Mentale verhalen: lef en je eigen weg gaan

• Mentorles
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Introductie

Aan de hand van het werk en levensverhaal van Vincent van Gogh én een filmpje van Mentale Thee, verkennen de leerlingen het thema 'lef en je eigen pad gaan'. Via stellingen en opdrachten gaan ze in gesprek en komen ze tot reflectie en een eigen perspectief.

Instructies

Algemene doelen

- Het gesprek over 'lef en je eigen pad gaan' op gang brengen.

- Kennismaken met Vincent van Gogh.

Aansluiting curriculum

- De thematiek in deze les sluit aan op mentorlessen.

Differentiatie

- Deze les kan gedaan worden in combinatie met de lessen over stress, sombere gevoelens en vriendschap en hulp zoeken.

- De les kan naar eigen inzicht gegeven worden en worden aangepast op het niveau en de leeftijd van de leerlingen. Er kunnen slides worden weggelaten en of toegevoegd. Pas de les vooral naar eigen inzicht aan.

Benodigde materialen

• Voor de stellingen en vragen kunnen leerlingen hun mobiel of device gebruiken. De les kan ook worden uitgevoerd zonder mobiel.
• Pen en papier.

Mentale verhalen

Hoe raak je met je leerlingen in gesprek over onderwerpen als stress, lef, hulp zoeken en sombere gevoelens? En hoe geef je hier concreet vorm aan? Om het gesprek over deze thema’s te openen en ermee aan de slag te gaan, zijn vier lessen ontwikkeld vanuit de kunst en het levensverhaal van Vincent van Gogh. In de video's praten Maren Porte en Sanne Haak van de podcast Mentale Thee met leeftijdsgenoten over deze thema's. Het lesmateriaal is ontwikkeld in samenwerking met ervaringsdeskundigen en experts.

DE CHECKERS

Wil je handvatten om één op één met jongeren over mentale klachten in gesprek te gaan? Ga dan naar www.de-checkers.nl. DE CHECKERS is een online tool die je leert hoe je jongeren met beginnende mentale klachten kunt ondersteunen door een luisterend oor te bieden en de juiste vragen te stellen.

Signaleren, Herkennen & Verbinden

De online tool bestaat uit 3 modules van elk 15 minuten, die je stapsgewijs door het proces leiden:

• Module 1 – Hoe herken je dat iemand niet lekker in zijn vel zit?
• Module 2 – Hoe ben je een goede gesprekspartner?
• Module 3 – Hoe help je iemand verder?

DE CHECKERS is ontwikkeld voor én met jongeren in opdracht van @MIND Us.

Mentale verhalen: 

lef en je eigen pad gaan

Vincent van Gogh

Vraag: Wat weten jullie al over Vincent van Gogh? 

Instructie werkvorm: Leerlingen kunnen antwoorden via hun mobiel. Deze werkvorm kan ook zonder mobiel worden uitgevoerd. Daarbij worden de antwoorden op het digibord geschreven (klik daarvoor op het potlood-icoon).

Vincent

Vincent van Gogh was een eigenzinnig mens. Hij volgde altijd zijn eigen pad, ook al was dat vaak niet makkelijk. Vincent zocht overal naar inspiratie. Uiteindelijk vond hij zijn eigen stijl, die erg vernieuwend was.

Introduceer mede aan de hand van de antwoorden van de leerlingen (op de vorige slide) waar deze les over gaat. Zie de hotspot voor het kader. 

Het huis van Vincents ouders in Nuenen

Hier woonde Vincent toen hij zijn meesterwerk De aardappeleters schilderde. Hij was toen 32.

opklimmen

Vincent leefde in een standenmaatschappij. Hij moest opklimmen op de maatschappelijke ladder om succesvol te zijn. Zijn vader was dominee. Dat moest Vincent evenaren, of verbeteren. De familie-eer moest hoog gehouden worden.

eigen keuzes?

Niet echt. Je familie besloot namelijk mee over je opleiding en baan en met wie je trouwde. Niet alleen je vader en moeder, maar ook verdere familie, zoals ooms. Vincent had bijvoorbeeld een paar liefdesrelaties, die eindigden na bemoeienis van zijn familie. 

Vincent en zijn ouders

Op de foto's op deze slide zie je Vincent en zijn ouders.

mislukt

Het pad dat Vincents familie voor hem had uitgestippeld, paste niet bij hem. Als kunstverkoper, leraar en predikant was hij niet succesvol. Op zijn 27ste besloot hij kunstenaar te worden. Niet iedereen geloofde erin, maar Vincent wel. Dit was zijn weg.

CITAAT

'Ik voel dat mijn bestaan een reden heeft! Ik weet dat ik een heel ander mens zou kunnen zijn! Waarvoor toch zou ik nuttig kunnen zijn, waarvoor zou ik dienst kunnen doen? Er is iets in mij, wat is het toch!'

Vincent schreef:

vernieuwer

Als kunstenaar was Vincent super vernieuwend. Hij experimenteerde met knallende kleurencombinaties, met dieptewerking en met zijn penseelstreek. Hij ontwikkelde zijn bekende stippels en streepjes, én hij legde gevoel in zijn werk. Daar was lef voor nodig. Want met uitzondering van zijn broer, wat goede vrienden en wat kunstcritici begrepen de meeste mensen Vincents kunst toen nog niet.

Aan 'je eigen weg gaan'
zitten soms risico's.
Wat waren de risico's voor Vincent, denk jij?

De leerlingen kunnen deze vraag individueel beantwoorden of in duo's.  Daarna kan er klassikaal worden uitgewisseld. 

Stelling: de risico's die Vincent
nam om zijn eigen pad te gaan
bestaan nog steeds.

Eens

Oneens

Laat de leerlingen dit individueel beantwoorden via hun device of door links (voor eens) en rechts (voor oneens) in het lokaal te gaan staan. Ga daarna in debat. 

Je hebt ook LEF nodig om
je eigen weg te gaan.
Maak deze zin af: Lef is...

Maak in groepjes van 3 of 4 de volgende zin af: "Lef is...". 

Elk groepje bedenkt meerdere opties. Daarna worden de groepjes gemixt. Neem een zin mee naar je nieuwe groepje en leg uit waarom jullie deze zo hebben afgemaakt. Is iedereen het er dan mee eens, of zijn er andere meningen?

Denk bij lef bijvoorbeeld ook aan:

- voor een ander opkomen

- kritisch naar jezelf kijken

- terugkomen op een beslissing

- toegeven dat je een fout gemaakt hebt

Duur filmpje: 2.56 min.

Match jouw visies

Zet de woorden onder de categorie waar ze voor jou bij horen. 

Dit bepaal ik ZELF:

Dit beslis je  SAMEN:

Dit bepalen ANDEREN:

studiekeuze

kleding

hobby

vrienden

of je je best doet

sport

profielkeuze

liefde

tijd op je mobiel

bijbaan

muziekvoorkeur

anders...

Laat de leerlingen deze opdracht individueel doen.

Laat ze daarna uitwisselen in duo's.

Vervolgens kan dit klassikaal besproken worden. 

Denk aan een moment
waarop jij voor jezelf koos.
Hoe was dat?

Deze opdracht doet iedere leerling voor zichzelf met device of pen en papier.

Daarna de werkvorm: check in duo's. 

Wat heb jij nodig om je eigen weg te gaan?
Beschrijf het in één zin.

Wissel dit klassikaal uit. 

De antwoorden kunnen leerlingen individueel geven of in duo's. 

CITAAT

'Maar al dwalende vinden we toch soms 't spoor en er zit iets goeds in iedere beweging'

Vincent schreef:

Doorpraten?

• Mentor/docent
• Vertrouwenspersoon
• Zorgcoördinator
• Iemand die jij vertrouwt
• Huisarts/schoolarts
• jongerenhulponline.nl
• Kindertelefoon: 0800-0432
• @ease

@ease is er voor alle jongeren van 12 tot 25 jaar! Ze kunnen er terecht om te praten over hun mentale gezondheid, school, werk, seksualiteit of financiën. Dat kan ook anoniem.