1. Spanning in Europa

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 3-6

Introductie

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen welke spanningen er in Europa tussen de grote landen waren en op welke manier deze konden leiden tot de Eerste Wereldoorlog

De Eerste Wereldoorlog

1. Europa op weg naar oorlog

Leerdoel

Je kan de kaart van Europa, behorend bij deze periode herkennen en beschrijven.

Je kan de oorzaken en aanleiding van de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) herkennen en beschrijven.

Eerst de naam...

• De naam 'Eerste Wereldoorlog' werd pas voor het eerst rond 1920 gebruikt.

• Veelgebruikte namen voor de oorlog zijn: The Great War (En.), Der Grosse Krieg (Dld.), La Grande Guerre (Fr.) of De Groote Oorlog (Bel.)

"De oorlog die alle 

oorlogen zou beëindigen"

Leerdoel

Je kan de kaart van Europa, behorend bij deze periode herkennen en beschrijven.

Je kan de oorzaken en aanleiding van de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) herkennen en beschrijven.

Wat ga je doen?

In paragraaf 2.1 staan oorzaken (7) en de aanleiding (1) voor het ontstaan van de Eerste Wereldoorlog in de tekst. 

Schrijf de tabel over in je schrift en ga in de paragraaf op zoek naar deze oorzaken en de aanleiding.

Oorzaken	Aanleiding
1.	1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Oorzaak 1 + 5

Nationalisme /  militarisme

1) Extreme trots op het eigen volk en land: 'Ons land is het beste!'

2) Verheerlijking van alles wat met het leger en met oorlog te maken heeft.

Oorzaak 2

Industrialisatie zorgt nieuwe en veel dodelijkere wapens

VB: machinegeweren / granaten / bommen

Oorzaak 3

Vijandbeelden naar een ander:

Een Duitser vindt een Fransman maar een idioot en andersom vindt de Fransman de Duitser lompe pummel

Oorzaak 4

Wapenwedloop

De grote landen in Europa waren zich al flink aan het bewapenen

Vooral tussen Engeland en Duitsland ontstaat een felle strijd om wie de sterkste en meeste wapens heeft

Oorzaak 6

Modern imperialisme

De Europese landen willen hun macht uitbreiden in Azië en Afrika door koloniën 

Ongelijke verdeling van koloniën: vooral Duitsland was ontevreden

Oorzaak 7

Bondgenootschappen

Economische en militaire afspraken tussen de landen: Wij helpen elkaar!

Zie ook de volgende dia voor een afbeelding van de bondgenootschappen

Alle oorzaken zorgen voor een explosieve situatie in Europa

Het wachten is op het aansteken van de lont... (de aanleiding)

Bosnië is in 1914 deel van Oostenrijk-Hongarije, maar niet iedereen is daar blij mee. Een groep nationalisten, de Bende van de Zwarte Hand, wil bij Servië horen en willen ver gaan om dit doel te bereiken...

Aanleiding

Gavrilo Princip vermoordt Franz-Ferdinand

De kroonprins van Oostenrijk-Hongarije bracht op 28 juni 1914 een bezoek aan de Bosnische stad Sarajevo. Daar wordt hij vermoord door de Bende van de Zwarte Hand.

Video

Van het een kwam het ander: 

Het startschot van de grote oorlog

Je kan uitleggen waarom de oorzaken en de aanleiding in eerste instantie een klein conflict veroorzaakt (oorlog tussen Oostenrijk-Hongarije en Servië), maar later een wereldoorlog.

0

Begrippen uit deze les

• militarisme
• nationalisme
• modern imperialisme
• wapenwedloop
• bondgenootschappen

Personen uit deze les

• Gavrilo Princip
• Franz-Ferdinand

Jaartallen in deze les

• 1870-1871: Frans-Duitse Oorlog
  
• 1871: oprichting van Duitsland
• 1914: moordaanslag op Franz-Ferdinand

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen