CKV 'Feit & Fictie' in de fotografie

• CKV
• Culturele en kunstzinnige vorming
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Introductie

Aan het einde van deze les kun je de kunstdiscipline 'fotografie' onderzoeken en bespreken aan de hand van de de dimensie 'Feit & Fictie'. Je weet wat de kenmerken zijn van geënsceneerde fotografie en geregistreerde fotografie en kunt dit toepassen in je eigen werk.

Feit&Fictie 

Culturele Kunstzinnige Vorming

in de fotografie 1

Leerdoel

Aan het einde van deze les kun je de kunstdiscipline 'fotografie' onderzoeken en bespreken aan de hand van de de dimensie 'Feit & Fictie'.

Je weet wat de kenmerken zijn van geënsceneerde fotografie en geregistreerde fotografie en kunt dit toepassen in je eigen werk.

Feit & Fictie

Dagelijks worden we overspoeld met beelden, reclames en andere media die gemanipuleerd of geïdealiseerd zijn. We denken er niet eens meer over na. Bijna alles om ons heen is mooier gemaakt om ons te laten denken dat we producten moeten kopen, ons op een bepaalde manier moeten gedragen of om ons er bewust van te maken dat we niet voldoen aan de norm. 

Op welke manier doen we hier zelf ook aan mee?

Registreren vs Ensceneren

Registreren 

In de ontwikkeling van de fototechniek ontstonden twee verschillende stromingen. In de eerste plaats is er de documentaire of reportagefotografie. Hierbij ligt de nadruk op het registreren van de werkelijkheid. Ook journalistieke fotografen registreren. Ze maken portretten terwijl mensen zich niet bewust zijn van het feit dat ze gefotografeerd worden. 

Beethovenstraat, door Ed van der Elsken, Amsterdam 1967

Ensceneren 

En in de tweede plaats de geënsceneerde fotografie: de fotograaf legt een beeld vast, dat met zorg is gepland en voorbereid. Aan de hand van technische mogelijkheden beheersen zij het proces maximaal en sluiten ze het toeval zoveel mogelijk uit. Er ontstaat zo een nieuwe werkelijkheid met zorgvuldig gekozen objecten, figuren en achtergronden. De beelden zijn vaak bewerkt met digitale technieken.

Royal Blood, Diana, door Erwin Olaf, 2000

Zoek op hoe Princes Diana is gestorven en leg vervolgens uit hoe Erwin Olaf dat laat zien in deze foto?

Camerastandpunt

Het camerastandpunt is de plaats waar de camera staat én de hoek ervan ten aanzien van het gefotografeerde. 

We onderscheiden de volgende standpunten:

• Kikkerperspectief, de fotograaf heeft een laag standpunt
• Vogelvluchtperspectief, de fotograaf heeft een hoog standpunt
• Ooghoogte, de fotograaf staat op ooghoogte

Welk camerastandpunt zien we hier?

Welk camerastandpunt zien we hier?

Welk camerastandpunt zien we hier?

Kader

Foto's zijn begrensd door het kader. De kaderrand snijdt boven, onder, links en rechts een deel weg en benadrukt een fragment. Een kader geeft een foto een bepaald effect. 

• Long shot: een ruime opname, mensen volledig zichtbaar en beeldvullend
  
• Knee shot: een persoon gezien vanaf de knie
  
• Medium shot: van het hoofd tot het middel.
  
• Medium close-up: van het hoofd tot aan de schouders of de borstkas
  
• Close-up: enkel een deel van de persoon is zichtbaar
  
• Big close-up: een detail
  

medium 

shot

long shot

close-up

big 

close-up

medium 

close-up

knee shot

Nu jij!

Maak twee portretfoto's van een klasgenoot. Een geënsceneerde en een geregistreerde. 

• Kies een mooie plaats om de foto te maken. 
  
• Maak beide foto's op dezelfde plaats.
  
• Kijk goed naar hoe je het licht gebruikt in je foto.
  
• Kies een kader.
• Kies een standpunt.

Upload hier de geënsceneerde foto en leg uit:
1. welk kader er is gebruikt?
2. welk standpunt er is gebruikt?
3. waarom is de foto geënsceneerd?

Upload hier de geregistreerde foto en leg uit:
1. welk kader er is gebruikt?
2. welk standpunt er is gebruikt?
3. waarom is de foto geregistreerd?