4.3 De vulkaan de Aso

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Je gaat leren:

• hoe de Aso-vulkaan is ontstaan

• hoe het landschap van de caldeira van de Aso-vulkaan eruitziet

• wat de voordelen zijn van vulkanisme

Wat weet je van vulkanen?
Noem 3 woorden

Wegduikende platen

Aantekening

• Plaatbewegingen veroorzaken niet alleen aardbevingen, maar ook vulkanen. 
• Regel: hoe dieper je in de aarde komt, hoe hoger de temperatuur wordt. Een onderduikende plaat smelt gedeeltelijk. Er ontstaat magma dat opstijgt en vulkaanuitbarstingen veroorzaakt.
• Bij Japan zijn het twee oceanische platen die onder de Euraziatische continentale plaat duiken. 

3 soorten vulkanen

Schildvulkaan

• Plaatbeweging: divergentie
• Niet explosief
• magma is dun en vloeibaar
• flauwe helling

Stratovulkaan

• plaatbeweging: subductie
• explosief (eruptie)
• magma dik en stroperig
• steile helling
• vulkanische bommen
• pyroclastische stroom (gloedwolk)

Caldeiravulkaan

• ontstaan uit stratovulkanen met grote magmakamer
• Na uitbarsting stort het dak van de leeggelopen magmakamer in
• In de oude krater vormt zich een kratermeer en (1 of meer ) nieuwe krater(s)

• Aso-vulkaan is een oude vulkaan met kilometers brede kater, de caldeira.
• Deze caldeira kan ontstaan door een krachtige vulkaanuitbarsting. 

Voordat een caldeira ontstaat is het een vulkaan van het type:

1. Schildvulkaan
2. Spleetvulkaan
3. Stratovulkaan
4. Spoorvulkaan

Opbouw vulkaan

1. Magmakamer
   
2. Kraterpijp
3. Krater
   
4. Eventuele zijspleten
   Na een uitbarsting:
5. Als het kraterdak instort, ontstaat een caldeira

Gevolgen van een vulkaanuitbarsting

• Lava en as 

• Vulkanische bommen
• stoom

• Giftige gaswolken 

• Aardbevingen 

• Pyroclastische stromen of een lahar

Hoe noemen we de hete wolk die uit de vulkaan komt?

Voordelen:

1) Warmwaterbron (Toerisme)

2) Vruchtbare grond
3) Tufsteen
4) Geothermische energie

Hoe noemen we de warmte waarmee warmwaterbronnen worden verwarmd?

Welke uitspraak is juist?

1. Vulkanen en aardbevingen komen voornamelijk voor bij plaatranden.
2. Exogene krachten werken van binnenuit op de aardkorst in.
3. Een continentale plaat is zwaarder dan een oceanische plaat.
4. Rond de Atlantische Oceaan komen veel vulkanen en aardbevingen voor.

Iemand doet twee uitspraken:

I Nederland ligt bij een plaatrand, daarom zijn er veel aardbevingen.
II Nederland en Japan liggen op dezelfde plaat.

Welke uitspraak is juist?

1. Uitspraak I is juist, II is onjuist.
2. Beide uitspraken zijn juist.
3. Beide uitspraken zijn onjuist.
4. Uitspraak I is onjuist, II is juist.

Gesmolten gesteente in de aarde heet ....

1. Magma
2. Lava

nos.nl

Huiswerk

Maak opdracht 1, 2, 3, 7, 8 van paragraaf 4.3