lesplan
Lesplan Begrijpend Lezen - 0F (gratis)
Wil je met dit lesplan aan de slag? Klik op de knop hieronder om een eigen kopie te maken in 'Mijn Lessen'. Vervolgens kun je de lessen aanpassen naar jouw wensen.
Begrijpend lezen is een belangrijke vaardigheid - niet alleen in het dagelijks leven, maar ook op school. Veel leerlingen hebben er moeite mee. Ze benaderen lezen vaak nog als het vormen van woorden uit letters en het aan elkaar rijgen van woorden tot zinnen. Helaas volgt begrip niet vanzelf.
Begrijpend lezen is het vermogen om te lezen met begrip. Dat dit vooral een denkactiviteit inhoudt, waarbij je als lezer actief betrokken bent, ervaren leerlingen in deze leescursus.
In leerjaar 1 maken we de vergelijking tussen lezen en het maken van een legpuzzel.
Stappenplan
De tekst begrijpen lukt niet altijd meteen. Vaak is het nodig even te puzzelen.
De tekst begrijpen lukt niet altijd meteen. Vaak is het nodig even te puzzelen.
- Vorm je een beeld. Bekijk de ‘buitenkant’ van de tekst.
- Bedenk wat je nu al weet (dat zijn je ‘hoekstukken’).
- Let daarna alleen op de alinea’s (de ‘zijkantjes’).
- Vul dan pas de details in. Je zoekt de betekenis op van moeilijke woorden.
Je zoekt antwoorden op alle vragen. - Uiteindelijk kun je de tekst in je eigen woorden samenvatten. De ‘puzzel’ is compleet.
Differentiatie binnen het oefenprogramma SCORE Begrijpend lezen
We adviseren deze lessenreeks te geven vóórdat leerlingen zelfstandig aan de slag gaan met het oefenprogramma SCORE Begrijpend lezen. Daarin wordt consequent met het stappenplan geoefend, aan de hand van een veelheid aan teksten, waaronder passages uit schoolboeken.
In SCORE oefenen leerlingen op hun eigen niveau. Ook leerlingen die al op niveau 1F gaan werken, kunnen meedoen met de lessen uit dit lesplan.
Les 1: De tekst als puzzel
Leerlingen denken vaak dat lezen iets is dat je 'letter voor letter' doet, op de automatische piloot.
(Probeer deze les gratis uit.)
In deze eerste les richten we de aandacht op lezen als een actieve denkactiviteit. De legpuzzel is een metafoor.
Les 2: Kijken voordat je leest
Je hoeft een tekst niet eens te lezen, om er al iets over te weten. Het is simpel om hem te bekijken. Bedenk wat je dan al weet.
(Deze les is niet vrij toegankelijk.)
Les 3: De alinea’s in een tekst
Leerlingen gaan de tekst nu helemaal doorlezen en letten op de alinea's.
Deze kun je zien als de ‘zijkantjes’ van de puzzel: samen vormen ze het raamwerk van de tekst.
Een alinea begint altijd op een nieuwe regel.
Elke alinea gaat over een nieuw stukje van het onderwerp.
Deze kun je zien als de ‘zijkantjes’ van de puzzel: samen vormen ze het raamwerk van de tekst.
Een alinea begint altijd op een nieuwe regel.
Elke alinea gaat over een nieuw stukje van het onderwerp.
De eerste en laatste zinnen van de alinea zijn vaak het belangrijkste. Die noem je de ‘kernzinnen’.
(Deze les is niet vrij toegankelijk.)
Les 4: Wat staat er Precies?
Als je een tekst lezen echt goed wilt begrijpen, is één keer doorlezen niet genoeg. Leerlingen gaan aan de slag met de lastige ‘puzzelstukjes’:
- met woorden die je niet begrijpt;
- met zinnen die lastig zijn.
- met woorden die je niet begrijpt;
- met zinnen die lastig zijn.
Deze stap heet ook wel: precies lezen. Dit is vooral belangrijk als je leest om iets te leren, of wanneer de details van de tekst voor jou van belang zijn.
(Deze les is niet vrij toegankelijk.)
Les 5: Alfabet en Woordenboek
Als een leerling bepaalde woorden in een tekst niet kent en de betekenis ervan ook niet kan halen uit de context, kan het moeilijk worden om zinnen uit de tekst te begrijpen. In deze situaties komt een woordenboek goed van pas. Het gebruik hiervan kan voor leerlingen wennen zijn, ermee oefenen kan dus geen kwaad.
Deze les hoort bij 'precies lezen'. Deze vijfde les begint bij een basisvaardigheid die belangrijk is bij het gebruiken van een woordenboek: het kennen van het alfabet. Nadat dit opgefrist is, oefenen leerlingen met het opzoeken van woorden in een woordenboek.
(Deze les is niet vrij toegankelijk.)
Les 6:Woordbetekenissen radeN
Als leerlingen moeite hebben om de betekenis van een woord of een uitdrukking uit de textuele context te halen, kunnen ze de betekenis ook proberen te raden. Hier zijn trucjes voor die van pas komen om de woordenschat van leerlingen uit te breiden.
Deze les hoort bij 'precies lezen'. In deze zesde les oefenen leerlingen met het raden van betekenissen van woorden en uitdrukkingen. Ze leren wat samenstellingen en spreekwoorden zijn en hoe ze de betekenis ervan kunnen achterhalen.
(Probeer deze les gratis uit.)
Les 7: Navertellen
Als leerlingen een tekst tot op het zinsniveau hebben uitgepluisd, weten ze waar de tekst over gaat. Maar kunnen ze de tekst ook in hun eigen woorden navertellen?
In deze laatste les vertellen leerlingen de voorbeeldtekst in hun eigen woorden na.
(Deze les is niet vrij toegankelijk.)