Ik ben van mij! - Les 2 van 4

• Burgerschapskunde
• Burgerschapsonderwijs
• +1
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 3-6

Introductie

In deze tweede les worden grenzen en wensen op het gebied van seks benoemd vanuit het persoonlijke kader van de leerlingen. Aan het einde van deze les zijn zij zelf tot zogenaamde seksregels gekomen, waarmee ze grenzen aan kunnen geven. Ze hebben kritisch gekeken naar de dubbele moraal en welke rol stereotypering in oa. de media heeft.

Introductie 

We gaan het hebben over seksuele wensen en -grenzen. Niet iedereen vindt normaal, wat jij normaal vindt. Dat wordt ook bepaald door wat je hebt meegekregen van je ouders, je vrienden, de gemeenschap waarin je leeft en het land waarin je bent opgegroeid.

Er zijn regels die helpen om samen te bepalen wat oké is. Zodat we elkaar beter begrijpen en ook kunnen aangeven wat je zelf fijn vindt, of juist niet.

Dit zijn de ‘Seksregels’: punten die iedereen eigenlijk altijd in zijn achterhoofd zou moeten houden. In deze les gaan we met deze seksregels aan de slag.  

Herhaal hier als docent de in les 1 gemaakte afspraken. Zet ze eventueel op een A4 of op het digibord.

Tip: geef de leerlingen de opdracht te praten in ‘een vriend(in) van mij’, als ze liever niet over hun eigen ervaringen vertellen. Mocht de veiligheid in je klas niet optimaal zijn, dan kun je afspreken überhaupt niet in ‘ik’ te spreken, maar enkel in ‘een vriend(in) van mij’.

Speeddaten - 5 min.

Klassikaal

We gaan verkennen wat jullie zélf goede en belangrijke regels/afspraken vinden als het gaat over intimiteit, zoenen en seksualiteit met iemand. Hoe zorg je ervoor dat seks en intimiteit leuk is en blijft?

Loop rond en deel een mogelijke seksregel die volgens jou goed is. Praat met tenminste vier klasgenoten. Je hoeft elkaar niet te overtuigen, maar vraag wel om uitleg als je het niet meteen snapt.

Gebruik eventueel het Speeddate Formulier uit de bijlage. Anders kun je ook gewoon pen en papier gebruiken.

Output - 5 min.

Klassikaal 

Haal klassikaal de antwoorden op. "Roept u maar! Welke seksregel heb je gehoord van je klasgenoot?"

Noteer alles op het bord en groepeer de antwoorden die vergelijkbaar zijn. Vul de regels aan tot zes categorieën, zodat alle zes seksregels vertegenwoordigd zijn. Uiteraard in hun eigen woorden (zie volgende slide).

LET OP: zorg dat de gehele lading van de zes regels gedekt is en doe dus aanpassingen/correcties waar nodig!

1. Toestemming: je wilt het allebei en er is geen twijfel.
2. Vrijwilligheid: niemand moet iets.
3. Gelijkwaardigheid: niemand is de baas.
4. Ontwikkeling: het past bij je leeftijd.
5. Omgeving: de plek is oké.
6. Zelfrespect: je hebt respect voor jezelf en de ander.

* Deze seksregels komen uit het Vlaggensysteem (Sensoa, 2010) en worden uitgebreid behandeld in de eerder geadviseerde e-learning. Zie www.ikbenvanmij.nl/e-learning.

Seksregels Movisie

VOLGEN NOG

Invloed (sociale) media - 5 min.

Klassikaal

Wat hebben beelden uit de media te maken met het aangeven van je eigen persoonlijke grenzen? De reden waarom de beelden uit de (sociale) media belangrijk zijn, is omdat onze individuele keuzes mede worden ‘gestuurd’ door wat wij in de samenleving denken wat ‘normaal’ is. Dit gebeurt zowel bewust als onbewust.

Er ontstaat een dubbele moraal ten opzichte van jongens en meisjes.

Zo hoor je niet vaak dat:
Meiden jongens versieren
Jongens sexy en een slet zijn
Jongens verantwoordelijk worden gesteld voor het aangeven van grenzen en
meiden hun grenzen vaak onvoldoende kennen.

Filmpje - 3 min.

Klassikaal

Laat afsluitend het filmpje zien.

Eventueel nog kort nabespreken: 

• Ging het goed met het opstellen van de afspraken/regels? 
• Waar moeten we een volgende keer op letten?

De collectieve mening - 15 min.

In vier groepen 

Verdeel de klas in vier groepen, zorg dat jongens en meiden goed gemengd zijn in de groepen. In dit onderdeel presenteer je steeds een beeld en na 1 tot 2 minuten overleg moet ieder groepje –al discussiërend- tot een standpunt komen ten opzichte van de vragen die jij stelt. Na iedere vraag volgt een klassikale nabespreking.

Cartoon 1 Movisie

VOLGT NOG

Laat slide 08, 09 en 10 zien. Stel vervolgens de vragen die bij slide 10 staan.

Je vraagt aan de groep wat ze van de strip vinden. Stel aan de hand van de strip de volgende vragen:

• Vinden jullie dit oké?
  
• Wat vinden jullie van monogamie?
  
• Maakt het of een jongen met twee meisjes zoent of een meisje met twee jongens?
  
• En als de rollen waren omgedraaid?

Bespreek klassikaal: 

We hebben het net gehad over de seksregels die we kunnen gebruiken om te bepalen of seksueel gedrag oké is of niet. Het zou niets uit moeten maken of de hoofdpersoon in de strip een meisje of een jongen is toch?

Als jullie die regels toepassen, wat zien jullie dan? Als je de seksregels die jullie bedacht hebben goed toepast, zou je mening/oordeel van het gedrag hetzelfde zijn. Het is belangrijk om het gedrag van jongens en meiden hetzelfde te beoordelen.

Invloed (sociale) media - 5 min.

Klassikaal

Wat hebben beelden uit de media te maken met het aangeven van je eigen persoonlijke grenzen? De reden waarom de beelden uit de (sociale) media belangrijk zijn, is omdat onze individuele keuzes mede worden ‘gestuurd’ door wat wij in de samenleving denken wat ‘normaal’ is. Dit gebeurt zowel bewust als onbewust.

Er ontstaat een dubbele moraal ten opzichte van jongens en meisjes.

Zo hoor je niet vaak dat:
Meiden jongens versieren
Jongens sexy en een slet zijn
Jongens verantwoordelijk worden gesteld voor het aangeven van grenzen en
meiden hun grenzen vaak onvoldoende kennen.

• Waar kom je stereotypen tegen?
• Heb je wel eens gehoord van de ‘dubbele moraal’? Herken je het?
• Denk je dat je je anders gedraagt door de boodschappen die je van anderen meekrijgt? Bijvoorbeeld kledingkeuze of dingen doen waar je nog niet aan toe bent? 
• Of juist iets niet doen waar je wel aan toe bent?
• Waarom wel/niet?
• Was je je daar al bewust van?

Eigen ervaring - 10 min.

Gemengde (j/m) viertallen 

Maak viertallen, of laat de leerlingen zelf viertallen maken (wat past bij jouw klas?) De bedoeling is dat ze aan de hand van de zojuist verkregen informatie hun eigen ervaringen gaan delen. Ze betrekken de theorie op hun eigen leven: aan de hand van de vragen op de slide.

Het is belangrijk informatie uit te wisselen wanneer de dubbele moraal niet gold.

Output – 5 min.

Klassikaal

Pak de aandacht weer klassikaal. Het is tijd om de resultaten op te halen: wat is er in de groepjes besproken? Schrijf eventueel mee op het digibord. 

Benadruk dat het gaat om gelijkwaardigheid en gedeelde verantwoordelijkheid.

Stel vervolgens reflectieve vragen: hoe was dit om te doen? Wat vonden jullie ervan?

Belangrijk! 

Sluit je les wederom af met het aanbod dat je altijd aanspreekpunt (vertrouwelijk) bent.