Thema 1, basisstof 1 t/m 3 - les 1

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

THEMA 1: PLANTEN

Basisstof 1 t/m 3 - les 1

Leerdoelen deze week

1. Je kunt drie functies van wortels en drie functies van stengels noemen

2. Je kunt uitleggen hoe transport door hout- en bastvaten gaat

3. Je kunt beschrijven hoe een blad is opgebouwd.

4. Je kunt uitleggen op welke manieren een plant stevigheid krijgt.

5. Je kunt beschrijven hoe een huidmondje open- en dicht gaat

6. Je kunt de fotosynthese beschrijven en weet waar deze plaatsvindt.

7. Je kunt de verbranding beschrijven en waar deze plaatsvindt.

8. Je kunt uitleggen wat assimilatie is en waarvoor de gevormde stoffen 

     worden gebruikt.

Hoe bereiken we de leerdoelen?

Les 1: 
- uitleg basisstof 1 t/m 3, met quizvragen en filmpjes, 
- daarna starten we met het maken van de basisstoffen

Les 2: 
- wat weet je nog?

- demonstratiepracticum fotosynthese
- de laatste opgaven maken en alles nakijken
- controleren of je alles begrepen hebt door het maken van test jezelf van basisstof 1, 2 en 3 en indien nodig extra oefenen/uitleg

Plantenwortels

3 functies:

1. plant vastzetten in de bodem
2. opslag van reservestoffen (soms)
3. opnemen water en mineralen uit de bodem (met de  wortelharen)

Stengels

3 functies

1. Zorgen voor stevigheid
2. Transport van water en opgeloste stoffen
3. Opslag reservestoffen
   

Vaatbundels

Vervoeren water door de plant.

Bestaan uit houtvaten en bastvaten met daaromheen vezels.

Gaan vanaf de wortels via de stengel naar de bladeren.

Houtvaten

Houtvaten: water en mineralen (=voedingszouten) gaan omHoog

Wist je dat houtvaten:

- aan de binnenkant van de stengel liggen

- aan de bovenkant van een blad liggen

- hol zijn van binnen

Bastvaten

Bastvaten: water en opgeloste suikers gaan naar Beneden

Wist je dat bastvaten:

- aan de buitenkant van de stengel liggen

- aan de onderkant van het blad liggen

- zeefplaten hebben

Drie van de 4 begrippen hieronder horen bij elkaar.
Welke hoort er niet bij?

1. Houtvat
2. Bastvat
3. Opgeloste suikers
4. Vervoer van bladeren naar wortels

Bladeren:

Bestaan uit:

- nerven, met daarin de vaatbundels 

- bladmoes (=het groene gedeelte)

Bouw van een blad

- Opperhuid (bovenkant)

- Bladmoes = weefsel met bladgroenkorrels

- Nerven met vaatbundels

- Opperhuid met huidmondjes (onderkant)

Huidmondjes

• Nemen koolstofdioxide op uit de lucht
• Geven zuurstof af aan de lucht
• Zijn open als de plant voldoende water heeft, anders gaan ze dicht
• De sluitcellen bevatten bladgroen

Huidmondjes

• Opnemen koolstofdioxide uit de lucht
• Afgeven zuurstof aan de lucht
• Alleen open als er voldoende water is
• Sluitcellen bevatten bladgroenkorrels
  

FOTOSYNTHESE

- In alle delen van de plant met bladgroen 
  (vooral in bladeren dus)

- De plant maakt zijn eigen voedingsstof (= glucose)

Hoe komt het water dat nodig is voor de fotosynthese in de bladeren?

1. Via de bastvaten
2. Via de vezels
3. Via de houtvaten
4. Via de huidmondjes

Welke stof die nodig is voor de fotosynthese haalt de plant uit de lucht?

1. Zuurstof
2. Koolstofdioxide
3. Waterdamp
4. Huidmondjes

+

Maak de reactie van de fotosynthese kloppend door de begrippen naar de juiste plek te slepen

+

+

Koolstof-
dioxide

Zuurstof

Water

Zonlicht (=energie)

Glucose

Koolstofdioxide en water zijn energiearm. Toch is glucose energierijk. Waar zal deze energie vandaan komen?

Assimilatie

Het omzetten van het glucose (gemaakt bij de fotosynthese) in andere energierijke voedingsstoffen voor de plant.

Glucose, suiker, zetmeel en cellulose zijn allemaal verschillende koolhydraten

Voeding voor de mens

Als wij planten eten (wortels, stengels of bladeren) krijgen wij alle voedingsstoffen binnen die de planten gemaakt hebben. 
Wij kunnen zelf geen voedingsstoffen maken. 
Wel kunnen we van plantaardige voedingsstoffen onze eigen belangrijke (dierlijke) voedingsstoffen maken.

Verbranding

- Bij planten vooral 's avonds en bij bacteriën,

  schimmels en dieren de hele dag

- Energie komt vrij in de vorm van warmte en 
  beweging

Vergelijk de fotosynthese en verbranding. Wat valt op?

Fotosynthese en verbranding vergeleken

Luister naar het lied.

Misschien kun je de reacties van de fotosynthese en verbranding daarna makkelijker onthouden.

Zelf aan de slag

Maak de opgaven van basisstof 1 t/m 3.
Deze moeten aan het einde van de volgende les af en nagekeken zijn.

Daarna maak je van basisstof 1 t/m 3 de test jezelf om te controleren of je alles begrepen hebt.

Heb je nog vragen?
Stel ze dan nu. De volgende les kan dat dan nog extra uitgelegd worden.

Hoe verder?

Volgende les moet je aan het eind de leerdoelen van basisstof 1 t/m 3 beheersen. 
Wat moet je daarvoor doen?

zorg dat je voor de volgende les in ieder geval basisstof 1 en 2 al af hebt
 én 
dat je basisstof 1 t/m 3 geleerd hebt. 

Dan heb je in de les tijd voor:
*het stellen van vragen
* afmaken basisstof 3, nakijken en verbeteren van basisstof 1 t/m 3
* test jezelf van basisstof 1 t/m 3