Erfelijkheidsonderzoek b11

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Erfelijkheidsonderzoek b11

Tekstboek blz 123 t/m 125

leerdoelen

Aan het einde van de les kun je situaties noemen waarin het verstandig is genetisch advies in te winnen

Aan het einde van de les kun je methoden van prenataal onderzoek  beschrijven

Inhoud van deze les

- Herhalingsvragen vorige lessen

- Slides met uitleg

- Filmpje  met uitleg over erfelijkheidsonderzoek

- Vragen over basisstof 8 erfelijkheidsonderzoek

geslachtelijke voortplanting

ongeslachtelijke  voortplanting

kweker wil plant verbeteren

kweker wil meer van deze perfecte plant

omstandig-heden veranderen

Het is goed toeven in deze omgeving

Er treden ziekten op

Mensen willen nieuwe smaken tomaten

De bestuiver verdwijnt door insecticiden

Het klimaat verandert

hondsdraf met nieuwe plantjes op uitlopers

het genotype moet veranderen

het genotype mag niet veranderen

Wat is een mutatie?

Erfelijkheidsonderzoek

Er kan onderzocht worden of iemand de genen bezit die een erfelijke ziekte veroorzaakt. Bijvoorbeeld het gen voor borstkanker.

Er kan dan een genetisch advies gegeven worden. 

Erfelijkheidsonderzoek kan ook gedaan worden voor de geboorte. 

Dit heet een  prenataal onderzoek.

Prenataal onderzoek

Onderzoek naar de ongeboren foetus op:

- Groei en ontwikkeling

- Erfelijke aandoeningen

Vlokkentest

Vruchtwaterpunctie

Echoscopie

Een Echo

In de volgende twee slide krijg je  filmpjes te zien met uitleg over Erfelijkheidsonderzoek

Tip! 

Maak aantekeningen bij het bekijken van de beide filmpjes.

Dat helpt je bij het beantwoorden van de vragen.

Je krijgt nu vragen over erfelijkheidsonderzoek

Voor het beantwoorden van de vragen kun je de volgende bronnen gebruiken:

1. De informatie uit het filmpje gebruiken.

2. Blz. 187 t/m 190 uit je tekstboek gebruiken.

3. Een filmpje van schooltv bekijken. Deze staat op de een na laatste slide.

3. Een vraag via de chat in TEAMS stellen.

Wat wordt er onderzocht bij een genetisch advies?

In welke situatie is het verstandig een genetisch advies te vragen?

Bij prenataal onderzoek,
wordt er onderzoek gedaan .......

1. bij de pasgeboren baby
2. na de geboorte bij de baby en de moeder
3. voor de geboorte bij de moeder
4. voor de geboorte bij de baby

Bij welk erfelijkheidsonderzoek kun je het erfelijk materiaal van het ongeboren kind NIET onderzoeken?

1. Echoscopie
2. Vruchtwaterpunctie
3. Vlokkentest
4. NIPT- test

Hier zie je

1. de vlokkentest
2. postnataal onderzoek
3. vruchtwater-punctie
4. NIPT-test

Wat onderzoeken artsen bij prenataal onderzoek?

1. Cellen van de moeder
2. Cellen van het kindje
3. Chromosomen van de moeder
4. Chromosomen van de embryo

Beschrijf in eigen woorden hoe een echoscopie werkt

Beschrijf in eigen woorden wat er bij een vlokkentest gebeurt?

Beschrijf in eigen woorden wat er bij een vruchtwaterpunctie gebeurt.

Bij welk erfelijkheidsonderzoek kun je het erfelijk materiaal van het ongeboren kind NIET onderzoeken?

1. Echoscopie
2. Vruchtwaterpunctie
3. Vlokkentest
4. NIPT- test

Bij welk erfelijkheidsonderzoek kun je het geslacht van het kind bepalen?

1. Alleen bij de echoscopie
2. Bij de vlokkentest en de vruchtwaterpunctie
3. Bij de echoscopie en de NIPT test
4. Bij de echoscopie, de vlokkentest, de vruchtwaterpunctie en de NIPT- test

Bij welk onderzoek is er kans op een verhoogde miskraam?

1. Echoscopie
2. vruchtwaterpunctie
3. vlokkentest
4. vlokkentest en vruchtwaterpunctie

Lars en Anna krijgen een kind. In de familie komt een ernstige spierziekte voor die vooral bij jongens tot uiting komt. De ziekte is ongeneeslijk. Lars en Anna kiezen voor een erfelijkheidsonderzoek. Waarom willen ze zo snel mogelijk weten of het embryo een jongen of een meisje is?

Uit het erfelijkheidsonderzoek van Lars en Anna blijkt dat het embryo een jongen is. Het embryo is belast met het gen voor de erfelijke spierziekte. Welke beslissingen kunnen Lars en Anna nemen?

Zou je willen weten of je erfelijk belast bent wanneer er een erfelijke afwijking in je familie voorkomt? Leg uit waarom wel/ niet?

Maak een samenvatting over B11
Zorg ervoor dat de leerdoelen van de les gehaald wordt!

Je moet situaties kunnen noemen waarin het verstandig is genetisch advies in te winnen
Je moet methoden van prenataal onderzoek kunnen beschrijven

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen