1.2 Hoe rijk voel je je?

• Economie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Introductie

Je leert in deze les dat je je kunt verzekeren tegen de financiële gevolgen van een schade. Je leert wat een premie is, en wat het eigen risico daar voor invloed op heeft.

4 mavo

1.2 Hoe rijk voel je je?

Welvaart

Herhaling lesdoelen 1.1

• Welke behoeften heb je?
• Wat betekent 'schaarste' bij economie?
• Hoe word jij beïnvloed bij de keuzes die je maakt?

Lesdoelen 1.2

• Wat is het verschil tussen welvaart en welzijn?
• Hoe kan de welvaart toenemen?
• Hoe kun jij de verdeling van inkomens uit een grafiek aflezen?

Welvaart & welzijn

Welvaart

In hoeverre je met je middelen (tijd en geld) in je behoeften kunt voorzien.

Iemand die erg rijk is heeft een hoge welvaart. Hij kan veel meer in zijn behoeften voorzien dan iemand die arm is.

Welzijn

Hoe gelukkig en tevreden ben je met je leven?

Toename welvaart

1. Kopen van goederen & diensten

2. Zelfvoorziening

3. Collectieve voorzieningen

Welvaart

BBP per hoofd =

gemiddeld inkomen per inwoner per jaar

Inkomensvormen

• Inkomen uit arbeid + bezit  → wel tegenprestatie
  
• Inkomensoverdracht → geen tegenprestatie

Inkomen uit arbeid

- Loon/salaris

- Vakantiegeld

- Loon in natura

(spullen/diensten i.p.v. geld)

- Winst van ondernemer

Inkomen uit bezit

Rente, huur, pacht

Overdrachtsinkomen

Uitkering, zakgeld, kleedgeld of kinderbijslag

Inkomensverschillen

Inkomensverschillen

Inkomensverschillen kunnen onstaan door een verschil in o.a.:

Leeftijd

Ervaring

Verantwoordelijkheden 

Zwaarte van het beroep

Opleiding 

On- of regelmatige uren

Modaal inkomen

Het meest voorkomende inkomen (NIET het gemiddelde).

Ongeveer de helft van modaal = minimum inkomen (= minimaal moet verdienen)

Nationaal inkomen

De optelsom van alle inkomens uit arbeid en bezit (zoals loon, rente, huur, pacht).

Wat zegt dit? Je kunt pas vergelijken met andere landen als je het inkomen per hoofd van de bevolking weet.

personele inkomensverdeling

De verdeling van het totale

inkomen over de inwoners.

Hier zou 75% van de bevolking 65% van het inkomen verdienen

Hier verdiend 75 % van de bevolking 25% van het inkomen

Inkomen per hoofd van de bevolking

Voorbeeldsom:

• Nationaal inkomen van Alvaland = € 687 miljard
• Inwonersaantal = 17 miljoen
• €687 miljard = € 687.000.000.000
• 17 miljoen = 17.000.000
•  € 687.000.000.000 : 17.000.000 = €40.411,76 per inwoner

Tip: het rekent makkelijker als je aan beide kanten evenveel nullen wegstreept. Het antwoord blijft gelijk.

In dit voorbeeld: 

€ 687.000.000.000 : 17.000.000 → 687.000 : 17 = €40.411,76

Formule

nationaal inkomen : aantal inwoners =

inkomen per hoofd van de bevolking

Hulp bij opdracht 21

Een prijsverschil in procenten berekenen

1. Reken het prijsverschil in euro’s uit.
   
2. Deel het prijsverschil door de prijs waarmee je het vergelijkt.
   
3. Vermenigvuldig de uitkomst met 100 en zet er het %-teken achter.
   

Voorbeeld

Een Peugeot scooter kost € 2.129. 

Een Kymco scooter kost € 1.749.

Hoeveel procent is de Peugeot duurder dan de Kymco?

Stap 1

Reken het prijsverschil in euro’s uit:

€ 2.129 – € 1.749 = € 380

Stap 2

Deel het prijsverschil door de prijs waarmee je het vergelijkt:

In de vraag staat: dan de Kymco. Je moet het prijsverschil dus vergelijken met de prijs van de Kymco.

€ 380 ÷ € 1.749 = 0,2172

Stap 3

Vermenigvuldig de uitkomst met 100 en zet er het %-teken achter:

0,2172 x 100 = 21,72%

afgerond 21,7%

Op welke drie manieren kun je het bbp uitrekenen?

Wat is het nationaal inkomen?

Wat is in Nederland ongeveer het inkomen per hoofd van de bevolking?

1. € 5.000 per jaar
2. € 25.000 per jaar
3. € 50.000 per jaar
4. € 100.000 per jaar

Hoe noemen we de grafiek die laat zien hoe scheef de inkomens in een land verdeeld zijn?

Bij een scheve inkomensverdeling zijn er ... verschillen in inkomen tussen personen

Wat heb je geleerd?

Wat is het verschil tussen welvaart en welzijn?

Hoe kan de welvaart toenemen?

Hoe kun jij de verdeling van inkomens uit een grafiek aflezen?

https:

Extra uitleg

Extra oefening

1. Bekijk opdracht 1 t/m 5 op bladzijde  32 van 'Rekenen' en maak diegene die jij lastig vindt.

2. Bekijk opdracht 10 t/m 20 op bladzijde 29  van 'oefenopgaven' en maak diegene die jij lastig vindt.

Voorbeeld 1: een stijging of daling in %

Door de goede resultaten van vorig seizoen heeft FC Sevilla haar seizoenskaarten duurder gemaakt.

• In 2016 kostte een seizoenskaart EUR 150,-. 
• In 2017 kost deze kaart EUR 170,-

Vraag: met hoeveel % is de prijs gestegen?

(nieuw – oud ) : oud x 100% 

Voorbeeld 2: een stijging of daling in %

• In 2010 rookten er 40 leerlingen op school.
• Dit jaar zijn dit er nog 21.

Vraag: met hoeveel % is het aantal rokers afgenomen?

Extra uitdaging

Examentraining

Daag jezelf uit en probeer opdracht 8 t/m 11 op bladzijde 36 en 37 te maken.

Inkomensverschillen onstaan door:

• Verschil in loonhoogte
• Verschil in bezittingen
  

Meten van ontwikkeling:

• BNP per inwoner
• Samenstelling beroepsbevolking
• VN-index/welzijnsindex/HDI

BNP

• BNP= alle inkomsten van een land (inwoners en bedrijven)
  
• BBP= alle productie van een land (zonder buitenlandse inkomsten)

• per hoofd/per inwoner
  

VN-welzijnsindex (HDI)

koopkracht, levensverwachting en analfabestisme

Wereldsysteem

Verdeling beroepsbevolking

Verdeling welvaart verklaard:

Interne oorzaken

Verdeling welvaart verklaard:

Externe oorzaken

20% van de bevolking verdient de helft van het totale inkomen

De armste 20% verdient maar 4% van het totaal

De koopkracht is dus ongelijk.

15% van de Amerikanen leeft onder de armoedegrens!