Sexting in het nieuws

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo, mavo
• Leerjaar 2

De politie adviseert jongeren te stoppen met sexting

4 september 2018

De politie adviseert jongeren te stoppen met sexting, het online verspreiden van erotische foto's en video's. Tot nu toe werd geadviseerd dat alleen in een vertrouwde omgeving te doen, maar de politie heeft die richtlijn nu aangescherpt.

"Inmiddels zien we een groeiend aantal jongeren dat erg ongelukkig wordt van sexting", zegt Yet van Mastrigt, zedenexpert van de Nationale Politie, in het NOS Radio 1 Journaal. "Soms zien ze het leven zelfs niet meer zitten."

Tips om niet herkenbaar in beeld te komen op erotische foto's en video's, laat de politie ook los. "We hebben voorbeelden van hoe foto's online worden vergeleken om te achterhalen om wie het gaat. Littekens en moedervlekken worden omcirkeld, met vernederende teksten erbij."

Volgens Van Mastrigt ben je op die manier nooit onherkenbaar, zelfs als je hoofd niet op de foto's staat. 

"Als mensen kwaad willen, dan zoeken ze het uit tot op het bot."

Kinderpornografie

Van Mastrigt wijst erop dat de beelden niet alleen onder groepen jongeren worden verspreid. "We zien ook dat pedoseksuelen op dit soort foto's azen. Minderjarigen zijn onvoldoende in staat om te overzien wat er met hun foto of filmpje kan gebeuren. Op het 

moment dat de beelden online staan, kunnen ze wereldwijd worden verspreid en is het leed geschied. Dat vinden we heel heftig om te zien."

De politie heeft samen met het Openbaar Ministerie een leidraad opgesteld rond sexting en kinderpornografie. "De zware zaken, zoals dwang en afpersing, pikken we eruit. Het lagere niveau is bijvoorbeeld wanneer een kind de beelden zelf heeft verspreid, maar de heftige gevolgen niet heeft voorzien. Elke zaak is maatwerk, maar het advies is in ieder geval: doe het niet."

Naaktvideo's en -foto's worden ook gebruikt om meisjes en vrouwen te exposen. Ze worden 'ontmaskerd', omdat ze kech zouden zijn: een hoer. De gevolgen van dit exposen zijn groot. NOS Stories maakte er een uitgebreide reportage over:

Halt komt met nieuwe aanpak ongewenste sexting

Halt gaat ongewenste sexting aanpakken. Vandaag begint de stichting met een aanpak die is bedoeld voor jongeren die online seksueel grensoverschrijdend gedrag hebben vertoond.

Het kan gaan om het ongewenst verspreiden van naaktfoto's van bijvoorbeeld klasgenoten, maar ook om seksuele pesterijen of profielmisbruik. Het doel is om herhaling te voorkomen en jongeren meer bewust te maken van de gevolgen van sexting.

"Het is pubergedrag en pubers denken niet na over de gevolgen", zegt Halt-directeur Janet ten Hoope. "Ze sturen zo'n foto door omdat het op dat moment grappig lijkt."

Gesprekken en excuses

Samen met de Rutgers Stichting heeft Halt een aanpak ontwikkeld voor jongeren van 12 tot en met 17 jaar. Zo worden er meerdere gesprekken gevoerd met de dader en de ouders. Ook moet de jongere allerlei opdrachten uitvoeren en excuses aanbieden aan het slachtoffer als die daar behoefte aan heeft.

Een straf van Halt is niet vrijblijvend. Jongeren die niet goed meewerken aan de trainingen en gesprekken krijgen een aantekening op hun strafblad en worden terugverwezen naar de politie.

Tienermeisjes opgepakt voor verspreiden naaktfoto's op internet

In Zeeland zijn drie meisjes opgepakt voor het verspreiden van onder meer naaktfoto's van middelbare scholieren uit verschillende plaatsen in de provincie. Ze deden dat met een Instagram-account waarover de laatste weken veel onrust heerste op scholen in Zeeland. Het account is inmiddels verwijderd.

Dinsdagochtend vroeg werden twee meisjes van 15 en 16 uit Goes en Middelburg thuis aangehouden. Hun telefoon en laptop werden meegenomen en uit gegevens die daarop stonden, bleek dat ook een meisje van 16 uit Hulst bij de zaak betrokken was. Zij werd vanochtend ook gearresteerd.

De drie worden verdacht van het verspreiden van naaktfoto's en video's, maar ook van het publiceren van gephotoshopte afbeeldingen van misvormde lichamen met hoofden van medescholieren. 

Meer materiaal

Zes slachtoffers van tussen de 15 en 18 hadden aangifte gedaan bij de politie. Van één meisje was een filmpje via Instagram verspreid waarvan ze zelf dacht dat het helemaal van internet was verdwenen.

Het onderzoek richt zich in eerste instantie op de zes aangiftes, maar volgens de politie is er meer materiaal gevonden.

Uit het onderzoek van de telefoons en laptops van de drie meisjes blijkt volgens de politie dat zij sommige slachtoffers kenden en dat andere willekeurig werden uitgekozen.

1 op de 15 jongeren online uit de kleren

Een op de vijftien jongeren heeft wel eens een pikante foto van zichzelf naar iemand anders gestuurd, blijkt uit een peiling onder jongeren van 12 tot 17 jaar. Sexting, het delen van seksueel getinte foto's via sociale media, is vooral populair onder jongeren van 16 en 17 jaar.

Van hen zegt bijna 40 procent wel eens het verzoek te hebben gekregen om een pikante foto van zichzelf te maken. Een op de zeven jongeren uit deze leeftijdscategorie is daar ook wel eens op ingegaan. Meisjes doen dit iets vaker dan jongens. "Maar ook jongens doen er geregeld aan mee", zegt Justine Pardoen van Bureau Jeugd & Media. "'Dick pics' worden dat dan genoemd."

Jongeren sturen de foto's naar hun vrienden, maar ook regelmatig naar mensen die ze alleen kennen via internet en nog nooit hebben ontmoet.

Binnen no time gaat zo'n foto door de hele school heen, 

met alle gevolgen van dien.

Jongeren delen de foto's volgens Pardoen zonder dat ze stilstaan bij de gevolgen. Ze benadrukt dat het sturen niet per se grensoverschrijdend gedrag hoeft te zijn. "Het hoort ook bij de seksuele ontwikkeling van jongeren."

Het wordt pas grensoverschrijdend als iemand die zo'n foto heeft gekregen die vervolgens doorstuurt naar anderen. "Daar ontstaat de schade." Er moet dus veel meer nadruk worden gelegd op de gevolgen van het delen van de foto's, zegt ze. "Binnen no time gaat zo'n foto door de hele school heen, met alle gevolgen van dien."

Van de ondervraagde 12- tot 17-jarigen zegt 6,4 procent wel eens een pikante foto van zichzelf te hebben gedeeld. 

Bij de 16- en 17-jarigen is dat 14,5 procent. De afbeeldingen gaan regelmatig rond onder scholieren. Bijna een kwart van de jongeren zegt wel eens iemands blootfoto te hebben gekregen.

Snapchat wordt het meest gebruikt om de plaatjes te delen, maar ook WhatsApp is populair. Snapchat is vaak in trek omdat jongeren denken dat de foto dan maar even te zien is, zegt Pardoen. Maar ze benadrukt dat er genoeg trucs zijn om die foto's toch te bewaren.

De peiling is gedaan onder duizend jongeren in het kader van Safer Internet Day, 5 september.

Op deze jaarlijks terugkerende dag wordt wereldwijd aandacht gevraagd voor veilig internetgebruik.

Braver beeld

Opvallend is dat een tweede onderzoek, gericht op online veiligheid en uitgevoerd door de Universiteit van Amsterdam, een braver beeld laat zien. Daaruit blijkt dat het aantal jongeren dat aan sexting doet een stuk lager ligt: rond de 3 procent. Dat zou kunnen komen doordat er bij deze peiling ook ouders aanwezig waren.

Veel ouders zijn ongerust over het social media-gedrag van hun kinderen en praten daar ook over met tieners. Sexting is, naast roken, een veelbesproken onderwerp aan de keukentafel. Hoewel sexting volgens Bureau Jeugd & Media een normaal verschijnsel is dat hoort bij de seksuele ontwikkeling van kinderen in deze tijd, zien ouders dat anders: zij vinden sexting niet normaal.

Forse toename van afpersing met naaktfoto's via internet

Het meldpunt voor online misbruik van kinderen en jongeren Help Wanted heeft afgelopen jaar flink meer meldingen binnengekregen van sextortion. Dat is online afpersing met naaktfoto's of -video's. Het aantal steeg van 721 in 2015 naar 851 in 2016, een stijging van bijna 20 procent.

De helft van de meldingen kwam van jongeren tussen de 8 en de 25 jaar. "Wat je ziet is dat jongeren meer risico's nemen. Daar ben je ook puber voor, je hoort dan fouten te maken", zegt Maaike Pekelharing van Help Wanted. "Ook al weten ze dat ze het niet moeten doen, ze laten zich toch meeslepen in het moment."

Amanda Todd

De cijfers komen op dezelfde dag dat de zaak tegen Aydin C. van start is gegaan in Amsterdam. Hij wordt ervan verdacht tientallen meisjes van over de hele wereld via internet te hebben gechanteerd om seksvideo's op te nemen.  De bekendste van hen is Amanda Todd, een Canadese tiener die in 2012 zelfmoord pleegde. Alles bij elkaar wordt C. verdacht van 72 verschillende feiten, waaronder het maken, bezitten en verspreiden van kinderporno van in totaal 34 minderjarigen. 

Volwassen slachtoffers

Ook al is het meldpunt gericht op minderjarigen, bijna de helft van de meldingen kwam van volwassenen die gechanteerd worden via internet met naaktbeelden. Het gaat dan vooral om mannen die via Facebook zijn benaderd door aantrekkelijke vrouwen die opnames maken via de webcam.

Als de dader vervolgens dreigt met het verspreiden van de intieme beelden op Facebook als er niet betaald wordt, "belt het slachtoffer in totale paniek met het meldpunt", zegt Pekelharing. 

Ze probeert de slachtoffers door te verwijzen naar de politie.

Advies

Volgens het meldpunt is het belangrijk om al het contact met de afperser te verbreken en aangifte te doen. Als de beelden verspreid zijn, adviseert het meldpunt om de foto's of video's op te sporen, screenshots te maken als bewijs en de websites te benaderen om het materiaal te laten verwijderen.

Ouders kunnen volgens Pekelharing ook een grote rol vervullen als kinderen in de problemen komen op internet. "Ouders moeten veel praten over het online leven van kinderen en ervoor zorgen dat ze daarbij betrokken zijn. Dan voelen kinderen zich veiliger om het te bespreken als het misgaat."

Nederlander: ik ben de pestkop van Amanda Todd niet

De Nederlander Aydin C. zegt dat hij niet verantwoordelijk is voor het online pesten van Amanda Todd, het Canadese meisje dat vanwege pesterijen zelfmoord pleegde. Hij schrijft dat in een open brief die hij onder meer naar RTL Nieuws stuurde.

Aydin C. zit in Nederland vast op verdenking van het aanranden en via internet afpersen van tientallen meisjes. Amanda Todd is een van hen. Ze is het bekendste slachtoffer, omdat ze een filmpje op Youtube zette waarin ze uitlegde hoe ze werd misbruikt, afgeperst en gepest. In 2012 pleegde ze zelfmoord.

Zwijgen

In januari vorig jaar werd Aydin C. gearresteerd. Tot nu toe zweeg hij en werkte hij niet mee aan het politieonderzoek. Met de brief, die in het Engels is opgesteld, doorbreekt hij dat zwijgen. "Ten eerste ben ik onschuldig. Ik ben niet de zogenoemde pestkop van Amanda Todd of van wie dan ook", schrijft hij. "Ik zit al een jaar in de cel voor dingen die ik niet gedaan heb."

Router

Hij zegt verder dat het onderzoek naar hem vooral gebaseerd is op een rapport van Facebook dat volgens hem niet klopt. Uit dat onderzoek kwam naar voren dat het pesten via internet te herleiden was naar een router op een bungalowpark in Oisterwijk, waar Aydin C. destijds verbleef. C. zegt nu dat hij in die periode helemaal niet in de buurt was van die router.

Justitie is nog bezig met het onderzoek naar de 35-jarige man. Canada heeft om zijn uitlevering gevraagd.

Wat heb je geleerd over Sexting?