H3 par. 3.3 Het leven in het Romeinse Rijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Memo brugklas HV

H3. De tijd van Grieken en Romeinen: De Romeinen

par. 3.3 Het leven in het Romeinse Rijk

Leerdoelen

Aan het eind van deze paragraaf:

• Kun je uitleggen hoe het komt dat vrije boeren met eigen grond naar de stad vertrokken.
• Kun je uitleggen wat een proletarier is.
• Kun je uitleggen welke groep de macht had.
• Kun je uitleggen wat een slaaf is.
  

Leerdoelen

Aan het eind van deze paragraaf:

• Kun je uitleggen hoe de nobiles de ontevredenheid onder de bevolking probeerden op te lossen.
  
• Kun je uitleggen wat Tiberius en Gaius als oplossing bedachten voor deze problemen.
• Kun je uitleggen hoe het met Tiberius en Gaius afliep.
• Ken je de begrippen en jaartallen uit deze paragraaf.
  

Leven op het platteland

• Meeste mensen woonden op het platteland.
• Veel boeren hadden een eigen stuk land en waren vrij
• Deze groep werd alleen steeds kleiner.
• Veel vrije boeren vochten in het leger
• en waren soms jaren van huis.
  

Leven op het platteland

• De achtergebleven familieleden konden het werk op het land na een tijdje niet meer aan.
• De boeren kwamen in geldnood 
• en moesten hun land verkopen.
• Velen vertrokken naar de steden.
• Grootgrondbezitters kregen zo steeds meer land in handen.
  

Grootgrondbezitters

• Waren rijk geworden door oorlogsbuit.
• Hadden in het leger namelijk leidinggevende functies.
• Stichtten grote landbouwbedrijven.
• Woonden in villa's.
• Hadden slaven die het werk deden.
  

Slaven

• Krijgsgevangenen uit de veroverde gebieden.
• Eind 2e eeuw v.C. was 1/3 deel van de bevolking slaaf.
• Hadden geen rechten.
• Waren het bezit van iemand anders.
• Werkten als leraar, in mijnen, etc.
  
• Laagste sociale laag in de samenleving.
  

Leven in de stad

• Door de komst van de verarmde boeren groeiden de steden.
• Deze boeren werden proletariers genoemd.
• Zij verhuurden zichzelf af en toe als bijv. bouwvakker.
• Konden vaak niet rondkomen.
• Waren afhankelijk van de nobiles: rijkste en machtigste burgers.
  

Leven in de stad

• De nobiles zaten in de senaat, voerden het leger aan, bezaten veel grond op het platteland.
• In de stad leefden ook ambachtslieden, handelaren en slaven.
• Door de veroveringen was de handel gegroeid.
• Handelaren profiteerden van de wegen die voor het Romeinse leger werden aangelegd.
  

Onrust

• Grote verschillen tussen arm en rijk.
• Ook grote verschillen in macht.
• De nobiles vonden dit wel prima zo.
• Bevolking werd steeds ontevredener.
• Nobiles organiseerden volksvermaak als gladiatorenspelen en paardenrennen om onrust te voorkomen.
• Ook deelden ze gratis voedsel uit.
  

Onrust

• Geld voor dit volkvermaak kwam uit inkomsten door veroveringen
• en uit de Spaanse goud- en zilvermijnen.
• De echte problemen werden niet opgelost.
  

Tiberius Gracchus

• In 133 v.C probeerde Tiberius iets aan de problemen te doen.
• Tiberius was een politicus.
•  Hij stelde voor om de grond van de grootgrondbezitters te verdelen onder de arme boeren.
• Grootgrondbezitters waren woedend!
• Ze vermoordden Tiberius. 
  

Gaius Gracchus

• Broer van Tiberius
  
• Hij probeerde het tien jaar later opnieuw.
• Gaius kwam met het plan om de bevolking tegen een vaste lage prijs graan te laten kopen.
• Ook hij werd door rijke Romeinen vermoord.
• Onrust onder de bevolking groeide.
  

Onrust

• Onrust onder de bevolking groeide.
• Eeuw lang rellen, opstanden, ruzies tussen arme en rijke Romeinen.
• Slaven kwamen in opstand.
• De situatie verbeterde niet...
  

Leg uit waarom vrije boeren hun land verkochten en naar de stad vertrokken.

Wie hadden de macht in het Romeinse Rijk?

1. Nobiles
2. Proletaries

Welke uitspraak is juist?

1. De Nobiles hebben het meest aanzien
2. De vrije boeren hebben het meest aanzien
3. De proletariers staan het laagst in aanzien
4. Nobiles en proletariers vormen het bestuur

Hoe werden arme Romeinse burgers genoemd?

1. Slaven
2. Proletariërs
3. Nobiles
4. Grootgrondbezitters

Hoe probeerden de nobiles de ontevredenheid onder de bevolking tegen te gaan?

Hij stelde voor om het land van de grootgrondbezitters te verdelen onder de arme boeren.

1. Tiberius Gracchus
2. Gaius Gracchus

Schrijf 2 dingen op die je vandaag geleerd hebt.

Wat vind je nog lastig?

Aan de slag

Wat? Eerst ga je de tekst van par. 3.3 lezen en daarna maak je de opdrachten van par. 3.3 tot de toepassing.

Hoe? Alleen

Hulp? Bij je buurman/buurvrouw. Kom je er samen niet uit, dan vraag je hulp aan je docent.

Tijd? Tot het einde van de les.

Klaar? Dan ga je de toepassingsopdracht maken van par. 3.3 en de leerdoelen uitwerken. Je kunt ook de TestJezelf maken in SOM.