Nee tegen cyberpesten thema 2 plagen, pesten, plagen, pesten

• Mentorles
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

doelen voor deze les

• Leerlingen leren een onderscheid maken tussen plagen en pesten en zien dat dit

voor iedereen verschillend kan zijn.

• Leerlingen worden zich bewust van hun eigen grenzen.

• Leerlingen worden zich bewust van de grenzen van anderen.

• Leerlingen leren de ernst van een cyberpestprobleem inschatten.

• Leerlingen denken na over oplossingsstrategieën.

De docent leest een situatie voor, luister goed en geef aan wat jij vindt.

1. Deze situatie vind ik OK
2. Hier voel ik me wat ongemakkelijk bij maar ook niet meer dan dat.
3. Dit vind ik eigenlijk te ver gaan, maar ik reageer niet omdat…
4. Dit is echt pesten!

 Thomas en Ruben: Probeer bij de leerlingen zeker goed te polsen of ze een

verschil zien tussen de offline en de online situatie. Voor Stijn kan het al erg zijn om

op het toilet gefotografeerd te worden, maar doordat het online staat, is de impact

ervan veel groter. Al zijn vrienden, en waarschijnlijk nog veel meer mensen zullen de

foto te zien krijgen omdat zijn naam erin getagt werd. Bovendien is dit een schending

van het Recht van Afbeelding. Stijn kan best zichzelf ‘untaggen’ en de foto melden

aan de provider van Facebook. Maar je kan jammer genoeg nooit zeker zijn dat

Thomas de foto niet bijhoudt en nog eens doorstuurt naar anderen.

De docent leest een situatie voor, luister goed en geef aan wat jij vindt.

1. Deze situatie vind ik OK
2. Hier voel ik me wat ongemakkelijk bij maar ook niet meer dan dat.
3. Dit vind ik eigenlijk te ver gaan, maar ik reageer niet omdat…
4. Dit is echt pesten!

Jolien en Emma: Vraag aan de leerlingen hoe dit had kunnen voorkomen worden.

Zo werkt het zeer preventief om een goed paswoord te hebben dat je aan niemand

verklapt. Zelfs niet aan je beste vriendin. Mails sturen in naam van iemand anders is

ook strafbaar. 

De docent leest een situatie voor, luister goed en geef aan wat jij vindt.

1. Deze situatie vind ik OK
2. Hier voel ik me wat ongemakkelijk bij maar ook niet meer dan dat.
3. Dit vind ik eigenlijk te ver gaan, maar ik reageer niet omdat…
4. Dit is echt pesten!

Lisa: Deze casus is waargebeurd en gaat verder dan cyberpesten. Hier gaat het

echt om cyberhate, waarbij iemand omwille van bepaalde eigenschappen (zoals

seksuele geaardheid, handicap, huidskleur, nationaliteit…) het leven zuur gemaakt

wordt. De wet voorziet 18 specifieke eigenschappen die in aanmerking komen. Het is

verboden om aan te zetten tot haat, geweld of discriminatie op basis van die

eigenschappen, tegen individuen of tegen leden van een bepaalde groep.

De docent leest een situatie voor, luister goed en geef aan wat jij vindt.

1. Deze situatie vind ik OK
2. Hier voel ik me wat ongemakkelijk bij maar ook niet meer dan dat.
3. Dit vind ik eigenlijk te ver gaan, maar ik reageer niet omdat…
4. Dit is echt pesten!

Michiel: als Michiel zelf kan lachen met zijn zwaarlijvigheid, kan de offline situatie

waarschijnlijk bestempeld worden als plagen, eerder dan pesten. Veel hangt af van

het gevoel dat het ‘slachtoffer’ erbij heeft. Dit geldt ook voor de online-situatie. Sarah

kan echter moeilijk inschatten of Michiel ermee zal kunnen lachen of niet. Misschien

vindt hij het helemaal niet meer zo grappig als er echt een visuele component bij

betrokken is. 

De docent leest een situatie voor, luister goed en geef aan wat jij vindt.

1. Deze situatie vind ik OK
2. Hier voel ik me wat ongemakkelijk bij maar ook niet meer dan dat.
3. Dit vind ik eigenlijk te ver gaan, maar ik reageer niet omdat…
4. Dit is echt pesten!

 Mevrouw Hendrickx: of het nu om een leerling of een leerkracht gaat, pesten blijft

pesten. Ook hier is het belangrijk dat de leerlingen als ‘bjistaanders’ dit een halt

toeroepen door het te melden.

De docent leest een situatie voor, luister goed en geef aan wat jij vindt.

1. Deze situatie vind ik OK
2. Hier voel ik me wat ongemakkelijk bij maar ook niet meer dan dat.
3. Dit vind ik eigenlijk te ver gaan, maar ik reageer niet omdat…
4. Dit is echt pesten!

Amber, Charlotte en Kevin: ook hier hangt veel af van het gevoel dat Charlotte had

bij de offline-situatie. Kon ze ermee lachen of vond ze het helemaal niet leuk? 

De docent leest een situatie voor, luister goed en geef aan wat jij vindt.

1. Deze situatie vind ik OK
2. Hier voel ik me wat ongemakkelijk bij maar ook niet meer dan dat.
3. Dit vind ik eigenlijk te ver gaan, maar ik reageer niet omdat…
4. Dit is echt pesten!

 Naima: ook hier gaat het cyberpesten als een stap verder en spreken we, zoals bij

Lisa, over cyberhate. 

De docent leest een situatie voor, luister goed en geef aan wat jij vindt.

1. Deze situatie vind ik OK
2. Hier voel ik me wat ongemakkelijk bij maar ook niet meer dan dat.
3. Dit vind ik eigenlijk te ver gaan, maar ik reageer niet omdat…
4. Dit is echt pesten!

 Eline en Laura: herhaaldelijk uitschelden, online zowel als offline, valt wel degelijk

onder cyberpesten. Soms is het echter moeilijk om het verschil te maken tussen

pesten en ruzie maken. Hoe vreemd het ook klinkt, als er sprake is van

gelijkwaardigheid in de negatieve communicatie, spreken we niet van pesten.

Dreigementen doen vermoeden dat er geen gellijkwaardigheid in de relatie is, maar

wel degelijk een dader- en een slachtofferprofiel. 

De docent leest een situatie voor, luister goed en geef aan wat jij vindt.

1. Deze situatie vind ik OK
2. Hier voel ik me wat ongemakkelijk bij maar ook niet meer dan dat.
3. Dit vind ik eigenlijk te ver gaan, maar ik reageer niet omdat…
4. Dit is echt pesten!

Julie en Robin: Dit past in de normale nieuwsgierigheid die pubers hebben naar

elkaars lichaam (denk maar aan het ‘doktertje spelen’ van vroeger). Als dit binnen

een relatie gebeurt en je je partner hier volledig in kan vertrouwen, is er op zich geen

probleem. Toch zien we vaak dat dergelijke foto’s makkelijk doorgestuurd worden

naar anderen. Al was het maar naar één iemand, als die persoon er misbruik van

maakt, ben je gezien. Dit fenomeen wordt aangeduid met de term ‘sexting’.