4.4 De prijs van een pizza

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

4.4 De prijs van een pizza

Soms dalen de prijzen, maar over het algemeen worden producten steeds duurder. Waarom is dat eigenlijk zo? Vinden mensen het geen probleem om meer voor een product te betalen? Of komt het misschien omdat ondernemers meer winst willen maken? In deze paragraaf leer je waarom de prijzen stijgen.

Vraag en aanbod

Kopers zijn vragers naar een product en verkopers zijn aanbieders van een product. Vraag en aanbod zijn de hoeveelheden die vragers willen kopen en die aanbieders willen verkopen. 

Vraag en aanbod hebben samen invloed op de prijs. 

De prijs stijgt als de vraag hoger is dan het aanbod. 

De prijs daalt als de vraag lager is dan het aanbod.

De vraag stijgt

Als bijna iedereen meer geld uitgeeft dan gewoonlijk, verschuift de vraaglijn naar rechts (afb. 25). Dan kunnen veel producenten niet genoeg produceren om aan de vraag te voldoen. Bij deze producenten zal het aanbod kleiner zijn dan de vraag. Zij kunnen hierdoor gemakkelijk hogere prijzen vragen. Er ontstaat bestedingsinflatie. Deze inflatie ontstaat doordat de consumenten meer willen besteden dan de producenten kunnen produceren.

Doorberekening van hogere kosten

Een belangrijke oorzaak van inflatie is een stijging van de kosten, zoals de loonkosten, energiekosten en de grondstofkosten. Producenten berekenen de stijging van hun kosten door in de verkoopprijs, om dezelfde winstmarge te houden. Dit heet kosteninflatie. Als producenten hun winstmarge verhogen, leidt dat ook tot hogere verkoopprijzen en draagt dat bij aan de inflatie.

Import uit het buitenland

Inflatie kan ook ontstaan door de import van producten. Als er in het buitenland inflatie is, worden die producten duurder. De ondernemers moeten dan meer voor de import betalen. Ze rekenen ook deze stijging van hun kosten door aan de consument.

De overheid vraagt meer geld

Ondernemers rekenen de btw en accijnzen door in de prijzen. Als deze belastingen stijgen, ontstaat er inflatie.

 

Inflatie kan ook ontstaan als de overheid de prijzen van haar eigen producten verhoogt. De ondernemers moeten dan meer betalen voor een bouwvergunning, parkeerplaatsen, afvalverwerking, enzovoort.