Nepnieuws

• Mediawijsheid
• Burgerschapskunde
• +1
• Speciaal Onderwijs
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Praktijkonderwijs
• Basisschool
• Middelbare school
• vmbo

Instructies

Thema 7: Pas op voor nep

Is het echt wat ik zie?

Les 1: Nepnieuws? Over online nepberichten

Inhoud van dit thema

Dit thema gaat over wat er nep en echt is in de digitale wereld. Veel dingen in games en sociale media zijn niet wat ze lijken. Het is belangrijk om daar goed naar te kijken en over na te denken. Anders ga je dingen geloven die niet waar

zijn. Of je trapt ergens in, waardoor je misschien problemen krijgt.

Wat is reclame in filmpjes van influencers en hoe kan ik dat herkennen? Klopt het wat sommige influencers zeggen, dat je rijk kunt worden met digitaal geld? Kun je het merken als je praat met een chatbot in plaats van met een echt mens?

Lessen bij dit thema

Les 1: Nepnieuws? Over online nepberichten

Les 2: Influencers en reclame

Les 3: Praten met chatbots als ChatGPT en My AI

Les 4: Rijk worden met digitaal geld

Leerdoelen van dit thema

(Ook beschikbaar als poster)

Les 1

- Ik geloof niet zomaar alles online, want veel beelden en berichten zijn nep.

- Ik maak zelf nooit nepbeelden of nepberichten met andere mensen erop, omdat dat heel kwetsend kan zijn.

- Als ik twijfel of iets echt is of nep, dan vraag ik een volwassene om mee te kijken.

Introductie voor de leerlingen

Deze les gaat over nepberichten en nepbeelden op het internet.

Hoe zien nepberichten en nepbeelden eruit? Hoe kun je ze (nog) herkennen?

Waarom is het verschil tussen nep en echt herkennen zo belangrijk?

Zoals jullie vast al weten, is online niet alles echt. Mensen vertellen dingen die niet waar zijn. Ook op websites staan soms berichten die niet kloppen. In games en series gebeuren er dingen die in het echt niet kunnen. En iedereen kan nu video’s en foto’s maken en bewerken, zodat ze ook niet meer echt zijn. Je weet dat je in reclame dingen ziet die in het echt anders zijn. Er is dus heel veel wat nep is.

Verstandig delen

Pas op voor nep

Verzonnen berichten, video’s die zijn bewerkt en cijfers die niet kloppen.

Vraag jij jezelf wel eens af of iets echt zo is?

Wat weet je over nepnieuws?

Waar gaan we het vandaag over hebben?

AI (artificiële intelligentie of kunstmatige intelligentie)

mediawijs                                clickbait

desinformatie                        chatbot

hoax                                           (f)influencers              

trollen                                        satire

fake

hoax 

Je komt op sociale media een bericht tegen waarin wordt beweerd dat pindakaas schadelijk is om te eten. 

Wat doe je?

Weet jij wat waar is of wat niet?

Wist je dat nepnieuws al eeuwen bestaat? In de zeventiende eeuw werd al op grote schaal nepnieuws verspreid om de uitkomst van oorlogen te veranderen.

En weet je wat 'broodje aap verhalen' zijn?

Een broodje aap verhaal of stadslegende is een verzonnen verhaal dat als waar gebeurd wordt doorverteld.

Waarom maken mensen nepnieuws?

1. Politiek: Door negatieve berichten over je tegenstander te verspreiden, kun je iemands mening beïnvloeden.
2. Als grap: ook wel satire
3. Geld: Hoe meer mensen erop klikken, hoe meer je verdient aan advertenties en reclame. Als lokaas worden dan spannende titels gebruikt. Die titels noemen we clickbait. 

Verschil tussen 'satire' en 'nepnieuws'

Nepnieuws is echt bedoeld is om mensen te misleiden. Als jij een kop ziet op internet waar staat dat Willem-Alexander is overleden, is het enige doel dat je op die link klinkt. 

Bij satire laten de makers je vooral nadenken over een bepaald onderwerp. En ze proberen het artikel zo gek en onlogisch te maken dat je haast wel moet denken: dit kan niet waar zijn. 

Hoe herken je nepnieuws?

1. Wie heeft het bericht gemaakt/geschreven?
2.  Is de titel clickbait?
3. Is het een mening, of een grap?
4. Staat het ook op andere plekken?
5. Welke bron is gebruikt?

Wat is een internettrol?

Een echt persoon, vaak met een verzonnen naam. 

Trollen verspreiden vaak nepnieuws om voorspelbare emotionele reacties uit te lokken als woede, irritatie, verdriet of scheldpartijen

Aan de slag

Elk tweetal krijgt een werkblad.

Ga via de link die vandaag geplaatst is in de chat in Teams naar npokennis.nl

Kies samen 1 vraag uit waar jullie meer over willen weten en maak de opdrachten op het werkblad.

Na 15 minuten vertelt elk tweetal welke vraag ze hebben onderzocht en wat het antwoord op die vraag is.

https://npokennis.nl/collectie/114/week-van-de-mediawijsheid 

Afsluiting

 Maar natuurlijk is niet alles nep of onbetrouwbaar.

Het allerleukste aan de online wereld is....?

Pas op voor nep

Ik maak zelf nooit nepbeelden of nepberichten met anderen erop, omdat dat heel kwetsend kan zijn.

Ik geloof niet zomaar alles wat ik online zie, want veel beelden en berichten zijn nep.