RSG 't Rijks

1.3 Nationalisme

H1: Nederland en Indonesië
§1.3 nationalisme 
1 / 26
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolvmbo k, g, t, mavoLeerjaar 3

In deze les zitten 26 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 4 videos.

time-iconLesduur is: 70 min

Onderdelen in deze les

H1: Nederland en Indonesië
§1.3 nationalisme 

Slide 1 - Tekstslide

In Nederlands-Indië bestonden er grote sociale verschillen.
De belangrijkste groep waren de Nederlanders, daaronder stonden de Indo's. Daaronder de inheemse bevolking en onderaan de slaven. Veel racisme.

Nederland voerde het cultuurstelsel in. Nederland werd hier stinkend rijk door, de Indonesische boeren niet.
Het boek Max Havelaar bracht veel misstanden aan de kaart. Liberalen waren tegen het cultuurstelsel, aangezien het ondernemers minder vrijheid gaf.

In 1870 werd het cultuurstelsel weer afgeschaft. Er werden bedrijven door Nederlanders gesticht, waarbij de inheemse boeren werkten als loonarbeider. Dit systeem noemen we vrije arbeid. Om genoeg arbeiders te krijgen werden er contractarbeiders uit China gehaald. Nederlanders noemden ze koelies


Herhaling 1.2

Slide 2 - Tekstslide


Om welke reden waren vooral liberalen tegen het cultuurstelsel?
A
Andere politieke stromingen vonden Nederlands-Indië niet belangrijk
B
Bijna alle Nederlandse boeren waren liberaal
C
De liberalen hoopten hiermee stemmen te winnen in Indonesië
D
Het cultuurstelsel gaf ondernemers minder vrijheid

Slide 3 - Quizvraag


Voor welke groep gebruikten Nederlanders de term 'koelies'?
A
Contractarbeiders
B
Gevangenen
C
Indonesische ondernemers
D
Slaven

Slide 4 - Quizvraag

§1.3
Nationalisme
BASIS
A
De ethische politiek
Leerdoel:
Je kan uitleggen waarom de ethische politiek werd ingevoerd en wat deze inhield.
Begrippen:
nationalisme
ethische politiek
Volksraad
B
Nationalisme in Nederlands-Indië
Leerdoel:
Je kan oorzaken noemen van het ontstaan van nationalisme in Nederlands-Indië en beschrijven hoe Nederland daarop reageerde.
Begrippen:
Partai Nasional Indonesia (PNI)
C
De Japanse bezetting 
Leerdoel:
Je kan uitleggen welke gevolgen de Japanse bezetting had voor Indonesië
Begrippen:
interneren

Slide 5 - Tekstslide

§1.3 nationalisme 
A: de ethische politiek 

Slide 6 - Tekstslide

§1.3
Nationalisme
BASIS
A
De ethische politiek 
19e eeuw: nationalisme komt op. 
Zoals:
  • Duitsers willen een eenheidsstaat (1871)
  • België wordt onafhankelijk (1830)

Nationalisme: mensen zijn trots op hun eigen land, volk, taal en cultuur

Slide 7 - Tekstslide

§1.3
Nationalisme
BASIS
A
De ethische politiek 
Gedachte in NL rond 1900: we moeten iets terugdoen voor de inheemse bevolking.

Gevolg: 1901 - ethische politiek. NL moet zorgen voor ontwikkeling;
  • Onderwijs
  • Gezondheidszorg
  • Economie
  • Infrastructuur
  • Politiek

Slide 8 - Tekstslide

Slide 9 - Tekstslide

§1.3
Nationalisme
BASIS
A
De ethische politiek
1918: oprichting Volksraad. Een adviesraad waarin naast Nederlanders ook inheemse mensen zaten.

  • Alleen adviseren, niet beslissen
  • Macht bleef bij de Nederlanders

Gevolg: teleurstelling bij inheemse bevolking

Slide 10 - Tekstslide

§1.3 nationalisme 
B: Nationalisme in Nederlands-Indië 

Slide 11 - Tekstslide

§1.3
Nationalisme
BASIS
B
Nationalisme in Nederlands-Indië
Drie oorzaken ontstaan Nationalisme in NL-Indie:
  • Elk volk had recht op eigen land en bestuur, zij kunnen dat ook 
  • Meer zelfvertrouwen door een ander Aziatisch land: Japan -> had een groot Europees land verslagen in oorlog.
  • Rijke, inheemse jongeren die gestudeerd hadden in NL hadden kennis gemaakt met Europese waarden als vrijheid, gelijkheid en democratie.
    Waar was dat voor de inheemse mensen?

Slide 12 - Tekstslide

§1.3
Nationalisme
BASIS
B
Nationalisme in Nederlands-Indië
Bekende nationalist: Soekarno. 
  • 1927: oprichting Partai Nasional Indonesia (PNI) (samen met Mohammed Hatta)
  • Doel: onafhankelijkheid voor Indonesië, niet meer samenwerken met NL
  • Reactie NL: Soekarno is gevaarlijk, wordt gevangen gezet.
  • Gevolg: grotere held voor Indonesië

Slide 13 - Tekstslide

§1.3 nationalisme 
C: de Japanse bezetting 

Slide 14 - Tekstslide

Slide 15 - Video

§1.3
Nationalisme
BASIS
C
De Japanse bezetting 
1942: Japan valt NL-Indië binnen

Nederlanders en indo's moeten interneren: opsluiten in kampen om mensen buiten samenleving te plaatsen: Jappenkampen

NL'se taal verboden
NL'se plaatsnamen veranderen: Batavia wordt Jakarta

Slide 16 - Tekstslide

Slide 17 - Video

Slide 18 - Tekstslide

§1.3
Nationalisme
BASIS
C
De Japanse bezetting 
Japan laat Soekarno en Hatta vrij

Soekarno hoopt op een onafhankelijk Indonesië

Japanners willen macht niet uit handen geven

Slide 19 - Tekstslide

§1.3
Nationalisme
BASIS
C
De Japanse bezetting 
Japanners hebben grondstoffen nodig voor oorlogsvoering
Miljoenen Indonesiërs moeten dwangarbeid verrichten. 

Jonge vrouwen werden in het Japanse leger ingezet als troostmeisjes.

Slide 20 - Tekstslide

Slide 21 - Video

Aan de slag!

Memo §1.3

Slide 22 - Tekstslide

Slide 23 - Video

Exit-Ticket
Vakje 1:
Gebruik bron 18.
De Stichting Indië in Nood vergelijkt Soekarno met Mussert (leider van de NSB).
--> Geef een historisch argument dat de stichting daarvoor kon gebruiken. 

Vakje 2:
Sommige mensen zeggen dat Indonesië in 1945 onafhankelijk werd, anderen zeggen dat dat pas gebeurde in 1949. Geef voor beide meningen een argument.

Slide 24 - Tekstslide

Exit-Ticket
Vakje 1:
Gebruik bron 18.
De Stichting Indië in Nood vergelijkt Soekarno met Mussert (leider van de NSB).
--> Geef een historisch argument dat de stichting daarvoor kon gebruiken. 


Slide 25 - Tekstslide

Exit-Ticket

Vakje 2:
Sommige mensen zeggen dat Indonesië in 1945 onafhankelijk werd, anderen zeggen dat dat pas gebeurde in 1949. Geef voor beide meningen een argument.

1945: De onafhankelijkheid werd door Soekarno uitgeroepen.
1949: Nederland gaf officieel toe dat Indonesië onafhankelijk was.

Slide 26 - Tekstslide