§4.1 In Athene wordt de democratie ingevoerd

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

1 De democratie in Athene

Lesdoelen

Je kan uitleggen:

• Wat een polis is
• Wat een aristocratie is
• Wat de oorzaken en gevolgen waren van kolonisatie
• Wat democratie is

Waar op de kaart ligt Griekenland?

Acropolis

De acropolis (hoge stad) was het middelpunt van de stad. Het was een versterkte heuvel.

Tempel

De tempel was voor de Grieken erg belangrijk. Net als de Egyptenaren dachten de Grieken dat de goden invloed hadden op het dagelijks leven en ze moesten dus tevreden gehouden worden.

Agora

De agora was het marktplein. Hier konden burgers elkaar ontmoeten om te praten over het bestuur en konden de handelaren handelen.

Stad

Om de acropolis groeide vaak een stad. Door de handel en veiligheid kwamen veel mensen hier wonen.

Platteland

Veel mensen woonden in de stad, maar de meeste mensen waren toch nog boer en woonden op het platteland.

Haven

De Grieken waren handelaren. Veel handel gebeurde over zee en bijna elke stad had dan ook een haven.

Stadsmuur

In de tijd van de Grieken werd veel oorlog gevoerd. Veel steden bouwden dus een stadsmuur om de stad en burgers te beschermen.

De polis

Het Griekse landschap bestaat uit zee en bergen

De steden werden moeilijk door andere steden veroverd

Iedere stad werd zijn eigen kleine staat: stadstaat

De grieken noemden zo'n stadstaat een polis

Staat

Een gebied met een regering

Stadstaat

Een kleine staat van één stad met het omliggende gebied

Sleep de onderdelen van de polis naar de juiste plek

Acropolis

Agora

Platteland

Haven

Stadsmuur

Stad

Tempel

De adel is de baas

In het begin was de adel de baas in de polis

De adel maakte beslissingen in een vergadering

Deze bestuursvorm is een aristocratie

Soms was er een volksvergadering, maar met weinig macht

Aristocratie

Aristos (ἄριστος) = beste

Kratein (κρατεῖν) = heersen

Aristocratie= de beste heersen

Rijke en machtige families die hun macht erven van hun voorouders.

De kolonisatie

In Griekenland kon te weinig voedsel verbouwd worden

Hierdoor moesten over de zee andere poleis gesticht worden: kolonistie

De handel kon hierdoor groeien

Handelaren werden net zo rijk als de adel

Dus de handelaren wilden ook wat te zeggen hebben in de polis

Het rode gebied is waar de Grieken kolonies hebben gesticht

De Democratie

Demos = Volk, 

Kratos = macht

In een woonwijk moet de snelheidslimiet omhoog naar 50 km/u

1. Eens
2. Oneens

Vliegen moet duurder worden. Dan wordt er minder gevlogen en dat is beter voor het milieu

1. Eens
2. Oneens

Kinderen hoeven maar 4 dagen in de week naar school

1. Eens
2. Oneens

Democratie

Dit was een voorbeeld van directe democratie

Hierbij stemt het volk zelf over een idee

In Nederland hebben indirecte democratie

Hierbij stemmen vertegenwoordigers van het volk op een idee

Direct en indirect

Direct = zonder tussenpersoon (je doet het zelf)

Indirect = met tussenpersoon (iemand doet het voor je)

Democratie

Is een democratie bij de Grieken eerlijk?

Iedereen wil iets in een democratie. (uitvoer)

Iedereen krijgt een stembiljet 

Zet je naam op het biljet

 maakt voor jezelf een keus

keus.

Direct en indirect

Direct = zonder tussenpersoon (je doet het zelf)

Indirect = met tussenpersoon (iemand doet het voor je)

Democratie?!

• Niet helemaal...
• ...alleen mannelijke burgers (ongeveer 16% van de bevolking) 
• Vrouwen, slaven en vreemdelingen mochten niet meepraten.

Kenmerken van de Atheense democratie

• Atheense vrije mannen met burgerrecht mogen stemmen

• Directe democratie

• Volksvergadering (buiten)

• Ostracisme (schervenrechtbank) voorkomt teveel macht bij één persoon

• Onbetaalde baan

Aan de slag

wat opdracht 7, 8 en 9

Hoe Maak de vragen in je schrift

Doel Je weet hoe de democratie in Athene werkte

Hulp Werk samen en gebruik pagina 66

Tijd laatste minuten

Klaar?  dan kan je de tekst samenvatten. Anders zijn de vragen en samenvatting huiswerk voor de volgende keer

Resumé

Pak je schrift

Schrijf voor jezelf op (of bedenk 4 vragen over) wat we deze les besproken hebben

Wie, Wat, Waarom, Wanneer

Huiswerk

Schrijf op in je agenda