lesplan
Woorden vs. Wapens, tijdens een oorlog - Rode Kruis
Wil je met dit lesplan aan de slag? Klik op de knop hieronder om een eigen kopie te maken in 'Mijn Lessen'. Vervolgens kun je de lessen aanpassen naar jouw wensen.
Zelfs oorlog kent grenzen.
Dit uitgangspunt van het internationaal humanitair oorlogsrecht is voor miljoenen mensen van levensbelang. Het Rode Kruis is van oudsher bewaker en promotor van dit rechtsgebied. Hoe meer mensen dit unieke rechtsgebied en de kaders die het stelt kennen, hoe beter het nageleefd kan worden.
Ons doel met dit lesmateriaal is om leerlingen mee te nemen in het werk van het Rode Kruis en het humanitair oorlogsrecht. De drie lesbrieven zijn ontwikkeld voor de leerkracht om zelfstandig te geven in de klas. Ze zijn ontwikkeld om aan te sluiten bij de leefwereld van de leerling en om een stukje bewustwording over de actualiteit mee te geven.
De actieve werkvormen bevorderen het inzicht rondom actuele conflicten. Ze ontwikkelen onderzoekende vaardigheden om niet direct tot conclusies te komen. De lesbrieven stippen kort een stukje kennis aan. We adviseren om naast het materiaal voor de leerkracht ook een inhoudelijke gastles aan te vragen. Deze worden door opgeleide Rode Kruis vrijwilligers in de klas verzorgd.
het Humanitair Oorlogsrecht
Het humanitair oorlogsrecht is een onderdeel van het internationaal recht.
Het recht geldt tijdens gewapende conflicten. Het doel is het beschermen van mensen. Dit gebeurd door het beperken van de schadelijke gevolgen van die conflicten. De kern:
- Bescherm personen die niet (langer) deelnemen aan de gevechten, zoals burgers, gewonde soldaten, krijgsgevangenen en medische hulpverleners.
- Beperk het gebruik van wapens die geen onderscheid maken tussen soldaten of strijders en burgers
- Gebruik geen wapens die onnodig lijden en schade veroorzaken.
Het humanitair oorlogsrecht bevat regels voor alle staten, gewapende groepen en individuele personen die in de gewapende strijd betrokken zijn.
Waar staat het?
De vier Verdragen van Genève zijn de bekendste bronnen van het humanitair oorlogsrecht. Ze zijn breed erkend: alle landen ter wereld hebben ze ondertekend. Dit heet ratificatie van het recht. Ook de drie Aanvullende Protocollen bij deze verdragen zijn belangrijk.
Andere verdragen verbieden bijvoorbeeld het gebruik van bepaalde wapens.
Sommige regels behoren tot het internationaal gewoonterecht. Ze zijn in de praktijk ontstaan en gelden wereldwijd.
Wat zegt het?
- Het humanitair oorlogsrecht beschermt alle personen die niet of niet langer meedoen aan de strijd.
- Het recht verplicht strijdende partijen onderscheid te maken tussen de militairen, strijders en burgers. De krijgsmacht en strijders mogen worden aangevallen, burgers niet.
- De militaire voordelen van een aanval moeten bovendien altijd worden afgewogen tegen de nadelige gevolgen voor beschermde personen of gebouwen.
- Bovendien moeten voorzorgsmaatregelen worden genomen om burgerslachtoffers zoveel mogelijk te voorkomen.
- Het recht verbiedt het gebruik van bepaalde wapens die overbodig letsel en onnodig leed veroorzaken. En van wapens die vooral burgers of het milieu treffen. Daartoe behoren bijvoorbeeld chemische en biologische wapens.
Over deze lesserie
In 3 interactieve lessen, van elk 45 minuten, krijgen de leerlingen informatie over de rol van het Rode Kruis tijdens een oorlog. Daarnaast leren ze wat het humanitair oorlogsrecht is en waarom het zo belangrijk is dat dit recht bestaat en wordt gehandhaafd.
Gedurende deze lesserie houden de leerlingen een HOR-dossier bij met nieuws items. Aan de hand van deze items gaan de leerlingen, aan het eind, een vlog maken.
Naast de 3 lessen is er ook een gastles beschikbaar waarin een Rode Kruis gastdocent de klas meeneemt in verdiepende onderwerpen over het HOR of de basis uitleg als je zelf nog niet met de lessen bent gestart. Neem contact op met educatie@redcross.nl als je een Woorden vs Wapens gastles wilt aanvragen.
Les 1: De RoL van Het Rode Kruis in een oorlog
Leerdoel:
Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen wat de rol van het Rode Kruis is in gewapende conflicten
Lesduur:
45 minuten
Onderwerpen:
- het ontstaan van het Rode Kruis
- het ontstaan van het humanitair oorlogsrecht
- het rode kruis-, de rode halve maan- en het rode kristal- embleem
- het werk van het Rode Kruis in oorlogstijd
Definities:
Burger - Combattant - Embleem - Humanitair oorlogsrecht - Verdragen van Genéve - Onafhankelijke humanitaire hulp - Internationaal Comité van het Rode Kruis - Nationale Verenigingen van het Rode Kruis en de Rode Halve Maan
Les 2: Het Humanitair Oorlogsrecht
Leerdoel:
Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen wat het humanitair oorlogsrecht is.Lesduur:
45 minuten
Onderwerpen:
- Wat is een oorlog
- Wat zijn regels in oorlogstijd
- De basis van het humanitair oorlogsrecht
- Wie en wat zijn er beschermd door het humanitair oorlogsrecht
Definities:
Beginselen van humanitair oorlogsrecht - Burger - Burgerobject - Combattant - Humanitair oorlogsrecht - Internationaal gewapend conflict - Krijgsgevangen - Militair doel - Militair voordeel - Militaire noodzaak - Niet-internationaal gewapend conflict - Onderscheid - Oorlogsmisdrijf - Proportionaliteit - Verdragen van Genève - Voorzorgsmaatregelen
Les 3: Wapens en manieren van oorlogsvoering
Leerdoel:
Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen welke wapens en tactieken worden gebruikt tijdens een gewapend conflict, en welke hiervan verboden kunnen zijn volgens het humanitair oorlogsrecht.Lesduur:
45 minuten
Onderwerpen:
- welke wapens zijn wel en niet toegestaan in een oorlog?
- welke tactieken van oorlogsvoering zijn er en welke zijn wel/niet toegestaan in een oorlog?
- Wat is nevenschade
Definities:
Beginselen van humanitair oorlogsrecht - Burger - Clustermunitie - Combattant - Haagse Verdragen - Humanitair oorlogsrecht - Landmijnen - Methoden van oorlogvoering - Middelen van oorlogvoering - Militair doel - Nevenschade - Onderscheid - Oorlogsmisdrijf - Proportionaliteit - Voorzorgsmaatregelen
Gastles: Rode kruis gastdocent in de klas
Praktische opdracht
Gedurende deze lesserie houden de leerlingen een HOR-dossier bij van nieuws items. Aan de hand van deze nieuws items gaan de leerlingen, aan het eind, een vlog maken.
Indien gekozen om deze praktische opdracht gedurende lestijd te laten verwerken en presenteren, dan moeten hier 2-3 lesuren voor worden ingeruimd.
De beoordeling van deze praktische opdracht kan middels de rubric in de bijlage.