M3 Het voltooid deelwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3

GIDS NEDERLANDS

INFORMATIE VOOR LESSEN NEDERLANDS

DOEL

- je weet wat voltooide deelwoorden zijn

- je kunt voltooide deelwoorden goed spellen

- je kunt voltooide deelwoorden als bijvoeglijk naamwoord goed spellen

Weet je nog wat een bijvoeglijk naamwoord is?

1. Dat is een woord voor een mens, dier, plant, ding, gevoel of (eigen) naam.
2. Dat is een een woord dat zegt wat iemand of iets doet of overkomt.
3. Dat is een woord dat een plaats, tijd, reden of oorzaak aangeeft.
4. Dat is een woord dat iets verteld over een zelfstandig naamwoord.

De leuke meid.

Wat is het bijvoeglijk naamwoord in:

1. De
2. leuke
3. meid

De aardige jongen.

Wat is het bijvoeglijk naamwoord in:

1. De
2. aardige
3. jongen

VOLTOOID DEELWOORD

In veel zinnen komt een voltooid deelwoord voor:

- Het vliegtuig is op Schiphol geland. 

- Robin heeft geen straf gekregen.

- Ik heb mijn kamer opgeruimd.

- Sonja heeft haar zonnebril gepoetst.

- Mijn ouders zijn gisteren vertrokken.

VOLTOOID DEELWOORD

In een zin staat altijd een persoonsvorm. Dit is een werkwoord. Naast de persoonsvorm kunnen er nog meer werkwoorden in een zin staan, bijvoorbeeld een voltooid deelwoord (vd).

Als er een voltooid deelwoord in de zin staat, is de persoonsvorm meestal een vorm van zijn, hebben of worden.

VOLTOOID DEELWOORD

als bijvoeglijk naamwoord

Een voltooid deelwoord kan ook als 

bijvoeglijk naamwoord worden gebruikt. 

Het zegt dan iets over een zelfstandig naamwoord.

- De opgeruimde kamer

- De opgepoetste zonnebril

Wat is het voltooid deelwoord in de volgende zin:
Gino heeft een mop verteld.

Wat is het voltooid deelwoord in de volgende zin:
Karin heeft de ijsjes betaald.

Voltooid deelwoord kort samengevat

- Een voltooid deelwoord begint vaak met be-, ge-, ver- of ont-.

- Een voltooid deelwoord eindigt op: -d, -t of -en.

- Schrijf een voltooid deelwoord altijd zo kort mogelijk.

- Het voltooid deelwoord kan als bijvoeglijk naamwoord gebruikt worden.

Wat moet er op de puntjes staan?
Bezuinig... het kabinet op ontwikkelingshulp?

1. d
2. t
3. dt

Wat moet er op de puntjes staan?
Onze school heeft niet bezuinig... op laptops.

1. d
2. t
3. dt

Wat moet er op de puntjes staan?
De docent vermel... het huiswerk op het digibord.

1. d
2. t
3. dt

Wat moet er op de puntjes staan?
Alle prijzen in de taxfreeshop worden in euro's vermel...

1. d
2. t
3. dt

Wat moet er op de puntjes staan?
De lage waterstand belemmer... de scheepvaart op de Rijn.

1. d
2. t
3. dt

Wat moet er op de puntjes staan?
De reddingswerkzaamheden werden belemmer... door het slechte weer.

1. d
2. t
3. dt

Wat moet er op de puntjes staan?
Opa Cor vertel... ons graag over vroeger.

1. d
2. t
3. dt

Wat moet er op de puntjes staan?
De geschiedenisleraar heeft ons het verhaal van de overwintering op Nova Zembla vertel...

1. d
2. t
3. dt

Wat moet er op de puntjes staan?
Joop bevestig... het schilderij met een spijker aan de muur.

1. d
2. t
3. dt

Wat moet er op de puntjes staan?
De directeur heeft de geruchten over zijn aftreden bevestig...

1. d
2. t
3. dt

Het winkelcentrum is verbouwd.
Het _____ winkelcentrum.

Noteer het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord.

De kleding is zelf ontworpen.
De zelf _____ kleding.

Noteer het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord.

De soep is gekruid.
De _____ soep.

Noteer het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord.

De foto is vergroot.
De _____ foto.

Noteer het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord.

De vogel is opgezet.
De _____ vogel.

Noteer het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord.

De kerktoren is verlicht.
De _____ kerktoren.

Noteer het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord.

Wat is het meest _____ boek in de bibliotheek?

Kies de juiste vorm van het woord:

1. gezochte
2. gezochtte

Tims _____ ouders wonen vlak bij elkaar.

Kies de juiste vorm van het woord:

1. gescheidden
2. gescheiden

Medina's lievelingseten is lamsfilet met _____ peper.

Kies de juiste vorm van het woord:

1. geplete
2. geplette

Jelle was tevreden over de _____ service bij de kapper.

Kies de juiste vorm van het woord:

1. gebode
2. geboden

De jury van de bakwedstrijd proefde alle _____ taarten.

Kies de juiste vorm van het woord:

1. bereidde
2. bereide

Lees de tekst.

Noteer in de volgende dia's de juiste vorm van de werkwoorden tussen haakjes. Niet alle werkwoorden zijn persoonsvormen.

Een groep toeristen (trekken) afgelopen zaterdag met de bus door Ijsland.

Ze waren vlakbij een vulkanisch gebied (stoppen).

De vrouw (verdwijnen) even om zich om te kleden en op te frissen.

Daarna werd ze door niemand (herkennen).

Enkele uren later ging het als een lopend vuurtje rond: een van de passagiers werd (vermissen).

Ze (beginnen) dus ijverig mee te zoeken.

Ongeveer vijftig mensen (uitkammen) de omgeving.

Ook werd de kustwacht (alarmeren).

De kustwacht (zetten) zelfs een helikopter in.

Om drie uur 's nachts werd de zoektocht (staken).

De vermiste vrouw had de hele tijd naar zichzelf (zoeken).

GELEERD?

- je weet wat voltooide deelwoorden zijn

- je kunt voltooide deelwoorden goed spellen

- je kunt voltooide deelwoorden als bijvoeglijk naamwoord goed spellen

Schrijf één ding op wat je deze les hebt geleerd en niet meer vergeet.

Stel één vraag over iets dat je nog niet zo goed
hebt begrepen.

GIDS NEDERLANDS

INFORMATIE VOOR LESSEN NEDERLANDS