delen​

Het eerste deel van de dunne darm heet twaalfvingerige darm 

= ca 25 cm

Twaalfvingerige darm

​

In de twaalfvingerige darm vindt het grootste deel van de vertering plaats, omdat hier de gal en het alvleeskliersap bij het voedsel komen. 

Deze sappen splitsen het voedsel in de kleinst mogelijke deeltjes (zoals aminozuren, vetzuren, glucose, fructose en galactose). Via de darmvlokken worden deze deeltjes opgenomen in de bloedvaten

Welke darm komt er als eerste?

1. Dikke darm
2. Blinde darm
3. Dunne darm
4. Twaalfvingerige darm

Hoe lang is de twaalfvingerige darm

1. 6 a 7 meter
2. 1 meter
3. ca. 0,5 meter
4. ca. 25 cm

De twaalfvingerige darm is het bovenste gedeelte van de...

1. dunne darm
2. blinde darm
3. endel darm
4. dikke darm

Dunne darm

+- 5 meter lang

De binnenwand bestaat uit een slijmvlieslaag. 

• nuchtere darm 2 m
• kronkeldarm 3 m

Hier vindt de resorptie plaats (opnemen van de verteerde eiwitten en koolhydraten in het bloed en opnemen van vetten in de lymfevaten). ​

Wat is de juiste volgorde van de namen van de dunne darm?

1. Kronkeldarm - nuchtere darm - twaalfvingerige darm
2. Twaalfvingerige darm - kronkel-darm - nuchtere darm
3. Kronkeldarm - twaalfvingerige darm - nuchtere darm
4. Twaalfvingerige darm - nuchtere darm - kronkeldarm

Dikke darm

Dikke darm heeft plooien maar geen darmvlokken.

Peristaltiek ​

Functie: De dikke darm stuwt onverteerde resten voort en dikt de voedselbrij in. Uitscheiding via endeldarm​ ->opening kringspier -> anus

In welk deel van de darm wordt de voedselbrij ingedikt?

1. Dunne darm
2. Twaalfvingerige darm
3. Blinde darm
4. Dikke darm

Lever

Krijgt bloed van de aorta en poortader​

Functies:

• Zorgt ervoor dat glucose in het bloed kan worden opgenomen.
• Van de aminozuren maakt de lever nieuwe eiwitten die nodig zijn voor opbouw en herstel van het lichaam.​
• Maakt gal. Dit is nodig om vet te verdelen in kleine bolletjes. De gal wordt afgevoerd via de galblaas (opslag) naar de twaalfvingerige darm.​
• Een ontgiftende werking.

De lever maakt gal, waar wordt dit opgeslagen?

1. lever
2. twaalfvingerige darm
3. alvleesklier
4. galblaas

Alvleesklier

​De alvleesklier maakt alvleeskliersap met enzymen voor de vertering van vetten, koolhydraten en eiwitten.

Deze worden aan de twaalfvingerige darm afgegeven.

Bovendien worden er in de eilandjes van Langerhans de hormonen insuline en glucagon gemaakt (regulatie bloedsuikerspiegel) 

Hoe noemen we het laatste stukje darm van de spijsvertering?

1. dunne darm
2. dikke darm
3. endel darm
4. twaalfvingerige darm