M4 Het nieuwe samenvatten (les 2)

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Het nieuwe samenvatten (2)

DOEL

- je kunt kernzinnen van alinea's  herkennen 

- je kunt hoofdzaken herkennen

- je kunt hoofdzaken ordenen 

KERNZINNEN, HOOFDZAKEN 

EN HOOFDGEDACHTE IN EEN TEKST 

Wat zijn hoofdzaken in een tekst?

1. Wat belangrijk is in een tekst
2. Wat minder belangrijk is in een tekst

Wat is een kernzin?

1. De eerste zin van de inleiding
2. De laatste zin van het slot
3. De belangrijkste zin van een tekst
4. De belangrijkste zin van een alinea

Waar in de alinea staat de belangrijkste zin?

1. In het midden
2. Meestal aan het begin, soms aan het einde
3. Altijd aan het einde
4. Die kan overal staan

Wat vertel je als je kort wilt vertellen waar een tekst over gaat?

1. Hoofdzaken
2. Bijzaken

Wat staat er vaak in een kernzin?

1. Minder belangrijke dingen
2. Een samenvatting
3. Een hoofdzaak
4. Een tussenkopje

Wat is de hoofdgedachte van een tekst?

1. Alle hoofdzaken op een rij
2. Alle hoofd- en bijzaken op een rij
3. De samenvatting van een tekst
4. Het belangrijkste van een tekst in één zin samengevat

Waar staat de hoofdgedachte van een tekst vaak?

1. In het middenstuk
2. In de samenvatting
3. In de inleiding of in het slot
4. Dat kun je nooit weten

HOOFDZAKEN

- wat belangrijk is in een tekst

- hoofdzaken lees je vaak in de inleiding, in het slot en in de kernzin van elke alinea

- tussenkopjes en anders gedrukte woorden kunnen ook helpen om hoofdzaken te vinden

KERNZINNEN

- in een kernzin zet een schrijver vaak het belangrijkste van de alinea: de hoofdzaak

- andere zinnen bevatten bijzaken, minder belangrijke dingen

KERNZINNEN

- een kernzin is vaak de eerste of de laatste zin van de alinea

- soms is er geen duidelijke kernzin. Die moet dan zelf gemaakt worden door een zin te maken met het kernwoord

HOOFDGEDACHTE van een tekst

- het belangrijkste van een tekst kan 

in één zin samengevat worden:

de hoofdgedachte

HOOFDGEDACHTE van een tekst

- je vindt de hoofdgedachte van een tekst door de vraag te stellen:

Wat is het belangrijkste wat in de tekst over het onderwerp wordt gezegd?

- de hoofdgedachte van een tekst staat vaak in de inleiding of in het slot van een tekst

 

SAMENVATTEN

- een samenvatting is een zelfgemaakte, korte weergave van de belangrijkste dingen (de hoofdzaken) uit een tekst

- verwerk hoofdzaken in de samenvatting, laat bijzaken weg

- (formuleer de samenvatting in je eigen woorden)

SAMENVATTEN

- je gebruikt je eigen woorden in een samenvatting om jezelf te dwingen de leerstof te lezen, te verwerken en te begrijpen. Je legt zo verbanden met kennis die je al hebt.

- het is minder nuttig om teksten letterlijk over te nemen.

Lees de tekst 'Verstopt!'

Gebruik de leesstrategieën die je hebt geleerd

Vraag 1

Vragen bij Verstopt!

1. Welke zin vat deze tekst het best samen?

A. Mensen kunnen zelf veel doen om afvoerproblemen te voorkomen.

B. Mensen mogen geen huishoudelijk afval door hun afvoer spoelen.

C. Mensen vinden het vaak lastig om verstoppingen te voorkomen. 

1. Welke zin vat deze tekst het best samen?

1. mensen kunnen ... te voorkomen
2. mensen mogen ... afvoer spoelen
3. mensen vinden ... te voorkomen

Vraag 2

2. Welke zin hoort NIET in een samenvatting van deze tekst?

A. Er wordt meer door het riool gespoeld dan de bedoeling is.

B. Het riool is bedoeld voor het verwerken van (af)waswater, urine, ontlasting

en toiletpapier.

C. Het schoonhouden van roosters en dakgoten voorkomt overstromingen.

D. Mensen spoelen soms babydoekjes door het toilet. 

2. Welke zin hoort NIET in een samenvatting van deze tekst?

1. Er wordt ... bedoeling is
2. Het riool ... en toiletpapier
3. Het schoonhouden ... voorkomt overstromingen
4. mensen spoelen ... het toilet

Weet je nu wat er in een samenvatting hoort? 

Een kleine test...

Wat moet je wel of niet doen bij het schrijven van een samenvatting?

WEL

NIET

Op zoek gaan naar bijzaken

Op zoek gaan naar hoofdzaken

voorbeelden noemen

Schrijven in steekwoorden

Hele zinnen maken

let op signaalwoorden

Schrijf de hele tekst over

De tekst lezen

Opzoek gaan naar de kernzin

De tekst korter omschrijven

Geleerd

- je kunt kernzinnen van alinea's  herkennen 

- je kunt hoofdzaken herkennen

- je kunt hoofdzaken ordenen 

KERNZINNEN, HOOFDZAKEN 

EN HOOFDGEDACHTE IN EEN TEKST 

Vind je LessonUp een goede manier om je voor te bereiden op het SE

1. Ja
2. Nee
3. Geen mening

Wat heb je nog nodig om je SE te kunnen maken

einde

Einde

Toch
is een signaalwoord voor..

1. tegenstelling
2. voorbeeld
3. opsomming