VO - Passion For Fashion - Be Like Mila

• Kunstzinnige oriëntatie
• Mentorles
• +3
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Introductie

Passion for fashion! Mila was in 2021 wethouder van Madurodam. Jongeren in Den Haag kunnen solliciteren op deze functie door duidelijk te maken wat ze belangrijk vinden voor de samenleving uit te spreken hoe zij denken dat je daar actief een verschil in kunt maken. Als wethouder heb je vervolgens een jaar de tijd om met je collega-wethouders en burgemeester een persoonlijke challenge te realiseren die aansluit bij jouw persoonlijke missie/visie! Mila’s challenge gaat over de kledingindustrie. Volgens Mila zijn de negatieve effecten van de kledingindustrie op de aarde onderbelicht. Mila wil jongeren inspireren om zich bewust te worden van deze effecten, maar vooral ook laten zien hoe leuk duurzame alternatieven zijn. Zij organiseerde de ‘MaduroThrifts’, een grote kledingruil in Madurodam! Be like Mila! In deze les nemen we je mee in de kledingindustrie, van fast fashion tot duurzame mode. We bekijken hoe jij eigenlijk zelf scoort op de kleding-weegschaal. En we brengen in kaart hoe jij het verschil kunt maken, net als Mila! Dus, handen uit de mouwen en denk samen out of the box voor een beter én stijlvollere wereld! TIP: Deze les kun je als geheel geven of in twee delen. We adviseren om bij het splitsen te kiezen voor deel 1 (slide 1 t/m 11) over Fast fashion & handen uit de mouwen en deel 2 (slide 12 t/m 23) over de Kledingweegschaal & out of the box -opdracht.

Instructies

Doel van de les

Deze les gaat over de kledingindustrie en je eigen bijdrage hierop. Je maakt kennis met fast fashion en duurzame alternatieven. Daarnaast ervaar je hoe je zelf keuzes kunt maken om de negatieve effecten van de kledingindustrie te verminderen. Be the change!

Je brengt je eigen (koop)gedrag in kaart en reflecteert daarop. Ook deel je wat je zelf belangrijk vindt m.b.t kleding/fashion en ervaar je dat iedereen kan bijdragen en de keuze heeft om een verschil te maken.

Werkvormen

Kennisdeling, interactieve werkvormen, (zelf)reflecteren, samenwerken, creatieve opdracht.

Benodigdheden/voorbereiding

Weegschaal-werkblad – 1 per leerling

Kaartspel kledingmerk – 1 per groepje van 3

Kledingruil stappenplan

Kladblok/papier

Stiften/potloden/pennen

Schaar

Bijlagen

1. Weegschaal-werkblad – 1 per leerling

2. Kaartspel kledingmerken – 1 per groepje van 3

3. Kledingruil stappenplan

Leerdoelen

De leerling wordt zich bewust van…

…hoe kleding gemaakt wordt.

…de gevolgen van de kledingindustrie op de mens, planeet en de dieren.

…aantrekkelijke, duurzame en ethisch verantwoorde alternatieven.

….eigen koop- en consumptiegewoonten.

…dat ze zelf een verschil kunnen maken en een bewuste consument kunnen worden.

…het verrichten van eigen acties en handelingen om het gedrag in het dagelijks leven aan te passen.

Kennis/competenties/vaardigheden

In deel 1 van deze les leer je over kleding en de kledingindustrie. Je krijgt inzicht in wat kleding is, waar het vandaan komt en hoe het gemaakt wordt. We gaan het hebben over de gevolgen van de kledingindustrie voor de mens en de planeet. Je krijgt inzicht in je eigen koop- en consumptiegewoonten en je leert hoe je een bewuste consument kunnen worden en duurzame keuzes kunt maken in het dagelijks leven!

Deel 2 van de les is een meer actieve werkvorm. Je gaat samen met een groepje een concept of modemerk bedenken dat in het teken staat van alternatieve, duurzame en ethisch verantwoorde idealen. Jullie ontwerpen een merknaam, logo en een visie/missie voor je eigen merk.

Extra: Als bijlage vind je een stappenplan om, net als Mila, een eigen KledingSwap te organiseren!

Aansluiting actuele conceptkernoelen Burgerschap

• Kerndoel 3 - Democratische waarden
• Bevragen van morele en ethische perspectieven op rechtvaardigheid en verantwoordelijkheid
• Reflecteren op de effecten van het eigen handelen op de omgeving en het welzijn van anderen, nu en in de toekomst.

• Kerndoel 4 - Maatschappelijke betrokkenheid
• Onderzoeken welke middelen kunnen worden ingezet om individueel en collectief bij te dragen aan maatschappelijke veranderingen
• Onderzoeken van de rol en betekenis van maatschappelijke initiatieven, bewegingen en organisaties
• Afwegingen maken van de eigen mogelijkheden om maatschappelijke betrokkenheid vorm te geven
• Benoemen en waarderen van de eigen bijdrage aan de samenleving in dagelijkse situaties

• Kerndoel 6 - Maatschappelijke vraagstukken
• Uitdrukken van persoonlijke idealen en opvattingen
• Reflecteren hoe de eigen identiteit en waarden het handelen kunnen beïnvloeden
• Analyseren welke belangen en perspectieven een rol spelen binnen actuele, maatschappelijke en planetaire vraagstukken
• Verkennen welke individuele en collectieve bijdragen aan oplossingen mogelijk zijn

Passion for fashion!

In deze les gaan we het hebben over kleding en de kledingindustrie. We gaan kijken naar de impact die de kledingindustrie heeft op de aarde en wat de gevolgen zijn voor de mens. En vooral; wat wij kunnen doen.

Be like Mila!

Dit is Mila! Deze les is samen met Mila ontwikkeld. Mila was in 2021 wethouder van Madurodam. Zij had als persoonlijke uitdaging: “Jongeren informeren over de schadelijke effecten van de kledingindustrie, zoals het weggooien van kleding en de stoffen die vrijkomen tijdens de productie.”

Volgens Mila is er te weinig aandacht  voor dit probleem, en daarom weten maar weinig jongeren hoe belangrijk hun keuzes zijn qua kleding.

Mila wil jongeren informeren, inspireren en activeren om zelf een verschil te maken!

En daarnaast wil ze vooral laten zien hoe leuk en stijlvol duurzame alternatieven zijn!

Waarom dragen we kleding?

We dragen al duizenden jaren kleding! In eerste instantie waren het vooral de praktische redenen waarom de mens kleding ging dragen. Denk aan de bekende dierenvellen om je warm te houden of je op een andere manier te beschermen.

Maar al snel kwamen er culturele redenen bij om bepaalde kleding te dragen. Denk hierbij aan rituele kleding of kleding om je status aan te geven.

Kleding & identiteit!

Kleding is een belangrijk aspect van cultuur en je identiteit. Wat we dragen kan iets zeggen over onze persoonlijkheid, interesses, ons beroep, je status, religie en of subcultuur waar je  bij (wil) horen.

Bespreek met de klas welke verschillende vormen van kleding ze kennen. In het verleden maar ook in het heden!

Je kunt je met je kleding dus ook duidelijk maken waar je wel of niet bij hoort.

Let op: Wat je draagt is natuurlijk slechts één aspect van je identiteit. Er zijn zoveel facetten die jou jou maken! Benoem dit eventueel in de klas maar maak er geen ID-les van.

Productieproces

Van katoen tot je kledingkast

Nog niet zo lang geleden maakten mensen zelf hun kleding. Je kon niet naar een winkel voor een berenvel en zelfs tot 1850 was het heel gebruikelijk om zelf je kleding te maken en ging je alleen voor bijzondere dingen naar een kleermaker.

Tegenwoordig gaat het productieproces heel anders.

Weet je eigenlijk hoe een kledingstuk wordt gemaakt?

Brainstorm klassikaal

Bedenk samen welke weg één specifiek kledingstuk heeft afgelegd om tot slot bij jou in de kast te liggen.

Kies een kledingstuk; een broek, een shirt, een sportschoen.

Noteer het kledingstuk op het bord.

Ga nu klassikaal steeds een stapje terug. Wat heb je allemaal nodig om dit kledingstuk te maken?

TIP: Het werkt goed om een kledingstuk van jezelf of van een leerling te kiezen als voorbeeld.

Voorbeeld:

Begin met bijvoorbeeld met een kledingstuk van katoen.

Stel vragen:

- Is dit gemaakt van katoen?

- Is de draad geverfd of niet? 

- Katoen komt natuurlijk ergens vandaan: een katoenplant. Wat heeft deze plant nodig om te groeien?

Vul eventueel aan onderstaande informatie:

1. Eerst moet er voldoende katoenplanten worden gezaaid en verzorgd. De planten hebben water nodig en zonlicht om te kunnen groeien.

2. Het katoen moet worden geplukt op een boerderij.

3. Daarna moet het bewerkt worden en gesponnen om ermee te kunnen weven, breien of naaien.

4. Het katoen moet misschien ook nog worden geverfd.

5. Er moeten patronen geknipt worden en een ontwerp worden gemaakt.

6. Daarna moet er iemand zijn die een trui kan breien, naaien of misschien maakt een machine het kledingstuk.

7. Moet de trui ergens in een winkel komen te liggen en worden verkocht door een medewerker?

8. Misschien wat reclame voor deze nieuwe trui?

9. En moeten er verschillende maten en kleuren worden geproduceerd van deze trui?

Had je er ooit zo over nagedacht?!

Optioneel onderzoek [op school of als huiswerk]

Wil je deze les nog uitbreiden met een onderzoek? Verdeel dan de groep in drietallen en geef elk drietal een ander kledingstuk. Laat ze uitzoeken welk productieproces hierbij hoort

Technologische ontwikkelingen en globalisering

Vroeger ging alles met de hand.

Na de Industriële Revolutie volgde de technologische ontwikkelingen elkaar snel op.

Naaimachines, synthetische vezels, fabrieken, robots, vliegtuigen en internet zorgden ervoor dat de vraag naar kleding en de productie van kleding extreem gegroeid is.

Kleding kan door deze ontwikkelingen van ander materiaal gemaakt worden en in grote hoeveelheden geproduceerd.

Bespreek met de klas dat dit voordelen heeft maar ook nadelen. Welke voor- en nadelen kennen we of kunnen we bedenken?

Maak een lijst op het bord:

Positieve gevolgen – negatieve gevolgen

LET OP: Stuur het gesprek zodat er geen stortvloed aan negatieve voorbeelden komt!!

De aardbol!

Zoals we kunnen zien zijn er positieve en negatieve dingen te bedenken als we kijken naar de kledingindustrie.

Toch is er een belangrijke speler in de kledingindustrie waar we, volgens Mila, echt meer aandacht voor moeten hebben: De aarde!

Hoeveel mooie, goede en fijne argumenten we ook kunnen verzinnen om van shoppen, kleding en mode te houden, de kledingindustrie is voor onze aarde best pittig!

• Het kost heel veel water en andere natuurlijk grondstoffen om te produceren.

• Het zorgt voor veel Co2-uitstoot en vervuiling.

• De industrie heeft veel transport nodig over de hele wereld. Dat maakt de footprint nog zwaarder

• Er wordt enorm veel (nog bruikbare) kleding weggegooid omdat de trends veranderen. De wegwerpcultuur wordt zo enorm gestimuleerd.

Kortom, we maken het onze aarde met onze passion for fashion enorm moeilijk!

Wist je dat…

Om onszelf nog even verder te choqueren hebben we ook nog wat feitjes en cijfers voor je opgezocht…

Bespreek deze met de klas.

Laat ze eerst rustig even lezen en vraag dan welke van de bollen hen aangrijpt of de aandacht opeist.

Wist je dit?

Misschien weet de klas zelfs nog meer te vertellen.

Wist je dat…

- We in Nederland gemiddeld rond de 50 nieuwe kledingstukken per persoon kopen per jaar!

- De industriestandaard voor het produceren van een spijkerbroek is 7.000 liter water. 

- Het maken van één paar jeans levert ongeveer tien kilo CO2-uitstoot op.

- De gemiddelde Nederlandse vrouw heeft 180 kledingstukken in haar kledingkast. En 80% van de tijd draagt zij slechts 20% van die kleding met regelmaat.

- In totaal gooien we alleen al in Nederland jaarlijks 240 miljoen kilo textiel weg.

- Er worden jaarlijks 21,5 miljoen kledingstukken overgeproduceerd. Dat betekent ruim 313 miljoen euro gemiste omzet voor retailers.

- Er komt 32 kg CO2 vrij bij het maken van een spijkerbroek, evenveel als bij 150 kilometer autorijden.

- Uiteindelijk worden jaarlijks 12,5 miljoen ongebruikte kledingstukken vernietigd. Dat is ECHT heel veel!

Nog meer extra weetjes?

- De 16 grootste zeeschepen stoten evenveel zwavel uit als alle auto’s in de wereld bij elkaar. En er varen niet 16 maar 50.000 vrachtschepen over de wereld waarvan 5.200 containerschepen. Deze vervoeren spullen, waaronder kleding.

- Als er kunststof in je spijkerbroek verwerkt zit dan komen er plastic microvezels vrij tijdens het wassen. Synthetische kleding draagt op die manier bij aan het ontstaan van de plastic soep.

- Bij het verbouwen van katoen worden schadelijke kunstmest en pesticiden gebruikt.

- Chemicaliën voor verven en bleken zijn vervuilend.

- Ook wasmiddelen zijn vaak erg vervuilend. De reststoffen kunnen niet uit het water gefilterd worden.

- Er is 10m2 landbouwgrond met katoen nodig om één broek mee te produceren.

- 2,5% van alle beschikbare landbouwgrond is beplant met katoen, een gebied 10x zo groot als Nederland.

Een beetje liefde voor de aarde!

Dat is best wel even slikken als je het zo bekijkt!

Er zitten veel haken en ogen aan de kledingindustrie.

Het produceren van kleding vereist veel grondstoffen en energie, en het heeft een aanzienlijke impact op water, de bodem en de lucht.

Dat moet toch beter kunnen!

Jazeker! Er zijn gelukkig ook veel initiatieven om er iets aan te doen en deze impact te verminderen!

Note: Deze les focust vooral op de klimaataspecten van de kledingindustrie. Eventueel zou je ook verbindingen kunnen leggen naar andere aspecten van het productieproces. Te denken aan mensenrechten en arbeidsvoorwaarden in de productielanden.

Wat deed Mila?

Terug naar Mila! Mila vindt dat het anders kan en wil vooral laten weten dat bewust met kleding omgaan makkelijk en leuk is.

Iedereen heeft wel iets in de kast liggen waar die op uitgekeken is, maar iemand anders zou daar heel erg blij mee kunnen zijn!

Klik op de link naar het filmpje van Mila.

https://www.youtube.com/watch?v=RL4u2IiSoaE

Mila organiseerde een kledingruil!

Het idee?

Simpel: Breng je kleding mee – waar je zelf op uitgekeken bent, maar van goede kwaliteit – en ruil deze voor kleding van andere mensen, die hetzelfde doen. Zo hoef je eigenlijk nooit iets nieuws te kopen!

Op deze manier kun je makkelijk overconsumptie tegengaan en zal de afvalberg verminderen. Leuk, sociaal en ook goed voor je eigen portemonnee ;)

Dat zouden jullie op school ook best kunnen organiseren, toch?

Bespreek of dit iets is om met jullie klas te doen:

- Zou dit bij ons op school werken?

- Waarom wel/niet?

- Hoe zou je dit moeten aanpakken?

- Wat houdt ons tegen?

Be the Change: “Be like Mila!”

Je kunt elke dag zelf het verschil maken! Je denkt misschien: “Wat maakt één actie van een individu nou uit…?”

…dat is het dus juist precies: Heel veel!

Iedereen kan inspireren en met een overtuiging een hele beweging veroorzaken. Als in alle klassen van Nederland na deze les slechts één leerling iets verandert of een actie zoals Mila realiseert maken we samen een enorm verschil!

LET'S GO: Mochten je leerlingen enthousiast zijn, grijp deze kans om dit dan ook echt met je klas of zelfs de hele school op te pakken! Tradities kunnen elk moment ontstaan dus waarom vandaag niet jullie jaarlijkse kleding-swap!

Je vindt het stappenplan in de bijlage!

#LetsGo!

EINDE DEEL 1

Wil je de les in 2 delen doen, omdat je het te lang vindt? Dan kan je hier een knip maken.

Start deel 2 met een herhaling van Mila.

Be like Mila

Terug naar Mila!

Mila vindt dat het anders kan en wil vooral laten weten dat bewust met kleding omgaan makkelijk en leuk is.

Mila vindt dat bewust omgaan met je kleding en de keuzes die je maakt een enorme impact kan hebben op de wereld. Je kunt met elke kleine stap zelf bijdragen en elke dag het verschil maken. Het is niet moeilijk maar wel een kwestie van weten en doen!

Maar, waar moet je beginnen…

Hoe weet je waar je kan verbeteren of veranderen?

Ben jij in balans?

(Individuele opdracht 7 á 10 min)

Deel de weegschaal-werkbladen uit.

(Eén per leerling) We gaan eens even kritisch naar onszelf kijken. Hoe zit het met ons (koop)gedrag en onze passion for fashion?

Vul de weegschaal zelf in en kijk of jij in balans bent!

Let op:

Deze weegschaal is voor leerlingen zelf!

Je deelt hem dus niet met je klasgenoten. Je mag natuurlijk wel overleggen maar het is echt een individuele weegschaal. Vul hem eerlijk in. Als je wil mag je de weegschaal helemaal voor jezelf houden!

Klassikaal

Bespreek klassikaal jullie bevindingen. Wie wil er iets delen? Wist je dit van jezelf? Delen is niet verplicht.

TIP: Je kunt vooraf als docent het blad invullen en jezelf als voorbeeld gebruiken... als je durft ;)

Inspireer elkaar met jullie bevindingen:

- Wat is je opgevallen?

- Deel iets over dingen die je gelezen hebt en die jij in je dagelijks leven zou kunnen veranderen.

- Welke acties (aan de linkerkant van het blad) vind je inspirerend?

- Ben je verbaasd over je eigen afdruk?

- Wil je je (koop)gedrag misschien aanpassen nu je inzicht hebt in je eigen shopgedrag?

- Ben je eigenlijk al in balans en vind je dat je al genoeg doet?

- Kan je zelf nog iets nieuws bedenken? Iets dat nog niet op het blad stond?

Ideeën & Idealen [ca. 25 min]

Wist je dat er heel veel modemerken zijn die het anders doen? Dit zijn merken met idealen! Dit kan een duurzame missie zijn, het kan passen bij de rechten van de mens of weer iets heel anders!

De overeenkomst? Ze maken allemaal producten met specifieke gedachten en natuurlijk passion for fashion!

STAP 1 [5 min]

‘Fashion’ onderzoeken

(in drietallen)

Geef elke drietal een set kaarten. Deze kun je vooraf zelf knippen.

Leg de opdracht uit:

 

Stap 1

Leg de kaarten voor jullie op tafel en rangschik ze op volgorde van links naar rechts.

Welke naam en logo spreken jullie het meest aan? In welke ben je het meest geïnteresseerd op basis van het logo en de merknaam?

Leg de kaart die jullie het meest aanspreekt helemaal links. Leg de kaart die jullie het minst aanspreekt helemaal rechts.

Extra klassikale vragen om te gebruiken:

- Zit er een merk bij dat je kent?

- Wat denk je dat het logo en de naam betekent?

- Kun je symboliek herkennen?

- Welke ideeën krijg je bij elke kaart?

- Welke spreekt je aan en waarom?

- Welke juist niet en waarom?

STAP 2 [20 min]

‘Passion’ onderzoeken

Op de achterzijde lees je de idealen, gedachten en passies van de oprichters/ontwerpers.

Lees nu één voor één (van links naar rechts) de idealen van de modemerken op de achterzijde.

Bespreek met elkaar:

- Had je dit verwacht bij het logo/naam?

- Wat vind je ervan? Wat spreekt je aan?

- Ben je zelf met dit onderwerp bezig?

- Heb je hier zelf wel eens over nagedacht?

- Wat denk je dat dit voor de wereld betekent?

- Zou dit een populair merk zijn? Waarom wel/niet?

Klassikaal bespreken

Bespreek klassikaal wat jullie ervan vinden.

-Wat heeft je het meest aangesproken

-Waar ben je het meest verbaasd over?

-Welke merken kende je al?

-Welke merken zou je dragen/kopen en waarom wel/niet?

STAP 3

Eigen Idealen!

Jullie gaan met jullie drietal een kledingmerk of kledingconcept bedenken.

Denk eerst zelf na! Wat vind jij persoonlijk belangrijk. Wat zijn jouw idealen?

Schrijf minimaal drie dingen van jezelf op.

Vervolgens bespreken jullie met elkaar welke punten jullie hebben, en kiezen jullie wat jullie gezamenlijk het meest aanspreekt.

Met dat idee vullen jullie het lege kaartje helemaal in!

Verzin tot slot een passende aansprekende naam voor jullie merk en ontwerp een logo.

 

Tip: Bedenk een naam die mensen aanzet tot denken. Denk na over symboliek in jullie logo. En misschien bedenkt jullie groepje er wel een pakkende slogan bij die je op kan hangen in de school!

Wat zijn jullie resultaten? (Klassikaal)

Bespreek de merken klassikaal kort na.

Wie heeft wat gemaakt en waarom?

Elke groep komt aan de beurt.

Wat zijn de belangrijkste punten voor jullie merk? Wie heeft het logo bedacht en wat voor symboliek kunnen we daarin terugvinden?

Tip: Hang de kaartjes ergens op of verzamel ze op een plek zodat je elkaars werk ook kan bekijken.

Tip 2: je kunt deze stap eventueel nog uitwerken in een beeldende opdracht om het nog meer uit te diepen.

Afsluiting

Het is belangrijk om de les goed klassikaal af te sluiten.

Bespreek met de klas hoe ze deze les vonden.

Ga vooral in gesprek over hun eigen keuzes en ervaringen. Bespreek hoe ze nu denken over de verschillende facetten van de les.

Maak eventueel gebruik van onderstaande reflectievragen.

- Wat weet je nu van de kledingindustrie wat je eerst nog niet wist?

- Hoe denk je over de kledingindustrie?

- Ga je iets veranderen aan je eigen (koop)gedrag?

- Welke alternatieven ken je nu?

- zou je duurzame, ecologische en circulaire modemerken kopen/volgen?

- Heeft het volgens jullie zin wat Mila heeft gedaan?

- Zou je zelf een modemerk willen realiseren?

- Heb je iets gehoord van een klasgenoot wat je nog niet wist?

- Wat ga je nu anders doen?

- Wil je een kledingruil organiseren op school?

- Of zou je zelf een kledingruil met vrienden organiseren of bijwonen?

Klik op de link

Evaluatie/ Feedback

We zijn bij Respect Foundation (REF) heel blij met alle reacties, tips en feedback op onze lessen. We zijn altijd op zoek naar verbeterpunten. Vul onderstaande vragenlijst in. Als docent of samen met je klas!

Klik op de link!

https://docs.google.com/forms/d/1PXGTBrRiL6aEK8_3mHnEkOaWqBf9UWZsF-7-0s_fvXM/edit

Alvast bedankt!

Team Educatie (REF)

LEGE SLIDE

Op deze slide kan je zelf iets toevoegen!