RSG 't Rijks

1.2 Een winstgevende kolonie

H1: Nederland en Indonesië
§1.2 een winstgevende kolonie 
1 / 21
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolvmbo k, g, t, mavoLeerjaar 3

In deze les zitten 21 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 70 min

Onderdelen in deze les

H1: Nederland en Indonesië
§1.2 een winstgevende kolonie 

Slide 1 - Tekstslide


Leerdoelen §1.2 een winstgevende kolonie 

Uitleg §1.2 een winstgevende kolonie 

Zelfstandig werken
Deze les 

Slide 2 - Tekstslide

§1.2
Een winstgevende kolonie
BASIS
A
De koloniale samenleving
Leerdoel:
  • Je kunt de positie van verschillende groepen in de koloniale samenleving beschrijven
Begrippen:
  • indo's
  • racisme
B
Het cultuurstelsel
Leerdoel:
  • Je kunt uitleggen waarom het cultuurstelsel werd ingevoerd en weer afgeschaft
Begrippen:
  • cultuurstelsel
  • liberalisme
C
Ondernemers en contractarbeiders
Leerdoel:
  • Je kunt uitleggen wat de vrije economie betekende voor ondernemers en contractarbeiders
Begrippen:
  • vrije arbeid
  • contractarbeiders
  • koelies

Slide 3 - Tekstslide

H1: Nederland en Indonesië
§1.2 een winstgevende kolonie 
A: de koloniale samenleving

Slide 4 - Tekstslide

§1.2
Een winstgevende kolonie
BASIS
A
De koloniale samenleving
Groepen in de samenleving

  • Nederlanders (tot 1880 alleen mannen, daarna ook vrouwen)
  • Indo's: kinderen van NL'se mannen, inheemse vrouwen. Verschil in sociale lagen: hoe lichter de huid, hoe hoger de status
  • Racisme

Slide 5 - Tekstslide

§1.2
Een winstgevende kolonie
BASIS
A
De koloniale samenleving
NL'se vrouwen:
niet bezighouden met politiek of bestuur. Wel liefdadigheid

Indonesische vrouwen:
geen onderwijs, als kind uitgehuwelijkt, geen beroep
Positie wordt verbeterd: 1904 oprichting school voor inheemse meisjes

Slaven:
 50.000 slaven uit Afrika, China en NL-Indië.
Slavernij afgeschaft 1860

Slide 6 - Tekstslide

H1: Nederland en Indonesië
§1.2 een winstgevende kolonie 
B: het cultuurstelsel

Slide 7 - Tekstslide

§1.2
Een winstgevende kolonie
BASIS
B
Het cultuurstelsel
1830: invoering cultuurstelsel op Java


Boeren moeten op 1/5 van hun land cultuurproducten verbouwen.
--> koffie, suiker, tabak, thee, indigo
--> afstaan aan de NL'ers --> die verkochten dit duur in NL

Slide 8 - Tekstslide

§1.2
Een winstgevende kolonie
BASIS
B
Het cultuurstelsel
Cultuurstelsel, ramp voor de boeren:

  • Moesten beste grond gebruiken voor cultuurproducten, hierdoor weinig eten verbouwen. ==> hongersnoden
  • Sommige regenten dwongen boeren meer dan 1/5 deel te gebruiken. Bij hogere opbrengst kreeg regent bonus
  • Boeren zonder geschikte grond moesten 66 dagen werken voor NL bestuur. In praktijk soms 100 tot 200 dagen.

Slide 9 - Tekstslide

Kijkvraag fragment
In het fragment wordt het cultuurstelsel beschreven. Wat is het cultuurstelsel?

Slide 10 - Tekstslide

§1.2
Een winstgevende kolonie
BASIS
B
Het cultuurstelsel
Kritiek uit NL:

  • 1860: boek Max Havelaar van Multatuli. Beschrijving onderdrukking en uitbuiting boeren.
  • NL'se regering bemoeit zich te veel met economie NL-Indië. 
    Vanaf 1848 veel Liberalisme in het bestuur.
    Het idee dat ondernemers vrij waren zou ook in NL-Indië moeten gelden

1870: afschaffing cultuurstelsel

Slide 11 - Tekstslide



Het cultuurstelsel werd
ingevoerd
A
op heel Nederlands-Indie
B
op het eiland Java
C
op het eiland Sumatra
D
op de eilanden Java en Sumatra

Slide 12 - Quizvraag

Wat werd er verbouwd voor het cultuurstelsel?
A
Koffie
B
Specerijen
C
Bananen
D
Aardappelen

Slide 13 - Quizvraag

Het cultuurstelsel hield in:
A
Dat de Indonesische boeren veel met elkaar omgingen
B
Dat de Indonesische boeren een deel van hun oogst moesten afstaan aan NL
C
Dat de Nederlandse boeren in Indonesië een deel van hun oogst moesten afstaan aan NL
D
Dat de Indonesische vorsten veel met elkaar omgingen

Slide 14 - Quizvraag

H1: Nederland en Indonesië
§1.2 een winstgevende kolonie 
C: Ondernemers en contractarbeiders

Slide 15 - Tekstslide

§1.2
Een winstgevende kolonie
BASIS
C
Ondernemers en contractarbeiders
Gevolgen afschaffing cultuurstelsel:
 
NL'se ondernemers stichtten bedrijven in NL-Indië: plantages (thee, koffie, suiker).
 
Werk werd gedaan door loonarbeiders uit de lokale bevolking.
Dit systeem is vrije arbeid

Slide 16 - Tekstslide

§1.2
Een winstgevende kolonie
BASIS
C
Ondernemers en contractarbeiders
Om genoeg arbeiders te hebben kwamen er contractarbeiders uit o.a. China
  • Kregen voorschot op hun loon
  • Verdienden te weinig
  • Konden voorschot niet terug betalen
  • Bleven vaak heel lang op de plantages

NL noemde hen koelies
Leven van de koelies:
  • 12 uur per dag werken
  • Weinig eten
  • Geen wc/ bad
  • Kinderarbeid
  • Geldboetes/lijfstraffen
  • Koelieordonnantie (straf bij werkweigering)

Slide 17 - Tekstslide



Na de afschaffing van het Cultuurstelsel kwamen er meer particuliere ondernemingen in Indonesië. Op deze ondernemingen ontstond een tekort aan arbeidskrachten.
Op welke wijze werd dat tekort aan arbeidskrachten opgelost?
A
Door het aannemen van blanke Europeanen
B
Door het inhuren van contractarbeiders (koelies)
C
Door het kopen van slaven

Slide 18 - Quizvraag

Hoe werden koelies ook wel genoemd?
A
werknemers
B
vluchtelingen
C
Contractarbeiders
D
slaven

Slide 19 - Quizvraag

Waar kwamen de meeste koelies vandaan?
A
China
B
Japan
C
Java
D
Sumatra

Slide 20 - Quizvraag

Maken samenvatting paragraaf 1.2
Maken vragen online §1.2: 1 t/m 11 
Aan de slag 

Slide 21 - Tekstslide