4.1 Bevolkingsgroei in Nederland

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 4

4.1 Bevolkingsgroei in Nederland

Nederland telt in 2060 naar verwachting 18,4 miljoen inwoners. In een nieuwe bevolkingsprognose voorspelt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) een toename van migranten en ouderen die sterker is dan eerder werd aangenomen.

Wat moet je kennen/kunnen?

✅ Je kunt uitleggen hoe bevolkingsgroei ontstaat.

✅ Je kunt de oorzaken van ontgroening en vergrijzing benoemen.verschil in BNP per regio

✅ Je kunt uitleggen welke gevolgen vergrijzing en ontgroening hebben op de leeftijdsopbouw van de Nederlandse bevolking

✅ Je kunt een leeftijdsdiagram of bevolkingspiramide aflezen.

✅ Je kunt de vier groepen immigranten noemen en de belangrijkste redenen geven waarom ze naar Nederland zijn gekomen.

✅  Je kunt beschrijven en verklaren wat er in de toekomst met de bevolkingsgroei van Nederland gaat gebeuren.

Begrippen

✅ Bevolkingsdiagram, emigratie, gastarbeider, geboortecijfer, geboorteoverschot, gezinshereniging, immigratie, levensverwachting, natuurlijke bevolkingsgroei, ontgroening, remigratie, seizoensmigratie, sociale bevolkingsgroei, sterftecijfer, sterfteoverschot, vergrijzing, ertrekoerschot, vestigingsoverschot

Hier komt de uitleg....!

Bevolkingsgroei in Nederland

 De bevolking in Nederland is gegroeid van:

      - 1950: 10 miljoen

      - nu: ruim 17 miljoen

📌Oorzaken:

1. Natuurlijke bevolkingsgroei: 

     geboorteoverschot = geboortecijfer > sterftecijfer 

 2. Sociale bevolkingsgroei:

     vestigingsoverschot = immigratie > emigratie

Bevolkingsgroei = natuurlijke bevolkingsgroei + sociale bevolkingsgroei

Nigeria een reus?

Nederland sinds 1950 geboorteoverschot gehad, maar dit overschot nu  veel kleiner.

- 1950: gemiddeld 4 kinderen per vrouw

- nu: gemiddeld 1,7 kinderen per vrouw 

Gevolgen

1. vergrijzing = het aandeel ouderen is flink gegroeid.

     - geboortegolf (babyboom) na WOII

     - gestegen levensverwachting

  2. ontgroening = het aandeel jonge mensen is sterk afgenomen.

    - gebruik voorbehoedsmiddelen

    - rol van de vrouw in de samenleving

    - afgenomen zekerheid (eerst koophuis en vaste baan, dan pas kinderen)

Van jong naar oud

Bevolkingsgroei

Vergrijzing

Ontgroening

De gevolgen in beeld!

Leeftijdsdiagram

• De verdeling van mannen en vrouwen
• De verdeling van jongeren en ouderen

Hoe lees je deze grafiek af?

1. links = mannen, rechts = vrouwen
2. midden = leeftijdsgroepen
3. onder = aantal mensen x 1000 of miljoen

3 vormen leeftijdsdiagram: piramide, toren en urn

1. Piramide
2. Toren
3. Urn

Piramide herken je aan:

- brede onderkant = veel jonge mensen

- smalle bovenkant = weinig ouderen

Dit is vaak een arm land

Toren herken je aan:

- rechte vorm omhoog

- bijna geen groei/stabiel

- laag geboortencijfer + laag sterftecijfer

Urn herken je aan":

- smalle onderkant = weinig jongeren

- veel ouderen = vergrijzing

- afname bevolking door hoog sterftecijfer

bv. NL en Duitsland

Vraag

Wat laat een leeftijdsdiagram zien

Opdracht

Bekijk de leeftijdsdiagrammen. 

Welke ontwikkeling zie je in de loop van de tijd? Hoe verandert de samenstelling van de bevolking?

Liever kijken in plaats van lezen? 

De volgende video zet alles nog even op een rijtje...

Migratie

Jaren ‘50 / ‘60: vertrekoverschot

Daarna: Nederland = immigratieland 

4 groepen immigranten:

1. gastarbeiders 

     Vanaf 1965, Marokkanen en Turken

 2. inwoners van de voormalige koloniën           Surinamers, Indonesiërs, Antillianen             voor studie of werk

Migratie

 3. Politieke vluchtelingen.

     (zijn niet veilig in hun eigen land)               Irakezen, Syriërs 

     Ook economische vluchtelingen

 4. Inwoners andere EU-lidstaten

     vooral uit Oost-Europa

     - voor studie of werk

     - seizoensmigratie

Toekomst

Het aantal immigranten wordt:

--> groter door gezinshereniging

--> kleiner door remigratie

Waarom blijft de Nederlandse bevolking waarschijnlijk groeien tot 2060? 

--> geboorteoverschot tot 2037. 

--> komst van nieuwe immigranten = vestigingsoverschot

Rond 2037 ontstaat een sterfteoverschot.

Maar: bevolking blijft naar verwachting toch groeien door het grotere vestigingsoverschot.

Geef antwoord op de hoofd/deelvraag van par. 1

• Hoe ziet de bevolkingsontwikkeling van Nederland eruit in de periode 1950 - 2060?

Maak nu de opdrachten in je werkboek!

Tot de volgende keer!