H1 par. 1.3 Egypte en de Nijl

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 1

De tijd van jagers en boeren

H1. De tijd van jagers en boeren

par. 1.3 Egypte en de Nijl

Leerdoelen

Je kunt uitleggen hoe irrigatielandbouw langs de Nijl werkte.

Je kunt uitleggen dat irrigatielandbouw leidde tot het ontstaan van handel, steden en een staat.

Je kunt noemen welke sociale lagen er waren in Egypte.

Je kent de begrippen en jaartallen uit deze paragraaf. 

Wat weet je al over
Egypte?
Schrijf 1 ding op

Nijl

Jagers-verzamelaars leefden langs de Nijl.

Daar was veel voedsel te vinden.

Geen reden dus om aan landbouw te doen.

Nijl

Voor de herders verder van de Nijl werd het door de klimaatverandering steeds lastiger om voedsel te vinden. 

Zij trokken weg uit deze woestijngebieden en kwamen langs de Nijl wonen.

Waarom trokken herders uit de woestijn weg om bij de Nijl te gaan wonen?

Landbouw

Na 4000 v.C. landbouw.

De Nijl overstroomde jaarlijks.

Gunstig voor boeren.

Er bleef na de overstroming  een laagje vruchtbaar slib achter op de oevers: vruchtbare grond.

Waarom was de jaarlijkse overstroming van de Nijl gunstig voor de boeren?

Irrigatielandbouw

Het regende bijna nooit in Egypte.

Daarom legden Egyptenaren dijkjes, waterbekkens en kanaaltjes aan.

Via kanalen kon je akkers bevloeien die verder van de Nijl lagen.

Dijken hielpen om het water zo lang mogelijk vast te houden.

Zo hadden ze het hele jaar voldoende water.

Landbouw op deze manier noemen we irrigatielandbouw.

Leg in je eigen woorden uit wat irrigatielandbouw is

Gevolgen irrigatielandbouw

1. Voedseloverschotten -> niet iedereen hoefde meer boer te zijn om aan eten te komen -> ontstaan beroepen.   Nijverheid: maken van producten van grondstoffen.
2. Ontstaan van handel: producten werden geruild tegen voedsel of andere spullen.
3. Dorpen groeiden uit tot steden.
   

Gevolgen irrigatielandbouw

4. Sommige steden werden zo rijk en machtig dat ze andere dorpen en steden veroverden -> grote gebieden onder één bestuur.

Gevolgen irrigatielandbouw

Rond 3100 v.C. kreeg één bestuurder heel Egypte in handen -> ontstaan van een grote staat: gebied met duidelijke grenzen, één bestuur en overal dezelfde wetten en regels.

Wat is géén gevolg van de irrigatielandbouw? Kies de juiste letter

1. ontstaan van steden
2. ontstaan van handel
3. er komen nieuwe beroepen
4. er is te weinig voedsel

steden 

Woonden ambachtslieden, handelaren, ambtenaren en priesters.

Woonden duizenden mensen -> bestuur nodig: groep mensen die plannen en regels maakt en taken verdeelt: ambtenaren: uitvoeren besluiten, handhaven orde, innen belasting.

steden 

Belasting: bijv. goederen die je moet betalen aan het bestuur van een land (deel van de oogst).

• salaris ambtenaren
• voorraden voedsel aanleggen (misoogsten)
  

Hieroglyfenschrift (3100 v.C., einde prehistorie) werd gebruikt voor het bijhouden van belastingen en het opschrijven van regels.

Welk beroep valt onder nijverheid?
Kies de juiste letter

1. leraar
2. dokter
3. bakker
4. kapper

sociale verschillen

Groter dan bij de jagers en verzamelaars.

Komt door bezit, nieuwe beroepen, ontstaan bestuur.

Er ontstaan sociale lagen: groepen mensen die van elkaar verschillen in rijkdom, macht en aanzien.

sociale lagen

1. farao en daaronder belangrijke bestuurders

2. goed opgeleide mensen zoals schrijvers

3. ambachtslieden

4. boeren

5. slaven

https:

Schrijf 2 dingen op die je vandaag geleerd hebt.

Wat vind je nog lastig?

Aan de slag

Wat? Je leest de tekst van par. 1.3 en maakt de bijbehorende opdrachten (ook de opdracht samenvatten)

Hoe? Alleen

Hulp? Bij je buurman/buurvrouw. Daarna bij je docent.

Tijd? Tot het einde van de les.

Klaar? Dan maak je de TestJezelf in Som. Daarna ga je de verdiepingsparagraaf (1.4) maken over goden en mummies.

Plusopdracht

Wil je meer weten over Egypte? 

Dan mag je zelfstandig de verdiepings paragraaf (1.7) over Cheops en Toetanchamon bestuderen en maken.