Examentraining 1 mavo

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Examentraining 1 mavo

HC: De periode 1848-1914                                 eerste examentraining

HC: De Eerste Wereldoorlog (1914-1918)            2e examentraining

HC: Interbellum (1918-1939)                                     2e examentraining

HC: Tweede Wereldoorlog (1939-1945)               2e examentraining

HC: De periode (1945-1989)                                     3e examentraining

HC: Nieuwe Wereldorde (vanaf 1990)                  3e examentraining

Vaardigheden                                                                 4e examentraining

Examen mavo gl+tl (gs + staatsinrichting)

Opzet examentrainingen:

Herhalen kern van de lesstof + bijpassende oefeningen

De periode 1848-1914 

Je kunt belangrijke kenmerken van de Nederlandse staatsinrichting herkennen en beschrijven

monarchie - republiek

democratie - dictatuur

grondwet - constitutie

scheiding tussen de wetgevende, de uitvoerende en de rechterlijke macht

rechtsstaat - onafhankelijke rechtspraak

controlerende en wetgevende bevoegdheden van Eerste en Tweede Kamer: 

recht van budget, enquête en interpellatie. 

Tweede Kamer ook recht van initiatief en recht van amendement.

De periode 1848-1914 

verkiezingen - regering - coalitiepartijen - oppositiepartijen

de belangrijkste stappen van wetsvoorstel tot wet: 

minister - voorstel - Tweede Kamer met rechten - Eerste Kamer met rechten

staatshoofden van Nederland: 

Willem II / Willem III / Wilhelmina / Juliana / Beatrix / Willem-Alexander

Oefenvraag

Een Tweede Kamerlid heeft in 1886 twee verzoeken. Hij vraagt eerst aan een minister om naar de Tweede Kamer te komen om vragen te beantwoorden over de werkomstandigheden van fabrieksarbeiders. Maar hij wil ook dat de Tweede Kamer zélf een onderzoek instelt naar de werkomstandigheden van deze arbeiders.

Welke twee rechten horen bij de verzoeken van het Kamerlid?

amendement

enquête

initiatief

interpellatie

Welke twee rechten horen bij de verzoeken van het Kamerlid?

1. amendement
2. enquête
3. initiatief
4. interpellatie

De periode 1848 - 1914

Je kunt enkele grondrechten herkennen en noemen, die in de loop van de 19e en 20e eeuw in de

grondwet zijn opgenomen en daarbij onderscheid maken tussen klassieke en sociale grondrechten.

Je kunt daarbij aangeven dat bepaalde grondrechten met elkaar op gespannen voet kunnen

staan.

artikel 1 van de Grondwet: geen discriminatie

Referendum

klassiek	sociaal
vrijheid van godsdienst / vrijheid van meningsuiting / vrijheid van drukpers / vrijheid van vereniging en vergadering / vrijheid van onderwijs	recht op bestaanszekerheid / recht op onderwijs / recht op gezondheidszorg / recht op woongelegenheid / recht op bewoonbaarheid van het land / recht op werk / recht op rechtsbijstand

De rooms-katholieke kerk kondigde in 1853 aan dat de paus, na bijna 300 jaar, weer bisschoppen zou gaan benoemen in Nederland. Een bisschop is een belangrijke rooms-katholieke geestelijke. De kerk maakte met het benoemen van bisschoppen gebruik van een klassiek grondrecht.
Welke is dat?

1. vrijheid van vergadering
2. vrijheid van meningsuiting
3. vrijheid van godsdienst
4. vrijheid van drukpers

De periode 1848 - 1914 (gs)

Je kunt kenmerkende gebeurtenissen en ontwikkelingen in Nederland, voor tijdens en na 1848 herkennen, beschrijven en in het juiste tijdsgewricht plaatsen.

• Reactie van Willem II op revolutie(dreigingen) elders in Europa /
  

opvattingen van liberalen bij grondwetsherziening in 1848

• Conflict tussen Willem III en het parlement als gevolg van de
  

Luxemburgse kwestie (1866-1867).

De periode 1848 - 1914 (si)

Je kunt veranderingen herkennen en beschrijven in de bevoegdheden van parlement / volksvertegenwoordiging / Staten-Generaal/ Eerste en Tweede Kamer rond 1848:

• parlementaire democratie - constitutionele monarchie met  een parlementair stelsel.

• Klassieke grondrechten
• nieuwe rechten voor Tweede Kamer: recht van amendement / recht van enquête
• beperking macht koning / uitbreiding macht parlement /ministeriële verantwoordelijkheid / onschendbaarheid van de koning
• rechtstreekse verkiezingen op lokaal (gemeenteraad), provinciaal (Provinciale Staten) en landelijk niveau
• (Tweede Kamer) / censuskiesrecht / indirecte verkiezing Eerste Kamer door de Provinciale Staten

Koning Willem II liet in 1848 een levensgroot schilderij van zichzelf in de Eerste Kamer ophangen. Hij zei daarbij tegen de Eerste Kamerleden: “Door de nieuwe Grondwet kan ik niet meer bij u komen, daarom wil ik u mijn portret geven, dan ben ik altijd bij u”. Waarom zei hij dit?

1. Hij mocht nu alleen nog maar leden van de Tweede Kamer benoemen.
2. Hij verloor veel politieke macht.
3. hij was geen voorzitter meer van de Eerste Kamer.
4. Hij werd lid van het parlement.

De periode 1848 - 1914 (gs)

Je kunt kenmerkende veranderingen, gebeurtenissen, personen en

ontwikkelingen in Nederland ten tijde van de industrialisatie in de

tweede helft van de negentiende eeuw noemen, herkennen,

beschrijven en toepassen:

• beginnende industrialisatie / modern-imperialisme  / verstedelijking / kinderarbeid
  
• sociale kwestie / van liefdadigheid naar sociale wetgeving (zoals Armenwet, Kinderwetje van Van Houten, Ongevallenwet, Woningwet)

De periode 1848 - 1914 (si)

Je kunt opvattingen van politieke en maatschappelijke organisaties van liberalen, socialisten, confessionelen en feministen aan het eind van de

19e eeuw en het begin van de 20e eeuw en enkele van hun voormannen en -vrouwen herkennen.

De periode 1848 - 1914 (si)

Politiek maatschappelijke organisaties:

liberalen	socialisten	confessionelen	feministen
liberalen Liberale Unie hogere burgerij herziening grondwet 1848 kleine rol overheid	socialisten sociaaldemocraten SDAP) arbeiders verbetering positie arbeiders grote rol overheid	protestanten ARP kleine luyden confessionelen christelijk denken in wetgeving	feministen Vrije Vrouwenvereniging Vereniging voor Vrouwenkiesrecht Eerste Feministische Golf
		rooms-katholieken RKSP emancipatie

De periode 1848 - 1914 (si)

Je kunt uitleggen waarom bepaalde groepen in de samenleving aan het eind van de 19e eeuw zich tot liberalisme, socialisme, christelijk politiek denken

en/of feminisme aangetrokken voelden.

• streven naar uitbreiding van kiesrecht  
• geleidelijke uitbreiding van het kiesrecht: Caoutchouc- artikel (1887)
• algemeen kiesrecht 

Tussen 1870 en 1920 ontstaan er vrouwenorganisaties die strijden voor gelijke politieke rechten.
1. Onder welke naam staat deze periode van strijd voor gelijke vrouwenrechten bekend? 2. Geef een voorbeeld van een politiek recht waar toen door de vrouwenbeweging voor werd gestreden.

De periode 1848 - 1914 (SI)

Je kunt beschrijven hoe de toenemende politieke en maatschappelijke participatie van burgerij, protestanten, rooms-katholieken, arbeiders en vrouwen in de tweede helft van de 19e eeuw leidde tot bewustwording van eigen identiteit en tot (verdere) emancipatie van deze groepen.

• ontstaan van de verzuiling in partijen / media / onderwijs
  

/ verenigingsleven / vakbonden

In Amsterdam vond gemeenteraadslid Wibaut dat het de taak van de overheid was om goede en betaalbare huizen te bouwen en om aan arme mensen huursubsidie te geven.

De mening van Wibaut past bij een politieke stroming rond 1900, waarvan hij aanhanger was.

1. socialisten
2. liberalen
3. confessionelen
4. feministen

Een politieke prent over armoede in een arbeidersgezin (1910)

1. socialisten
2. liberalen
3. confessionelen
4. feministen

De periode 1848 - 1914 (SI)

Je kunt de volgende personen herkennen, noemen en deze

in de tijd plaatsen:

koning Willem II, koning Willem III, koningin Wilhelmina,

(Rudolf) Thorbecke, Aletta Jacobs, Wilhelmina Drucker,

(Abraham) Kuyper, (Herman) Schaepman, (Pieter Jelles)

Troelstra

1848, 1887

Hij streed voor de emancipatie van de eenvoudige burgers, die volgens hem nog écht protestant waren. Voor deze mensen stichtte hij een protestantse universiteit. Ook richtte hij een protestantse krant en een protestantse politieke partij op.

Wat is de naam van de persoon die wordt omschreven?

1. Thorbecke
2. Schaepman
3. Troelstra
4. Kuyper

Oefenen

https://eindexamensite.nl/teacher/teacher-tests