5.5 Van Nederlands Indië naar Indonesië

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Introductie

Aan het einde van deze les ken je de begrippen Wederopbouw, Marshallplan, Koude Oorlog en NAVO en kan je uitleggen welke gevolgen de Koude Oorlog had voor Nederland

Tijdvak 9

Wereldoorlog

5.5 Van Nederlands Indië naar Indonesië

Leerdoel

Aan het einde van deze les ken je de begrippen nationalisten, dekolonisatie en onafhankelijkheid en kan je uitleggen waarom Nederland kort na WO-II Nederlands-Indië kwijtraakte

Wat weet je eigenlijk
van Nederlands-Indië / Indonesië?

Het japanse leger versloeg in 1942 het leger van Nederlands-Indië. In Nederlands-Indië was Japan nu de baas. Nederlanders werden opgesloten in kampen. De Indonesiërs waren benieuwd wat er ging gebeuren.

Indonesiërs die zich hadden verzet tegen het Nederlandse bestuur (nationalisten), werden door de Japanners vrijgelaten uit de gevangenis. Japan beloofde onafhankelijkheid aan Indonesië.

Ongeveer 13.000 krijgsgevangenen stierven tijdens de aanleg van de Birmaspoorweg door uitputting, ziekte en ondervoeding. Onder hen waren 7.000 Britten, 2.800 Australiërs, 131 Amerikanen en 2.800 Nederlanders.

Japan beloofde onafhankelijkheid aan de nationalistische strijders. Zij moesten dan wel meehelpen om werkkrachten voor de Japanners te vinden. Indonesische arbeiders werkten aan de Birmaspoorweg en in kolenmijnen.

Verwarrend

De aanwezigheid van Japan was verwarrend voor Indonesiërs. Ze gaven zich uit als bevrijders, maar gedroegen zich als onderdrukkers. Na de oorlog wilde het Indonesiche volk echte vrijheid

Wat was de reden dat de Indonesische nationalisten naar de Japanners luisterden?

Ontstaan Nederlands-Indië

• 17e eeuw: VOC sticht kleine kolonie
• 19e eeuw: Modern Imperialisme. Nederland veroverde nog meer eilanden. Onstaan Nederlands-Indië
• Na 1900: Steeds meer mensen willen af van de Nederlanders: Nationalisten

Soekarno

• De nationalisten wilden zelf de baas zijn
• Soekarno richt in 1927 eigen partij op. Die partij wilde dat de Indonesiërs een eigen land, eigen bestuur, eigen taal en eigen vlag kregen. Land zou Indonesië moeten heten. 

Soekarno

• Nederlands bestuur vond Soekarno een gevaarlijke man
• Als hij te veel macht zou krijgen, zouden de nationalisten de Nederlanders misschien het land uit zetten
• Soekarno wordt van 1929 tot 1942 gevangen gezet. Hij werd vrijgelaten door de Japanners

Japanse bezetting

• Na het bombardement op Pearl Harbor ging Japan grote delen van Azië innemen. Zij hadden de olie nodig uit Nederlands-Indië
• Zij waren van 1942 tot 1945 de baas in Indonesië

Japanse bezetting

• Japan beloofde een beter leven voor alle Aziaten. Veel Indonesische nationalisten waren blij met de komst van Japan.
• Soekarno ging samenwerken met Japan en hoopte dat Indonesië vrij zou worden

Kampen

• Alle Nederlanders in Nederlands-Indië werden opgesloten in kampen. Deze stonden bekend als Jappenkampen.
• Daar werden ze zeer slecht behandeld

Geen vrijheid

• De Indonesiërs kregen niet de vrijheid waar ze op hoopten.
  
• De Japanners waren de baas, zoals de Nederlanders daarvoor de baas waren

Japan verliest

• Eind 1944 werd het de Japanners duidelijk dat ze de oorlog zouden verliezen. Ze gaven toen meer vrijheid aan de nationalisten. 
• Na de atoombommen gaven de Japanners zich over

Chaos

• Na de capitulatie van Japan was er even niemand de baas in Indonesië. Soekarno roep daarom in 1945 de Republiek Indonesië uit. 
• Nederland acceptterde dit niet: ze wilden zelf de baas blijven. 
• Ze probeerden te onderhandelen, maar dat mislukte. 

Het leger

• Nederland stuurde een leger naar Indonesië. Uiteindelijk namen ze Soekarno gevangen.
• Maar de VS wilde dekolonisatie: het beëindigen van de koloniale overheersing door Europeanen.
• Ze dreigden zelfs de economische hulp voor de wederopbouw stop te zetten.

Onafhankelijk

• Nederland moest wel toegeven: Indonesië kreeg officieel onafhankelijkheid: het werd in 1950 een officieel zelfstandig land. 

Heb je het gesnapt?

Sleep in de juiste volgorde

1

2

3

4

5

6

VOC start kleine kolonie

Modern Imerialisme: ontstaan Nederlands-Indië

Soekarno richt zijn eigen partij op

Soekarno wordt gevangen gezet

Japan bombardeert Pearl Harbor

Japan bezet Nederlands-Indië en laat Soekarno vrij

Wat is nationalisme?

1. De inwoners van Nederlands-Indië in de 19e eeuw
2. Mensen die de baas willen zijn over een kolonie
3. Mensen die goed zijn opgeleid
4. Mensen die willen dat buitenlandse bestuurders verwijderen

Welke uitspraak over de nationalisten is juist?

Zij wilden het Engels als taal gebruiken

Zij wilden hun land zelf besturen

Zij streden tegen Soekarno en zijn aanhangers

Zij noemden hun land Nederlands-Indië

Wat was de reden dat veel Indonesiërs de Japanner zagen als bevrijders?

1. De Japanners betaalden voor hun grondstoffen
2. De Japanners gaven hun weer vrijheid
3. De Japanners waren al lang hun bondgenoten
4. De Japanners versloegen de koloniale overheerser

Wat?
Maken §5.5 Van Nederlands-Indië naar Indonesië

Hoe?

Zelfstandig 1 t/m 15

Waarom

Omdat je uit moet kunnen leggen waarom Nederland Nederlands Indië kwijt raakte

Hoe lang?
De rest van dit lesuur

Hulp?
Werk rustig in stilte

Rood: Werken in stilte, geen vragen

Oranje: Stel vragen aan je docent/buur

Groen: Je mag praten

Klaar?

Opdracht museum inrichten

Begrippen uit deze les

• Nationalisten
• Dekolonisatie
• Onafhankelijkheid

Jaartallen uit deze les

• 17e eeuw: VOC sticht kleine kolonie in Azie
• 19e eeuw: Modern Imperialisme
• 1927: Soekarno richt eigen partij op
• 1929: Soekarno wordt gevangen gezet
• 1942: Japan bezet Nederlands-Indië en laat Soekarno vrij
• 1945: Japan geeft zich over, Soekarno roept Republiek Indonesie uit
• 1950: Indonesië een onafhankelijk land

Schrijf 3 dingen op die je
deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze
les nog niet zo goed hebt begrepen.