2023 VPRO 2 - Hoofdstuk 13 Cliënten met dementie

• VPRO
• MBO
• Studiejaar 3

VPRO - Specifieke Doelgroepen

Kathinka Wolbers

Lesagenda

- Terugblik week 1 (hoofdstuk 12)
          * Vormen van hulpverlening (h2)
- Theorie hoofdstuk 13
- Maud & Babs

Welke soorten zorg vallen onder extra murale zorg?

1. Psychiatrische zorg, tandheelkundige zorg en fysiotherapie
2. Ziekenhuiszorg, spoedeisende hulp en revalidatiezorg
3. Thuiszorg, ambulante zorg en dagbesteding
4. Verpleeghuiszorg, palliatieve zorg en gehandicaptenzorg

Wat is het belangrijkste doel van transmurale zorg?

1. Het verbeteren van de samenwerking en afstemming tussen verschillende zorgverleners en -instellingen.
2. Het verlagen van de gezondheidskosten.
3. Het verkorten van de wachttijden in ziekenhuizen.
4. Het verminderen van de administratieve lasten voor zorgverleners.

Welke onduidelijkheden heb je over H2 en H12?

Veranderingen in de hersenen
(bij iedereen)

• Tot je 25e groeien je hersenen
  
• Vanaf je 35e gaan de hersenfuncties achteruit
  - Korte termijn geheugen
  - Lange termijn geheugen; het opslaan en opdiepen of weer terughalen van informatie.
  - Automatische geheugen; alles wat automatisch verloopt, zonder dat je daar bewust bij nadenkt.
  
  
• Complexe taken worden lastiger naarmate je ouder wordt.

Dementie

Dementie is de naam voor een combinatie van symptomen waarbij de verwerking van informatie in de hersenen is verstoord.
Dat wil zeggen dat de cognitieve functies zoals snelheid, sturing van gedrag, gebruik van geheugen en aandacht veranderd. 

Dementie is een progressieve ziekte. De ziekteverschijnselen 

nemen toe, ze nemen niet af.

Dementie komt vooral voor bij ouderen en leidt tot een steeds grotere verstandelijke achteruitgang. Uiteindelijk zal het totale functioneren (lichamelijk, cognitief, sociaal en praktisch) verstoord raken.

         Toch komt het ook voor op relatief jonge leeftijd (vaak erfelijk)

Soorten en oorzaken van dementie

Er zijn ruim vijftig hersenziekten die kunnen bijdragen aan het krijgen van dementie. De meest voorkomende vormen zijn:

• Ziekte van Alzheimer
  
• Vasculaire dementie (ontstaat door bloedvatschade: beroerte )
  
• Frontotemporale dementie (jonge leeftijd. veranderingen in gedrag/ taal/ motoriek)
• Lewy Body dementie (hallucinatie, combinatie met Parkinson) 

Waar!

Niet waar!

1 op de 5 mensen krijgt dementie

Waar!

Niet waar!

Vrouwen hebben meer kans op dementie

Diagnose dementie

Dementie wordt gesteld bij één van onderstaande zaken: 

• Geheugenstoornis; verminderd vermogen om nieuwe informatie te leren of zich eerder geleerde informatie te herinneren.
• Cognitieve stoornissen: 
  - Afasie: Bij afasie heeft de cliënt moeite om woorden te vinden
  - Apraxie: Bij apraxie is iemand niet in staat om alledaagse handelingen uit te voeren, terwijl hij zich wel kan bewegen en op zich wel begrijpt wat de bedoeling is
  - Agnosie: Bij agnosie herkent iemand niet wat iets is of waar het voor dient
  - Stoornis in uitvoerende functies, dat wil zeggen problemen bij plannen maken, organiseren, logische gevolgtrekkingen maken.

Dementie

We gaan zo een filmpje bekijken over dementie. Dit filmpje laat verschijnselen zijn maar ook de verschillende stadia van dementie.

 

Schrijf op wat je herkent aan:

- Afasie

- Apraxie

- Agnosie

De fasen van dementie

1. Beginnende dementie (bedreigde ik)

 Begin dementieproces, thuiswonend met eventueel hulp. Cliënten voelen zich bedreigd in bestaan. Is vergeetachtig maar functioneert goed. Leeft in het hier en nu.

2. Matig ernstige dementie (verdwaalde ik)

Cliënt kan het nog enigszins verborgen houden maar is moeizaam. Ontstaan problemen op verschillende levensgebieden. De complexe taken worden een uitdaging. Leeft in het hier en nu.

3. Ernstige dementie (verborgen ik)

Cliënt is afhankelijk van anderen, herkent mensen niet meer en weet niet meer welke dag het is.

Cliënt leeft vaker in het verleden dan in het heden.

4. Ernstige dementie (verzonken ik)

Cliënt leeft volledig in het verleden. Het vermogen te bewegen, denken neemt steeds meer af. 

Gedragingen/ Symptomen bij dementie 

Persevereren: herhalen steeds dezelfde vragen of opmerkingen, vertellen hetzelfde verhaal.​

Confabuleren: het kan gebeuren dat een cliënt met dementie de draad van zijn verhaal kwijtraakt. De cliënt kan dan het verhaal of zijn antwoorden aanvullen met verzinsels om zo te verhullen dat hij het niet meer weet.

Verzamelzucht: de cliënt verzamelt allerlei voorwerpen en bewaart deze vaak op een voor hem veilige plek. Om zo de controle over zijn omgeving te houden. ​

Achterdocht: vaak kan hij in zijn geheugen niet vasthouden waar hij is of wat iemand hem vertelt. Dit geeft een groot gevoel van onveiligheid en wantrouwen naar de omgeving

Decorumverlies: de cliënt raakt zijn normen en waarden kwijt. Voorbeeld manier van kleden en eten en het bepaalt zijn omgangsvormen.

Verborgen ik 

Verzonken ik

Verdwaalde ik

Bedreigde ik

Voortdurend moeite met oriëntatie, weet niet meer welke dag het is, herkent familie niet meer.

De cliënt kan niet meer lopen, spreekt nauwelijks en ligt continu op bed

Vergeetachtig, spullen niet meer kunnen vinden, moeilijker om nieuwe dingen te leren. 

Meer vergeetachtigheid zowel op werk als thuis. Dementerende kan dit echter nog goed verbergen door bijvoorbeeld een grapje te maken over dat hij iets is vergeten is.

Stadium 1

Stadium 2

Stadium 3

Stadium 4

Aan de slag! 

1. Digitale leeromgeving H13
2. Als bovenstaande klaar is mag je aan de slag met VPRE

Deadline 29 november