Burgers bakken - PO

• Burgerschapsonderwijs
• Levensbeschouwing
• +2
• Basisschool
• Groep 6-8

Introductie

Burgerschap staat weer bovenaan de menukaart van het onderwijs! Het is de bedoeling dat scholen kritische, actieve, betrokken burgers “bakken”. Wat zijn dat eigenlijk, actieve betrokken, kritische burgers? Kun je deze maken? En hoe moet dat dan? In deze les gaan we aan de slag met de burgers die we zelf willen zijn. Wat vinden we in deze klas belangrijk? Als we weten wat we gezamenlijk belangrijk vinden, kunnen we bedenken hoe we dat gaan doen met elkaar, in de klas, de school en in de rest van de wereld.

Instructies

• Knipvellen uit de bijlage in kleur op A4. Let op: van de 'kaas', 'sla' en 'burgers' zijn allemaal twee printjes nodig!
  
• Scharen
• Stiften/markers
• Lijm

Leg klassikaal uit:

Overal waar je komt zijn er regels over hoe je je moet gedragen. Dat is ook zo in de wereld om ons heen, als het gaat om hoe wij samen leven. Dit is de samenleving. In Nederland is vastgesteld hoe wij met elkaar samenleven, de afspraken zijn:

• We hebben respect voor elkaar 
• We bepalen hier dingen met elkaar samen (democratie) 
• We zijn hier allemaal vrij; we mogen ook denken en zeggen wat we willen 

(Bron Rijksoverheid.nl, interpretatie)

Het is belangrijk dat we ons aan die afspraken houden, om met zoveel verschillende mensen in vrede met elkaar samen te kunnen leven. 

Nu is het de bedoeling dat jullie hier op school leren wat die afspraken zijn en ook hoe je je daaraan houdt. Oftewel, dat je leert wat je moet doen om een betrokken, actieve, kritische burger te zijn.

Bekijk het filmpje over democratie. Nederland is een democratie dus. Met respect voor elkaar en elkaars' vrijheid om dingen te doen en te vinden. Om mee te doen moet je een betrokken, actieve en kritische burger zijn. Maar wat is dat eigenlijk? 

Klassikale brainstorm 

Schrijf per term mee op het white board / digibord / gebruik lege slides, zie onderaan deze les:

Brainstorm over de drie volgende termen. (Suggesties/synoniemen om de brainstorm mee op gang te krijgen staan erachter)

• Wat heb jij nodig om 'actief' te zijn in de klas?  Hard werken | Meedoen | Zin hebben | Van je laten horen | Meedenken | Ideeën hebben  
• Wat heb jij nodig om 'kritisch' te zijn in de klas? Vragen stellen | (Zelf) Nadenken | Mening hebben | Mening geven 
• Wat heb jij nodig om 'betrokken' te zijn? Geinteresseerd | Belangstelling | Aandacht | Verbonden 

Verdeel je klas in zes (ongeveer) evengrote groepen. Deel de knipvellen uit.

In groepjes:

Elke groep krijgt één van de drie ingrediënten (ingrediënten zijn: sla, kaas, of burger). 

Elk ingrediënt staat voor een waarde (burger = betrokken, kaas = kritisch, sla = actief). 

Elk groep bespreekt welke vier uitkomsten van de brainstorm zij als groepje het belangrijkste vinden. Ze schrijven dit met een stift op hun vier ingrediënten.

Er ontstaan acht plakken kaas met op elk één woord uit de brainstorm: kritisch. Acht blaadjes sla met termen uit de brainstorm: actief. En acht burgers met termen uit de brainstorm: betrokken.

Parallelgroepen kunnen op dezelfde uitkomsten komen, dat is prima!

Vervolgens worden alle ingrediënten losgeknipt.

In groepjes

Vervolgens worden alle kazen op een tafel gelegd, alle burgers op een andere tafel en de slabladen op een derde tafel.

Ieder groepje gaat nu ‘shoppen’ bij de tafels. Als groepje moeten ze van elke tafel één ingrediënt meenemen om hun burger mee te bakken. Wat vinden zij het meest belangrijk voor kritisch, betrokken en actief? 

Dan pakt elk groepje ook een broodje (boven- en onderkant) en bakken ze als groep hun burger: ieder groepje plakt hun burger op een A4. Zo ontstaan er zes klassenburgers. 

Overleggend en discussiërend kiezen ze per groepje de drie ingrediënten voor hun burger.

Klassikaal:

Bespreek klassikaal de uitkomsten kort.

Elk groepje vertelt welke keuzes ze hebben gemaakt en waarom.

Stel vragen om interactie te stimuleren, zoals:

• Waarom vinden jullie dat belangrijk
• Gebeurt het al?
• Merken jullie dat er soms iets mis gaat op dit punt?
• Moet er iets veranderen om dit beter te maken? Etc.

Klassikale evaluatie:

We hebben gezien welke burgers we hier willen bakken. (Benoem enkele belangrijke/terugkerende punten die genoemd zijn.)

Werken we in deze klas aan deze dingen? Wat wel, wat niet? Merken jullie dat er soms iets mis gaat hiermee? Moet er iets veranderen om dit beter te maken? Zullen we hier afspraken over maken?

Zo kun je samen met je klas komen tot democratische omgangsafspraken en geven jullie vorm aan jullie eigen klassenburgerschap!

TIP: hang de burgers op in de klas! Eventueel mét een lijst van de tot stand gekomen afspraken erbij.

Gebruik eventueel deze lege slide (meerdere keren?) voor de aantekeningen van de brainstorm!