5.1 Renaissance en humanisme (A)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Tijd van Ontdekkers en Hervormers

5.1 Renaissance en humanisme (A)

Wat gaan we doen?

1. Toets terugkoppeling

2. Activeren voorkennis

3. Leerdoelen

4. Theorie

5. Aan de slag

6. Leerdoelen nabespreken

Toets terugkoppeling

Leerdoelen 

1. Je kunt uitleggen wat de renaissance inhoudt en waardoor die juist in Italie ontstond. 

2. Je kunt uitleggen wat het veranderende mens- en wereldbeeld in de renaissance te maken heeft met herorientatie Klassiek Oudheid.

3. Je kent de ideeen van enkele humanisten en kunstenaars en hun bijdrage aan een nieuw mens- en wereldbeeld. 

Theorie

Ontdekkers en Hervormers (1500-1600)

Theorie

Aan het einde van de middeleeuwen was de internationale handel al vroeg op gang gekomen. In welke twee gebieden was dit ook alweer vooral te vinden? 

Theorie

In het noorden van Italie waren er daardoor relatief veel rijke handelaren, die zich een leven vol weelde konden veroorloven. Zij lieten prachtige huizen bouwen en kochten standbeelden, schilderijen en andere kunstwerken. 

De Renaissance is begonnen! 

Opschrijven:

De Renaissance (letterlijk wedergeboorte) is een cultuurstroming in de 15e en 16e eeuw die de mens centraal stelde en de kunst uit de klassieke Oudheid als voorbeeld nam. 

Theorie

Opschrijven:

Dat de Renaissance in Italie begon is geen toeval: 

1. Hier woonden mensen die kunstwerken konden betalen;

2. In Italie was nog veel klassiek erfgoed (cultuurgoed dat is overgebleven uit andere tijden) aanwezig. 

Theorie

Niet alleen rijke handelaren genoten van het leven, ook de hoge geestelijken: de paus, kardinalen en bisschoppen. Ze streefden naar nog meer macht en een leven vol pracht en praal. Veel geld werd ingezameld om de grootste kerken te bouwen of verfraaien. 

Theorie

In de middeleeuwen werd nagedacht. De Kerk stimuleerde dit, maar alleen zolang nieuwe inzichten niet tegen de Kerkelijke leer ingingen. De middeleeuwse denkwereld was vooral gericht op het geloof en op de zorg om na de dood een plek in de hemel te bemachtigen. 

Opschrijven: 

Denkbeeld: In de middeleeuwen was het denken en leven gericht op geloof en in de hemel komen. 

Theorie

De mensen in de 15e en 16e eeuw ontwikkelde echter een andere levenshouding, waarin het nu en hier belangrijker was dan het hiernamaals. 

Daarnaast wilden ze ook niet alles meer overnemen wat de kerk ze opdroeg. 

Opschrijven: 

Met nadenken, argumenteren, redeneren en onderzoeken hopen de wereld beter te begrijpen en te verbeteren. Deze levenshouding noemen we humanisme. 

Memento mori

Carpe diem

Theorie

Een beroemde Nederlandse humanist was Erasmus. 

Beeldmateriaal

Aan de slag

 Huiswerk: Opdrachten 1, 2, 4, 5 en 6 op pagina 86.

Leerdoelen nabespreken

1. Je kunt uitleggen wat de renaissance inhoudt en waardoor die juist in Italie ontstond. 

2. Je kunt uitleggen wat het veranderende mens- en wereldbeeld in de renaissance te maken heeft met herorientatie Klassiek Oudheid.

3. Je kent de ideeen van enkele humanisten en kunstenaars en hun bijdrage aan een nieuw mens- en wereldbeeld.