Arme kunstenaar?

• Kunstzinnige oriëntatie
• Rekenen
• Basisschool
• Groep 7,8

Introductie

Veel mensen denken dat Vincent van Gogh een arme kunstenaar was... Maar dat viel best mee! In deze korte (reken-)les ontdekken de leerlingen waarom.

Instructies

Algemene leerdoelen

- De leerlingen ontdekken dat het beeld van Vincent van Gogh als arme kunstenaar niet strookt met de werkelijkheid.

- De leerlingen lossen een eenvoudige rekenpuzzel op.

Kerndoelen

33, 52, 53, 56

Vooraf

Voor individuele verwerking of verwerking in tweetallen: uitdraaien van voldoende werkbladen.

Benodigde materialen

Eventueel: werkblad  'Waar gaf Vincent zijn geld aan uit?'

Differentiatie

1. U kunt de les uitbreiden door de leerlingen na afloop een creatieve opdracht te geven, bijvoorbeeld het maken van een ontwerp voor een nieuw bankbiljet. Toon ter inspiratie slide 5 op het digibord.

Achtergrondinformatie

Vincent van Gogh was als kunstenaar financieel afhankelijk van zijn jongere broer Theo. Theo van Gogh vond dat Vincent zich op zijn kunst moest kunnen concentreren, zonder daarnaast te hoeven werken. Hij stuurde Vincent daarom maandelijks een som geld, die groter was dan wat een gemiddelde arbeider uit de middenklasse verdiende.

Vincent van Gogh was een arme kunstenaar.

1. Waar
2. Niet waar
3. Weet niet
4. Wie is Vincent van Gogh?

 Begin de les met de quiz. Bespreek eventueel even de betekenis van het woord 'arme' in deze stelling. In dit geval gaat het er om of Vincent genoeg geld had of niet. Laat een aantal leerlingen hun keuze beargumenteren.

Uitleg over het antwoord volgt vanaf slide 2.

Vertel: Het antwoord is 'nee', maar het is niet vreemd dat mensen denken dat het wel zo was. Nadat Vincent had besloten kunstenaar te worden, verdiende hij zelf namelijk bijna niets. Af en toe verkocht hij een tekening aan vrienden of familie, zoals deze van een stadsgezicht in Den Haag, aan één van zijn ooms die in kunst handelde. Die bestelde twaalf van dit soort stadsgezichten bij Vincent.

Brug en huizen op de hoek Herengracht-Prinsessegracht, Den Haag, 1882

Hoeveel verdiende Vincent met deze tekening?

Laat een aantal leerlingen een bedrag gokken. Wie zit het dichtst in de buurt?

> Vincent kreeg er 2,50 voor, in guldens.  Omgerekend naar de waarde daarvan in onze tijd is dat ongeveer 27,50 euro.

Vraag: Hoeveel geld kreeg Vincent voor de hele serie van twaalf tekeningen?

> In guldens: 30. Omgerekende waarde: ongeveer 330 euro. Daar kon hij twee maanden huur van betalen.

Vertel: Gelukkig had Vincent ook vrienden en familie van wie hij geld kon lenen. Dat betaalde hij altijd netjes terug. Want hij kréég ook geld: soms van zijn ouders, maar vooral van zijn jongere broer Theo.

Vertel: Theo had een goede baan in Parijs. Hij en Vincent schreven elkaar heel vaak brieven, en Theo stuurde dan Franse bankbiljetten mee. Bijvoorbeeld biljetten zoals dit: 100 ('cent') Franse Francs. Dat was 50 Nederlandse guldens waard, omgerekend naar onze tijd ongeveer 550 euro.

Vertel: Toen Vincent naar Zuid-Frankrijk was verhuisd, stuurde Theo hem elke maand tussen de 220 en 260 Franse francs. Maar Theo stuurde hem niet alles in één keer, want dan gaf Vincent het veel te snel uit.

Is 220 of 260 Franse francs veel of weinig? Dat valt best mee!

Een goede vriend van Vincent, Joseph Roulin, had een goede baan bij de Franse posterijen. Hij verdiende per maand 135 Franse francs. Omgerekend is dat rond de 750 euro. En hij had ook nog een vrouw en drie kinderen waar hij voor moest zorgen. Vincent kreeg van Theo omgerekend gemiddeld tussen de 1200 en de 1400 euro...

Waar gaf Vincent zijn geld aan uit?

Laat de leerlingen bedenken waar Vincent zijn geld aan uit zou kunnen geven: eten, drinken (koffie, alcohol), huur van het Gele Huis, schildersmaterialen (kwasten, verf, doek, etc.), postzegels, briefpapier, inkt, meubilair voor in zijn huis, kleding, een schoonmaakster, tabak voor zijn pijp... Vervolgens rekenen ze de rekensom op slide 9 individueel of in tweetallen  uit op het werkblad. De som kan ook klassikaal op het bord worden gedaan.

Eten: 45

Model: 10

Huur: 15

Doek: 30

Dus: was Vincent van Gogh een arme kunstenaar..?

De leerlingen weten inmiddels dat het antwoord op deze vraag 'nee' is. Vraag ze ter afsluiting hoe ze dat zouden beargumenteren als ze dit aan iemand anders zouden moeten uitleggen.