Grammatica: lange zinsdelen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3

GIDS NEDERLANDS

INFORMATIE VOOR LESSEN NEDERLANDS

DOELEN

- je kunt zinsdelen in een zin vinden, ook als het lange zinsdelen zijn

zinsdelen

(redekundig ontleden)

Hoe vind je de persoonsvorm in de zin?

Waaruit bestaat het
werkwoordelijk gezegde?

Het onderwerp in de zin vind je door de volgende vraag te stellen:

1. wat?
2. wie/wat + wwgez(pv)?
3. wie/wat + ow?
4. wie?

Wat is de persoonsvorm in de zin?

Peter koopt een nieuwe laptop voor zijn vader.

Zinsdeelstrepen zetten

Peter | koopt | een nieuwe laptop | voor zijn vader.

Wanneer je de zin juist verdeelt,

zie je precies welk woord/welke woorden een zinsdeel vormen.

Wat is het werkwoordelijk gezegde in de zin?

Peter | koopt | een nieuwe laptop | voor zijn vader.

______

Welke vraag stel je om het onderwerp in de zin te vinden?

Peter | koopt | een nieuwe laptop | voor zijn vader.

_______

1. Wat koopt?
2. Wat koopt Peter?
3. Wie koopt voor zijn vader?
4. Wie koopt?

Wat is het onderwerp in de zin?
(het antwoord op de vraag 'Wie koopt?')

Peter | koopt | een nieuwe laptop | voor zijn vader.

______

persoonsvorm?

De grizzlybeer kijkt naar mij.

Zinsdeelstrepen zetten

De grizzlybeer | kijkt | naar mij.

Wanneer je de zin juist verdeelt,

zie je precies welk woord/welke woorden een zinsdeel vormen.

Werkwoordelijk gezegde?

De grizzlybeer | kijkt | naar mij.

_____

Onderwerp?

De grizzlybeer | kijkt | naar mij.

_____

Onderwerp?

De dikke grizzlybeer | kijkt | naar mij.

_____

Onderwerp?
De dikke grizzlybeer die staat te eten | kijkt | naar mij.

_____

Onderwerp?
De dikke grizzlybeer die uit de prullenbak staat te eten | kijkt | naar mij.

_____

Korte en lange onderwerpen

Zin met een kort onderwerp:

Peter | koopt | een nieuwe laptop voor zijn vader.

Zin met een lang onderwerp:

De dikke grizzlybeer die uit de prullenbak staat te eten | kijkt | naar mij.

LANGE ZINSDELEN

Niet alleen het onderwerp kan een lang zinsdeel zijn. 

Ook andere zinsdelen kunnen lang zijn.

In lange zinsdelen staan vaak opsommingen en bijvoeglijke bepalingen.

Onze vriendelijke, oude buurman van hiernaast /

 bakt / 

tijdens de traditionele nieuwjaarsborrel in het buurthuis / 

oliebollen, appelflappen en nieuwjaarsrolletjes.

ow

pv

bwb

lv

Noteer de pv:

In de digitale nieuwsbrief vind je de leuke nieuwtjes, verschillende voordeelacties en prijsvragen.

Is de zin goed verdeeld in zinsdelen?

In de digitale nieuwsbrief | vind | je | de leuke nieuwtjes, verschillende voordeelacties en prijsvragen.

1. ja
2. nee

Noteer het wwgez:

In de digitale nieuwsbrief vind je de leuke nieuwtjes, verschillende voordeelacties en prijsvragen.

Noteer het ow:

In de digitale nieuwsbrief vind je de leuke nieuwtjes, verschillende voordeelacties en prijsvragen.

Noteer de pv:

Het stabiele, zomerse weer zal nog aanhouden tot na het weekeinde.

Is de zin goed verdeeld in zinsdelen?

Het stabiele, zomerse weer | zal | nog | aanhouden | tot na het weekeinde.

1. ja
2. nee

Noteer het wwgez:

Het stabiele, zomerse weer zal nog aanhouden tot na het weekeinde.

Noteer het ow:

Het stabiele, zomerse weer zal nog aanhouden tot na het weekeinde.

Noteer de pv:

Deze prachtige aangrijpende film over de Tweede Wereldoorlog draait uitsluitend op woensdag, vrijdag en zondag in de bioscoop.

Is de zin juist verdeeld in zinsdelen?

Deze prachtige aangrijpende film over de Tweede Wereldoorlog | draait | uitsluitend op woensdag, vrijdag en zondag | in de bioscoop.

1. ja
2. nee

Noteer het wwgez:

Deze prachtige aangrijpende film over de Tweede Wereldoorlog draait uitsluitend op woensdag, vrijdag en zondag in de bioscoop.

Noteer het ow:

Deze prachtige aangrijpende film over de Tweede Wereldoorlog draait uitsluitend op woensdag, vrijdag en zondag in de bioscoop.

Noteer de pv:

Journalisten en fotografen van de landelijke pers en andere belangstellenden uit de omgeving bezochten de persconferentie over de ontvoering van de zakenman.

Is de zin goed verdeeld in zinsdelen?

Journalisten en fotografen van de landelijke pers en andere belangstellenden uit de omgeving | bezochten | de persconferentie over de ontvoering van de zakenman.

1. ja
2. nee

Noteer het wwgez:

Journalisten en fotografen van de landelijke pers en andere belangstellenden uit de omgeving bezochten de persconferentie over de ontvoering van de zakenman.

Noteer het ow:

Journalisten en fotografen van de landelijke pers en andere belangstellenden uit de omgeving bezochten de persconferentie over de ontvoering van de zakenman.

Noteer de pv:

De nieuwe burgemeester bracht de honderdjarige bewoonster van
Het Anbarg een boeket bloemen voor haar verjaardag.

Is de zin goed verdeeld in zinsdelen?

De nieuwe burgemeester | bracht | de honderdjarige bewoonster | van Het Anbarg | een boeket bloemen |
voor haar verjaardag.

1. ja
2. nee

Noteer het wwgez:

De nieuwe burgemeester bracht de honderdjarige bewoonster van
Het Anbarg een boeket bloemen voor haar verjaardag.

Noteer het ow:

De nieuwe burgemeester bracht de honderdjarige bewoonster van
Het Anbarg een boeket bloemen voor haar verjaardag.

GELEERD?

- je kunt zinsdelen in een zin vinden, ook als het lange zinsdelen zijn

zinsdelen

(redekundig ontleden)

Schrijf drie dingen
op die je deze les
hebt geleerd.

Stel één vraag over iets dat je nog niet zo goed
hebt begrepen.

GIDS NEDERLANDS

INFORMATIE VOOR LESSEN NEDERLANDS