In deze les zitten 22 slides, met tekstslides en 3 videos.
Lesduur is: 45 min
Introductie
Deze les gaat over relaties en seksualiteit. De les is bedoeld om leerlingen voor te bereiden op de KiKiD voorstelling Benzies & Batchies. De les gaat aan de hand van vragen, stellingen, video’s en opdrachten dieper in op verliefdheid, sexting en grenzen: wat is verliefdheid? Waarom sturen mensen naaktfoto’s? Hoe geef je je grenzen aan?
Instructies
Voor deze les hebben leerlingen alleen pen en papier nodig. Het is een les zonder telefoon of laptop, zorg dus dat je het vinkje “devices in de klas” niet aangevinkt hebt (zie beginslide onderaan).
Tijdens de les wordt veel gebruikgemaakt van vragen en opdrachten. Het is daarbij de bedoeling dat het een open en eerlijk gesprek wordt tussen de leerlingen. Voor jou als docent belangrijk om goed te luisteren, niet te oordelen en vooral door te vragen: waarom heeft een leerling een bepaald antwoord ingevuld? Waarom is een leerling het eens of oneens met de stelling? Bij iedere slide staan in de instructies voorbeelden van vervolgvragen die je (optioneel) kunt stellen.
De allerbelangrijkste tip bij het geven van een les van KiKiD is: creëer een veilige sfeer.
- Maak afspraken met elkaar
- Gebruik LSD (Luisteren-Samenvatten-Doorvragen) en laat je OMA (Oordelen-Meningen-
Adviezen) thuis.
- Gebruik humor, maak het onderwerp niet te zwaar.
Tot slot nog wat praktische informatie:
- Zet de les op volledig scherm voor de juiste ervaring;
- Download (en print) het PDF bestand met instructies en houd dat bij de hand tijdens het geven van de les. Deze vertelt je precies wat je moet doen.
Vertel je leerlingen dat ze binnenkort een theatervoorstelling van KiKiD te zien krijgen, over relaties & seksualiteit. En dat deze les bedoeld is om de leerlingen daarop voor te bereiden. De les gaat aan de hand van vragen, stellingen, video’s en opdrachten dieper in op verliefdheid, sexting en grenzen.
Tip: maak kort een aantal afspraken met elkaar voor als jullie met elkaar in gesprek gaan over dit onderwerp (luisteren, respect hebben, niet uitlachen, elkaar laten uitpraten, etc.).
Slide 2 - Tekstslide
Bij KiKiD doen we altijd een effectmeting, waarvoor we de leerlingen voor en na de voorstelling een vragenlijst laten invullen om hun kennis over het onderwerp te meten. Vraag de leerlingen om met hun tablet/telefoon de QR code te scannen en laat hen de vragenlijst invullen.
Slide 3 - Video
Bekijk de video waarin jongeren vertellen over verliefdheid.
Bespreek de vraag klassikaal. Vraag goed door. Als ze het lastig vinden, kan je ook iemand aanwijzen en vragen waar ze als eerste aan moeten denken.
Vervolgvraag:
- Wat voel je als je verliefd bent?
- Wat kan verliefdheid met je doen?
- Wie is er weleens verliefd geweest?
Slide 5 - Tekstslide
Stelling
Leerlingen kunnen bijvoorbeeld hun hand opsteken of gaan staan als ze het eens zijn met de stelling, en hun hand omlaag of blijven zitten als ze het oneens zijn. Vraag de leerlingen waarom ze eens of oneens hebben geantwoord.
Vervolgvragen:
- Waarin kan verliefdheid verschillen?
Voorbeelden:
- Seksualiteit
- Val je op uiterlijk of innerlijk
- Hoe je laat zien dat je verliefd bent (cadeautjes geven, veel aanraken, veel praten/appen, etc)
Slide 6 - Tekstslide
Opdracht in tweetallen
Laat de leerlingen groepjes van twee maken en de volgende vraag bespreken:
Als je op iemand verliefd bent, wat wil je dan dat diegene doet, zegt of vindt?
Neem een paar minuten de tijd en bespreek daarna klassikaal.
Als ze het moeilijk vinden, dan kun je ze op weg helpen met de volgende vragen:
- Hoe wil je dat diegene met je communiceert? In het echt of via social media?
- Hoe wil je dat de ander je ziet? Hoe wil je dat de ander je juist niet ziet?
- Hoe moet de ander laten zien dat hij/zij jou ook leuk vindt? (cadeautjes geven, veel aanraken, veel praten/appen, etc.)
Bespreek de vraag klassikaal. Vraag goed door. Als ze het lastig vinden, kan je ook iemand aanwijzen en vragen waar ze als eerste aan moeten denken.
Vervolgvragen:
- Is sexting alleen maar het sturen van naaktfoto’s en -video’s?
- Is sexting een vorm van flirten?
- Hoe vaak komt sexting denken jullie voor? (feit: 28% van de jongeren heeft een naaktfoto van zichzelf)
Slide 9 - Tekstslide
Geef de definitie van sexting: Sexting is het digitaal sturen of ontvangen van naaktfoto’s, naaktfilmpjes of sexy berichtjes. Sexting gebeurt altijd in vertrouwen en met respect voor elkaar.
Jongeren ervaren sexting meestal als positief en zien het als online flirten. Zo lang het passend is bij de seksuele ontwikkeling van de personen in kwestie en er consent (toestemming) wordt gegeven, is het oké. Focus bij deze slide dus alleen op de positieve kanten van sexting.
Slide 10 - Tekstslide
Geef de definitie van ongewenste sexting of shame sexting: Ongewenste sexting of shame sexting is als een naaktfoto of -filmpje zonder toestemming van de afgebeelde persoon wordt verspreid.
Slide 11 - Tekstslide
Vraag in tweetallen
Vraag de leerlingen in tweetallen te bespreken waarom mensen aan sexting doen. Ze moeten samen drie redenen bedenken. Neem een paar minuten de tijd en bespreek daarna klassikaal.
Voorbeelden:
- Verliefd: mensen die verliefd zijn doen soms aan sexting
- Spannend: sexting kan leuk en spannend zijn en iets toevoegen aan je seksuele relatie met iemand
- Ontdekken: Sexting kan een manier zijn om je seksualiteit te onderzoeken en om erachter te komen wat je wel en niet leuk vindt.
- Vertrouwen: Wanneer iemand jou een naaktfoto stuurt is dat op basis van vertrouwen. Die persoon vertrouwt jou ermee dat je dat privé houdt. Op die manier blijft het leuk voor iedereen.
- Zelfvertrouwen: Het kan een goed gevoel over jezelf geven om naaktfoto's te maken
Slide 12 - Tekstslide
Stelling
Leerlingen kunnen bijvoorbeeld hun hand opsteken of gaan staan als ze het eens zijn met de stelling, en hun hand omlaag of blijven zitten als ze het oneens zijn. Vraag de leerlingen waarom ze eens of oneens hebben geantwoord.
Het doel van deze stelling: leerlingen bewust maken dat als iemands naaktfoto zonder toestemming wordt verspreid, het nooit de schuld is van het slachtoffer (degene op de foto). De fout ligt bij de dader: degene die ‘m doorstuurt. Geef dit de leerlingen mee.
Vervolgvragen:
- Waarom is het niet oké om iemands naaktfoto zonder toestemming door te sturen?
- Wat kunnen de gevolgen zijn als iemands foto wordt doorgestuurd?
Slide 13 - Tekstslide
Geef een reminder mee: naaktfoto’s versturen naar iemand die je vertrouwt kan. Doorsturen mag niet.
Toelichting:
De boodschap is dus: Sexting is leuk! Doorsturen niet. Helaas gebeuren online soms ook dingen die minder leuk zijn. Daarom zeggen volwassenen al snel: doe maar niet! Dit advies is goed bedoeld, toch is het geen effectieve opvoedingsstrategie. Experimenteren met seksualiteit hoort bij een gezonde ontwikkeling van pubers en jongvolwassenen. Het respecteren van ieders grenzen moet daar een vanzelfsprekend onderdeel van zijn, ook online. Ook legt men de schuld te makkelijk bij het slachtoffer in plaats van de dader. Als het toch mis gaat, kan een slachtoffer nog meer schaamte en schuldgevoel ervaren, waardoor zij of hij er niet over durft te praten en meer chantabel wordt. Als materiaal zonder toestemming verspreid wordt, ligt de schuld bij degene die het verspreidt, niet bij degene die het in vertrouwen gemaakt en gedeeld heeft.
Leerlingen kunnen bijvoorbeeld hun hand opsteken of gaan staan als ze het eens zijn met de stelling, en hun hand omlaag of blijven zitten als ze het oneens zijn. Vraag de leerlingen waarom ze eens of oneens hebben geantwoord.
Vervolgvragen:
- Waarom is toestemming vragen belangrijk?
Slide 16 - Tekstslide
Opdracht in tweetallen
Laat de leerlingen in groepjes van twee de vraag bespreken. Neem een paar minuten de tijd en bespreek daarna klassikaal.
Als ze het moeilijk vinden, dan kun je ze op weg helpen met de volgende vragen:
- Als iemand over jouw grens gaat, hoe kan je dat merken aan je lijf?
- Hoe kun je in woorden je grens aangeven?
- Hoe kun je zonder woorden je grens aangeven?
Slide 17 - Tekstslide
Geef de leerlingen mee: praten over grenzen en wensen is belangrijk. Vertel wat je fijn vindt en vraag wat de ander wil. Op de volgende slides volgen een aantal tips.
Tip 1: Wat wil je zelf? Denk na over wat je zelf wel en niet wil en geef dat aan. Gebruik bijvoorbeeld zinnen als: 'ik vind het fijn als...' of 'het lijkt mij leuk om...' (en check of de ander dat ook vindt).
Slide 18 - Tekstslide
Tip 2: Wat wil de ander? Check wat de ander wil. Vraag bijvoorbeeld: 'wat vind jij fijn?' of 'waar heb jij zin in?'.
Slide 19 - Tekstslide
Tip 3: Luister naar de ander. Houd rekening met de ander. Leer van elkaar en respecteer dat iemand andere grenzen heeft dan jij.
Slide 20 - Tekstslide
Tip 4: 'Misschien' betekent 'nee'. Praten over grenzen kan spannend voelen. Soms is iemand niet duidelijk omdat ze je niet willen kwetsen of onzeker zijn. Als iemand geen ja zegt, is het ‘nee’.
Slide 21 - Tekstslide
Tip 5: Wees je bewust van lichaamstaal. Lichaamstaal is belangrijk, wat straal jij uit? Wat straalt de ander uit? Probeer daar eens naar te kijken.
Slide 22 - Tekstslide
Dit was het einde van de les. Vraag of de leerlingen nog vragen hebben en check of ze de les goed afsluiten.