Deelvaardigheid argumenteren

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

drogredenen en argumentatie herkennen

Drogredenen
Tegenwoordig heeft elke leerling een smartphone. Vind je het gek dat ze niet opletten in de les?

1. Vals dilemma
2. Verkeerde vergelijking
3. Oorzaak-gevolg
4. Ontduiken bewijslast

Literatuur is saai, want er gebeuren helemaal geen spannende dingen in

1. onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
2. cirkelredenering
3. ontduiken van bewijslast

Ga jij me nu vertellen dat ik een fout maak? Wat weet jij nu? Jij bent nog niet eens oud genoeg om te stemmen

1. bespelen van het publiek
2. vertekenen van het standpunt
3. verkeerde vergelijking
4. persoonlijke aanval

Het nieuwe album van Ed Sheeran is absoluut de allerbeste muziek. Dat zei Peter R. de Vries vorige week in RTL Boulevard.

1. Onjuist beroep op autoriteit
2. Onjuist beroep op kenmerk / eigenschap
3. vals dilemma
4. overdrijven van voor- en nadelen

Het kabinet vindt niet dat er nieuwe sancties tegen Rusland moeten komen. Ze willen natuurlijk het liefst dat Poetin hier morgen de boel inneemt.

1. vertekenen van het standpunt
2. vals dilemma
3. overhaaste generalisatie
4. overdrijven van de voor- en nadelen

Als Nederland softdrugs volledig legaliseert, krijgen we hier veel meer drugsverslaafden, waardoor wij als land veel status zullen verliezen en daardoor ook heel veel invloed binnen de EU.

1. Bespelen van het publiek
2. Overdrijven van voor- en nadelen
3. Onjuist beroep op oorzaak/gevolg
4. Overhaaste generalisatie

Jij hebt de overval gepleegd! Bewijs maar eens dat het niet zo is!

1. Persoonlijke aanval
2. Vertekenen van het standpunt
3. Cirkelredenering
4. Ontduiken van de bewijslast

(15) Een kleine taal als het Nederlands zal
waarschijnlijk in de loop van de huidige eeuw een streektaal worden; 

en ook al zullen wij die nu leven, allemaal
aan het Nederlands vasthouden, toch zal die taal daarna – omdat alle  ontwikkelingen altijd sneller gaan dan we denken – wellicht een dode taal zijn, die alleen nog in geschrifte voort-bestaat. 

(16) Maar een prachtige taal die zo-

maar verdwijnt – dat mág en kan toch

niet?

Lieve hemel, er verdwijnt wel meer dat

ons dierbaar was. Typisch Nederlandse

gebruiken zijn veelal al uitgestorven.

Zo ook de trekschuit en de plaggenhut,

de el, het mud en de bunder, het hand-

zetten en het kievitseierenrapen, de

klompendans en het midwinterblazen,

de neteldoek en de neepjesmuts. Veel

nostalgische gebruiken slijten uit,

samen met veel narigheid die daarbij

hoorde.

Tekst 1 Ape, nut, Mies

Wat is het standpunt van Hans van den Bergh over de mogelijke verdwijning van de Nederlandse taal, gelet op alinea 15 en 16 van de tekst ‘Ape, nut, Mies’?

Wat is het argument dat hij daarvoor geeft?

Niet alle lezers zullen het met het beweerde in alinea 16 eens zijn.
Welk bezwaar zouden zij tegen de redenering in deze alinea kunnen maken?

1. De bewijslast wordt ontdoken.
2. Er wordt een overhaaste conclusie getrokken.
3. Er wordt een twijfelachtige vergelijking gemaakt.
4. Het standpunt van de tegenstanders wordt vertekend.

(10) Het veranderende klimaat

veroorzaakt heus niet alleen ellende,

het biedt ook kansen. Het lijkt soms

bijna een taboe om het onderwerp

vanuit die invalshoek te bezien. In

Nederland gaan gelukkig steeds meer

stemmen op om de klimaatverandering

niet uitsluitend als een continue drei-

ging te zien. Kort geleden bracht de

VROM-raad een rapport uit met de titel

‘De hype voorbij’. Daarin wordt gepleit

voor een omslag in het denken over

het adaptatiebeleid. Adaptatie is

het sleutelwoord: we moeten ons bij het

maken van nieuwe plannen simpelweg

aanpassen aan een veranderend

klimaat. Uitsluitend ertegen strijden

door bijvoorbeeld onze kooldioxide-

uitstoot te verminderen is niet genoeg.

Adaptatie is overigens geen capitu-

latie, oordeelde de Wetenschappelijke

Raad voor het Regeringsbeleid

onlangs. “Aanpassing aan een veran-

derend klimaat vermindert of voorkomt

latere schade. Dat is geen nederlaag,

maar juist aantrekkelijk. De vruchten

van de lokale inspanning worden

immers ook lokaal genoten, terwijl dat

bij emissiereductie3) slechts in zeer

geringe mate het geval is.”

Tekst 4 Hoera! Een nieuw klimaat

In alinea 10 verwijst de auteur naar een rapport van de VROM-raad om zijn standpunt te ondersteunen. Van welk type argumentatie maakt hij daarbij gebruik?
Argumentatie op basis van

1. autoriteit
2. feiten
3. geloof
4. voordeel – nadeel

(12) Alle voorspellingen die worden

gedaan over de invloed van het gedrag

van een zwangere vrouw op de kwaliteit

van de baby na de geboorte, zijn slagen

in de lucht. Er is eenvoudig geen goede

manier om de invloed van al die

‘risico’s’ wetenschappelijk vast te stel-

len. Het gedrag van een moeder tijdens

een zwangerschap vormt maar een

flintertje in het hele spectrum van

omgevingsinvloeden. 

Tekst 5 Bemoeiziek

‘Er is eenvoudig geen goede manier om de invloed van al die “risico’s” wetenschappelijk vast te stellen.’ (regels 189-192) In welk opzicht is het argument waarmee deze stelling onderbouwd wordt onaanvaardbaar?
De argumentatie

1. berust op een onjuiste oorzaak-gevolgrelatie.
2. berust op een verkeerde vergelijking.
3. bestaat uit onjuiste feiten.
4. mist afdoende bewijsvoering.